ارزش ذاتی سهم چیست و چگونه محاسبه می‌‌شود؟

زمانی که اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنیم یا از طریق معرفی دوستان و آشنایان این کار را انجام می‌دهیم یا با استفاده از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال. نوع اول معامله که به ((رد و بدل کردن سیگنال)) مشهور است از نظر بسیاری از کارشناسان غیر قابل قبول به حساب می‌آید. اما نوع دوم نیاز به آموزش و کسب مهارت دارد که بهترین راه برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس به صورت فردی به حساب می‌آید. اما موضوعی که مطرح است این است که ما برای آشنایی و تسلط داشتن به بازار بورس باید با مفاهیم پایه‌ای آن نیز آشنا شویم. یکی از مفاهیم پایه‌ای، ارزش ذاتی سهم است و این که چگونه محاسبه می‌شود. در ادامه با این مفهوم آشنا خواهیم شد و راه محاسبه آن را یاد می‌گیریم.

ارزش ذاتی سهم (Intrinsic Value)

اولین موردی که باید در ذهن داشته باشیم این است که هر سهمی چه در رشد باشد و چه در نزول، در واقع متمایل به ارزش ذاتی‌ خود در حال حرکت است. ارزش ذاتی سهام مانند اوراق بهادار بر مبنای دو عامل به نام‌های قدرت سودآوری و کیفیت کسب سود محاسبه می‌شود. در گام اول به بررسی و شناخت قدرت سودآوری می‌پردازیم؛ قدرت سودآوری یک سهم بر اساس قابلیت‌های واحد اقتصادی آن محاسبه می‌شود. ثبات سودآوری و این که سودآوری سهم در سال‌های آینده نیز تکرار شود یکی از عواملی است که ارزش ذاتی سهم را بالا و یا پایین می‌آورد. کسب سود یک سهم با سنجش قدرت رقابت آن سهم با دیگر سهم‌های هم‌خانواده‌اش و البته کسب رضایت مشتری پدید می‌آید. ارزش ذاتی هر سهمی رابطه مستقیم با ریسک نسبی و دارایی‌های حال حاضر شرکت دارد و بسیاری از کسانی که می‌خواهند به سرعت برای خرید یک سهم نتیجه گیری کنند به بررسی ارزش فعلی (Present Value) سهم توجه می‌کنند. ارزش فعلی به خریداران این پیش بینی را می‌دهد که آیا شرکت مربوطه خواستار اجرای پروژه‌های بیش‌تر و یا کسب سود در آینده هست یا خیر.

ارزش ذاتی سهام در مقایسه با ارزش بازاری آن

این اصل را باید به خاطر بسپاریم که ارزش بازار همیشه با ارزش ذاتی سهام یکسان نیست. در واقع بسیاری از سرمایه گذاران با توجه به تفاوت قیمت ذاتی و بازاری سهام اقدام به خرید می‌کنند. دو اصطلاح Undervalue و Overvalue در زمان معاملات مدنظر قرار می‌گیرد که Undervalue به زمانی گفته می‌شود که قیمت بازار یک سهم از ارزش ذاتی آن پایین‌تر است و Overvalue مربوط به زمانی می‌شود که ارزش بازاری از ارزش ذاتی سهم بالاتر است.

با چند اصل آشنا شویم

در میان دو عامل اصلی در ارزش ذاتی سهم، چند اصل وجود دارد که باید آن‌ها را شناخت. اصل انتظاری بودن نرخ‌ها و اصل تفکیک اقلام غیر عملیاتی اصولی هستند که باید برای شناخت ارزش ذاتی سهم با آن‌ها آشنا شد.

اصل تفکیک غیر عملیاتی

برای این که بتوان فهمید که اندازه‌گیری‌های عملکرد یک شرکت و اقلام و متغیرهای آن به درستی انجام شده است باید از این اصل استفاده کرد.

اصل انتظاری بودن نرخ ها

رشد و بازده سرمایه گذاری و بازده سهامداران از دیگر مواردی است که در اصل انتظاری بودن نرخ‌ها سنجیده می‌شود. دلیل اصلی بررسی نرخ های فعلی برای به دست آوردن نرخ های آتی سهم یک شرکت انجام می‌شود.

آشنایی با اختصارهای ارزش ذاتی سهم

روش‌های دیگر برای به دست آوردن ارزش ذاتی سهم، آشنایی با علائم اختصاری محاسباتی آن است. ضرایب مختلفی وجود دارد که این امکان را برای محاسبه ارزش ذاتی سهم به ما می‌دهد؛ P/E (نسبت قیمت به سود)، P/S ( نسبت قیمت بر فروش)، P/B (قیمت بر سود دفتری)، P/D (قیمت بر سود تقسیمی)، EV/S (ارزش شرکت به فروش).

نتیجه گیری

بی شک برای شناخت ارزش ذاتی سهم باید تمام موارد نام برده بارها و بارها تمرین شوند تا ملکه ذهن هر سرمایه گذاری شود که می‌خواهد بنا بر اصل ارزش‌ها اقدام به خرید سهم کند.