بلاک چین چیست؟

یکی از اتفاقاتی که در یک سال اخیر افتاده، استقبال گسترده و افزایش بی‌سابقه قیمت ارزهای دیجیتال بوده است. بسیاری از افراد به خصوص نسل جوان در این مدت به فکر ورود به این بازار افتاده‌اند. اما این بازار هم مانند هر بازار دیگری به آشنایی نیاز دارد. به علاوه، به دلایل مختلفی مانند غیرمتمرکز بودن و متفاوت بودن ساختار آن با سایر موارد سرمایه‌گذاری، باعث می‌شود نیاز به آموزش و یادگیری مفاهیم آن بیشتر هم باشد. یکی از مفاهیمی که در این خصوص باید یاد گرفت، بلاک چین است. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که بلاک چین چیست و چه کاربردی دارد.

بلاک چین چیست؟

اگر می‌خواهید بدانید بلاک چین چیست بهتر است از خود واژه آن شروع کنیم. بلاک چین از دو کلمه تشکیل شده است: بلاک به معنی بلوک و «چین» به معنای زنجیره. در واقع معنای بلاک چین «زنجیره بلوکی» است. این کار به آن دلیل صورت می‌گیرد که اطلاعات موجود در بازار خاصی را برای همه شفاف کند. این سیستم اطلاعات را به نحوی ذخیره می‌کند که شفافیت کامل میان تمام اعضای عضو آن برقرار شود. طراحی این شبکه به نحوی است که امکان این که یک نفر اطلاعات را دستکاری نماید، وجود ندارد.

تاریخچه بلاک چین

تاریخچه آغاز به کار بلاک چین با آغاز به کار بیت کوین گره خورده است. با این حال، نخستین قدم‌ها برای ایجاد یک بلاک چین به سال 1982 میلادی برمی‌گردد. در این سال، دیوید چاوم برای اولین بار به این موضوع اشاره و پروتکلی برای ساخت بلاک چین اعلام کرد. قدم بعدی در سال 1991 صورت گرفت. افرادی به نام استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا در این سال تلاش کردند سیستمی را پیاده‌سازی کنند که در آن برچسب زمانی سندها قابل دستکاری نباشند. در سال 1992، هابر، استورنتا و دیو بیر، درخت درهم‌سازی یا درخت مرکل را برای طراحی آن به کار گرفتند که کارآیی آن را بهبود می‌بخشید. در سال 2008 اولین بلاک چین توسط ساتوشی ناکاموتو مطرح شد. او طراحی بلاک چین را بهبود داد. طراحی وی سال بعد مولفه اصلی رمزارز بیت کوین شد. در سال 2014، اندازه بلاک چین بیت کوین که شامل تمام تراکنش‌هایی بود که در شبکه رخ داده بود، به 20 گیگابایت رسید. در ژانویه سال 2015، اندازه آن به حدود 30 گیگابایت رسید. از ژانویه 2016 تا ژانویه 2017 اندازه بلاک چین بیت کوین از 50 گیگابایت به 100 گیگابایت افزایش یافت و تا اوایل سال 2020 به 200 گیگابایت هم رسید.

بیشتر بخوانید: ریپل چیست؟

بلاک چین چگونه کار می‌کند؟

گفتیم که بلاک چین برای شفافیت و عدم دستکاری زمانی اطلاعات روی یک شبکه به وجود آمده و هک کردن آن ممکن نیست. اما بلاک چین چگونه کار می‌کند؟ برای این که درکی از بلاک چین به دست بیاورید، ابتدا مثالی می‌زنیم و بعد جزییات تکنیکی‌تر را بررسی می‌نماییم. تصور کنید همه دارندگان یک دارایی را در یک اتاق جمع کنیم. هر کسی هر تراکنشی را که می‌خواهد با دیگر اعضای اتاق انجام دهد را روی کاغذی بنویسد و آن را در یک صندوق شیشه‌ای بزرگ بگذاریم. این صندوق برای همه قابل دیدن است و همه می‌توانند فهرست تراکنش‌های هر کس دیگری را ببینند و در صورت تایید آنها است که این تراکنش صورت می‌گیرد. هر وقت تراکنش دیگری بخواهد انجام شود، یک صندوق دیگر شیشه‌ای اضافه می‌شود و در صورت تایید آن تراکنش، به صندوق قبلی متصل می‌گردد. از آنجا که این صندوق‌ها شیشه‌ای و شفاف و برای همه قابل رویت است، هر گونه دستکاری در حساب‌ها از چشم افراد دور نمی‌ماند. هر صندوق شیشه‌ای در این مثال یک بلوک است و وصل شدن آنها به هم زنجیره بلوکی یا به اصطلاح بلاک چین را تشکیل می‌دهد. به دلیل همین شفافیت هم امکان هک آن وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: استلار Stellar چیست؟

