بیت کوین چیست و چگونه استخراج می‌شود؟

در یک سال گذشته و به خصوص یکی دو ماه اخیر، موضوع ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین ورد زبانها شده است. رشد قابل توجه بیت کوین از سال ۲۰۲۰ موجب شد بسیاری از افراد به این فکر بیفتند که شاید بهتر باشد بخشی از سرمایه خود را به این گزینه اختصاص دهند. دلیل رشد قیمت بیت کوین متعدد بوده است، با این حال، عده‌ای از سرمایه‌گذارانی که بیشتر با این گزینه آشنایی دارند، معتقدند ریسک بالای بیت کوین به معنی آن است که باید به هنگام ورود به بازار آن دقت کرد و توزیع ریسک را نیز به درستی انجام داد. برخی نیز معتقدند بیت کوین که نوعی پول مجازی است، ابدا ارزان نیست و هزیه‌های مصرف برق آن باید مورد توجه قرار گیرد. در ادامه بیشتر با بیت کوین، میزان مصرف برق و موارد مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: روش های خرید بیت کوین در ایران

بیت کوین چیست؟

واژه بیت کوین از سال‌ ۲۰۰۹ مرسوم شد. این واژه در واقع به نوعی پول اشاره دارد که به صورت دیجیتال تولید می‌شود و در فضای مجازی مورد تبادل قرار می‌گیرد. سازندگان نخست آن، بر این باور بودند که انحصار پول در دست بانک مرکزی و متمرکز بودن انتشار آن موجب می‌شود دولت‌ها و ذی‌نفعان مربوطه از آن به عنوان وسیله‌ای برای جبران کاستی‌ها و قصور خود و مواردی از این قبیل استفاده کنند. آنان سعی کردند پولی تولید کنند که وابسته به بانک مرکزی نباشد. نتیجه آن هم بیت کوین بود. پولی که از طریق شبکه تولید می‌شود و در سراسر شبکه قابل پرداخت است. هیچ نهاد ناظری نیز بر آن سلطه ندارد. اما به همین علت شدت نوسانات آن نیز زیاد است.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال بیت تورنت (BitTorrent) چیست؟

روش‌های خرید و معامله بیت کوین

به طور کلی دو روش برای به دست آوردن بیت کوین وجود دارد. یکی از این روش‌ها، ماین کردن یا استخراج بیت کوین است و دیگری به معامله آن با استفاده از برخی کارگزاری‌های ارائه دهنده خدمات مبادله بیت کوین برمی‌گردد. در روش اول شما با استفاده از تجهیزات رایانه‌ای می‌توانید ظرف مدت زمانی و با حل کردن الگوریتم‌های موجود، به این پول مجازی دست پیدا کنید. در این شرایط البته، برق مصرف می‌شود و به خصوص در برخی کشورها صرفه چندانی نداشت. ایده مزارع بیت کوین نیز به همین موضوع برمی‌گردد. در واقع در این مزارع چندین دستگاه ماین (استخراج) بیت کوین با تجهیزات رایانه‌ای قدرتمند الگوریتم‌های موجود در شبکه را حل می‌کنند و به ازای آن بیت کوین به دست می‌آورند. در روش دوم، معامله با استفاده از پرداخت کارمزد به برخی کارگزاری‌ها صورت می‌گیرد و برقی مصرف نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟

بازدهی بیت کوین و دلایل رشد آن

بررسی بیت کوین در یک سال اخیر نشان می‌دهد ارزش بازاری آن به نزدیکی ۷۱۸ میلیارد دلار رسیده است. علاوه بر این، از ابتدای سال میلادی تاکنون قیمت آن حدودا ۲۹ درصد رشد داشته است. هر بیت کوین در حال حاضر به قیمت ۳۸ هزار و ۵۰۰ دلار معامله می‌شود اما در هفته‌های اخیر به مرز ۴۲ هزار نیز رسیده بود. عمده دلایل رشد بیت کوین در یک سال اخیر، سخت‌تر شدن ماین آن، اقبال موسسات مالی به سرمایه گذاری در آن، احتمال بروز تورم در ایالات متحده، افزایش امکان نقل و انتقال و پرداخت با آن و مواردی از این قبیل بوده است.

بیشتر بخوانید: ریپل چیست؟

بیت کوین چقدر برق مصرف می‌کند؟

یکی از موضوعاتی که در خصوص بیت کوین مطرح می‌شود، مصرف برق آن است. با توجه به وضعیت فعلی کره زمین و دغدغه‌هایی که در خصوص گرم شدن بی‌سابقه آن وجود دارد، رشد قیمت ارزهای دیجیتال می‌تواند موجب استقبال از آنها شود. همین انگیزه ورود به استخراج چنین ارزهایی، بر شدت گرمایش زمین خواهد افزود. این موضوع نیز از جمله مواردی است که نگرانی‌هایی را در پی داشته است. از سوی دیگر، معمولا در مکان‌هایی که ماین بیت کوین به صورت گسترده انجام می‌شود، عموما مناطق سردسیر مورد توجه بیشتری قرار دارند تا از خنکی هوا برای رفع گرمای دستگاه‌های تولیدکننده استفاده شود.

مصرف برق بیت کوین به اندازه سوئیس و امارات!