جزییات تکنیکی‌تر

اگر بخواهیم بحث را تخصصی‌تر دنبال کنیم، باید بگوییم بلاک چین چندین لایه دارد که عبارتند از: زیرساخت، شبکه‌سازی، اجماع، داده و لایه کاربرد. بلاک چین همه اطلاعاتی را در جایی به نام دفتر کل ثبت می‌کند. هر کاربری که در شبکه بلاک چین فعالیت می‌کند، یک نود (Node) یا گره نامیده می‌شود. در مرحله اول یک کاربر در شبکه خواهان انجام یک تراکنش است. وقتی این درخواست انجام شد، یک بلوک با اطلاعات مربوط به تراکنش ساخته می‌شود. این بلوک رمزنگاری شده است. اطلاعاتی که بلوک دارد در میان تمامی گره‌ها پخش می‌شود تا اعتبار این درخواست مورد تایید قرار بگیرد. پس از مرحله اعتبارسنجی و تایید شدن تراکنش از سوی گره‌ها، نوبت به اضافه شدن بلوک جدید و تثبیت آن می‌رسد. با رسیدن به این مرحله، تراکنش درخواستی کاربر اجرا می‌شود.

کاربردهای بلاک چین

بزرگترین دستاورد و کاربرد بلاک چین این است که بیت کوین توانست بر اساس آن شکل بگیرد. با این حال، بلاک چین تنها به رمزارز محدود نمانده است. علاوه بر این که بلاک چین را می‌توان به عنوان پایه‌ای برای ایجاد رمزارزها در نظر گرفت، اهداف دیگری نیز از آنها ساخته است. از جمله اقداماتی که می‌توان با استفاده از فناوری بلاک چین انجام داد، قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند پروتکلی هستند که برای تنظیم قراردادها به کار می‌روند و با استفاده از اطلاعات مربوط به قرارداد، اقدامات مورد نظر را به طور خودکار صورت می‌دهند. برای قراردادهای هوشمند آینده خوبی انتظار می‌رود.

بیشتر بخوانید: ارز تتر (tether) چیست؟

کار بزرگ دیگری که بلاک چین قابلیت انجام آن را دارد، اثبات سهام به جای اثبات کار است. این کار به برقراری امنیت در شبکه کمک می‌کند. فرآیند اثبات سهام باعث می‌شود بر اساس کوین‌های موجود در شبکه، افراد در اعتبارسنجی بلوک‌ها و ایجاد آنها شرکت داشته باشند. آخرین موردی که می‌توان در خصوص کاربردهای بلاک چین اشاره کرد، بلاک چین مقیاس بندی شده است. اتفاقی که در شرایط فعلی برای بلاک چین‌ها می‌افتد این است که آنها همه تراکنش‌ها را بررسی می‎‌نمایند. این مساله باعث کاهش سرعت شبکه شده است. بلاک چین مقیاس بندی شده قرار است این مساله را حل کند. در این حالت، تعداد رایانه‌های مورد نیاز برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها تشخیص داده می‌شود و کار پردازش میان این رایانه‌ها تقسیم می‌گردد. این کار سبب می‌شود سرعت بلاک چین بالاتر برود. بلاک چین علاوه بر این موارد کاربردهای دیگری هم دارد که از جمله آنها می‌توان به خدمات بانکی و مالی، بازی‌های ویدئویی، بازار سرمایه، رسانه و بسیاری از موارد دیگر اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال اتریوم چیست؟

مزایا و معایب بلاک چین

بلاک چین هم مانند هر پدیده دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد. از جمله مزایایی که این فناوری دارد آن است که امنیت بالایی دارد و حریم شخصی افراد در آن حفظ می‌شود. علاوه بر این، تراکنش‌های بلاک چین بسیار شفاف هستند و همین موضوع در استقبال از آن اهمیت دارد. تراکنش‌های صورت گرفته در آن به دلیل غیرمتمرکز بودن این شبکه دچار دستکاری و هک نمی‎‌شود و به طور خصوصی انجام می‌گیرد. یک مزیت دیگر استفاده از بلاک چین آن است که کارمزد پرداخت‌ها را پایین می‌آورد که برای نقل و انتقالات مالی نکته مهمی است. در نهایت نیز می‌توان به امکان استفاده از آن در کشورهایی که نظام بانکی فاقد استانداردهای لازم است، اشاره کرد.

از سوی دیگر، استفاده از بلاک چین معایبی هم دارد. از جمله چنین معایبی می‌توان به تعداد تراکنش‌های اندک در حال حاضر و کند بودن نسبی شبکه اشاره کرد. از جمله عیوب دیگر آن این است که ممکن است ارزهای دیجیتال بر بستر بلاک چین در فعالیت‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین ریسکی که بیشتر در خصوص ارزهای دیجیتال وجود دارد، این است که قوانین و مقررات برخی دولت‌ها محدودیت‌هایی برای ارزهای دیجیتال پدید آورد. این موضوع می‌تواند تا حدودی روی کاربردهای بلاک چین در آن کشور نیز تاثیر بگذارد.

بیشتر بخوانید: دوج کوین چیست؟