بر اساس تحقیقات انجام شده از سوی کمیته انرژی و منابع طبیعی سنای ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، بیت کوین مسئول یک درصد از مصرف انرژی در جهان بوده است. این میزان در حال حاضر افزایش یافته است. در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۹ یعنی اواسط آن سال، تحقیقی انجام گرفت که نشان می‌داد مصرف برق بیت کوین حدود ۶۴ تراوات ساعت یا ۶۴ هزار گیگاوات ساعت در سال است. این میزان بیش از کشور سوئیس (۵۸ تراوات ساعت در سال) و کمتر از کلمبیا (۶۸ تراوات ساعت در سال) بود. در حال حاضر نیز به گزارش شاخص مصرف برق بیت کوین کمبریج، کل شبکه جهانی بیت کوین از نظر مصرف برق در میان کشورهای جهان تقریبا به اندازه امارات و هلند که در رتبه ۳۱ و ۳۲ جهان قرار دارند، برق مصرف می‌کند که معادل با حدود ۱۱۱ تراوات ساعت در سال است. ایران در این رتبه‌بندی با ۲۳۶ تراوات ساعت در سال رتبه هفدهم را دارد.

در مورد مصرف برق هر ماین کننده بیت کوین، تفاوت و اختلاف وجود دارد. این اختلاف به توان آن دستگاه برمی‌گردد. برای مثال، هر دستگاه آنتیمتر اس۹ توانی نزدیک به ۱۶۰۰ وات دارد. در صورتی که این دستگاه ۱۰ ساعت در روز روشن باشد، مصرف برق روزانه آن حدود ۱۶ کیلووات خواهد بود. افزایش تعداد ماینرها می‌تواند روی شبکه‌های انتقال برق موثر باشد و روی آنها فشار بگذارد. به ویژه آنکه در ایران قیمت برق پایین است.

بیشتر بخوانید: ارز تتر (tether) چیست؟

آیا بیت کوین طلای دیجیتال است؟

برخی از افراد گمان می‌کنند، بیت کوین طلای دیجیتال است. اگر این حرف را درست در نظر بگیریم، ارزش بیت کوین بسیار پایین‌تر از چیزی است که باید باشد. اما آیا این چنین است؟ به نظر می‌رسد بیت کوین با طلا تفاوت‌های مهمی داشته باشد. یکی از این موارد به ارزش بازار آن برمی‌گردد. ارزش بازار طلا 10 هزار میلیارد دلار است که بیش از 10 برابر بیت کوین است. دلیل ارزش طلا به موضوعات بنیادینی مانند پیش‌بینی پذیر بودن میزان عرضه آن برمی‌گردد. میزان فلز زرد در جهان محدود است و این کمیابی در کنار برخی ویژگی‌های دیگر، برای آن ارزش ایجاد می‌کند. طلا در واقع وسیله‌ای برای حفظ ارزش نیز به شمار می‌رود. طلا همچنین از گذشته مورد قبول عده زیادی قرار گرفته و قرن‌ها است که ذخیره ارزش شده و اعتمادها را جلب کرده است.

به نظر می‌رسد سرمایه گذاران بیت کوین معتقدند این ارز دیجیتال موقعیت طلا در سال‌های اخیر به چالش کشیده شده است. آنان معتقدند بیت کوین می‌تواند رقیب طلا باشد زیرا به آسانی مبادله می‌شود، فاقد یک نهاد مرکزی است و اقبال جوانان به آن بیشتر است. با این حال، گرچه آنان معتقدند جای زیادی برای رشد بیت کوین وجود دارد، مخالفان می‌گویند تفاوت‌هایی موجب می‌شود بیت کوین طلای دیجیتال نباشد.

بیشتر بخوانید: استلار Stellar چیست؟

بیت کوین یا طلای دیجیتال؟ مساله زمان است

برخی از تحلیلگران معتقدند ارزش بازار بیت کوین بسیار کمتراز چیزی است که به نظر می‌رسد. در واقع بخشی از بیت کوین‌ها هر ساله برای همیشه گم شده یا به نوعی از میان می‌روند. با لحاظ کردن این موضوع، بیت کوین ارزش بازار کوچکتری هم در مقایسه با طلا پیدا می‎کند. این ارزش بازار کوچک نشان می‌دهد بیت کوین بسیار جوان است و اگر هم روزی بتواند جایگزین طلا شود، ما هنوز در ابتدای راه هستیم. قرن‌ها پشتوانه و اعتماد به طلای فیزیکی به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره ارزش موجب می‌شود به راحتی طلای دیجیتال شکل نگیرد. علاوه بر این، باید ذخایر طلای بانک‌های مرکزی و استفاده‌های صنعتی و حتی تقاضای شرکت‌ها را هم به آن افزود.

این در شرایطی است که بیت کوین تنها حدود 12 سال عمر دارد. این زمان برای ساخت اعتماد و تبدیل شدن به وسیله ذخیره ارزش در آینده و به نوعی تبدیل شدن به طلای دیجیتال زیاد نیست. این موضوع به معنی این نیست که احتمال اینکه در آینده بیت کوین یا ارز دیجیتال دیگری جایگزین طلا یا وسیله ذخیره ارزش شود، ممکن نخواهد بود، بلکه به معنی آن است که هنوز برای این کار بسیار زود به نظر می‌رسد. اعتماد سرمایه گذاران هنوز باید به این ارزها جلب شود تا بیت کوین طلای دیجیتال لقب بگیرد و این موضوع نیاز به زمان دارد.

بیشتر بخوانید: دوج کوین چیست؟ همه چیز درباره سرمایه‌گذاری در دوج کوین

4 نکته در مورد آینده قیمت بیت کوین: بیت کوین بخریم یا نه؟

در سه هفته اخیر قیمت دلاری بیت کوین تغییر چندانی نداشته است. اگر دقیق‌تر بگوییم، از 22 روز پیش تاکنون قیمت دلاری بیت کوین کمتر از 3 درصد افزایش یافته است. به نظر می‌رسد 50 هزار دلار به مرزی برای نوسان گسترده بیت کوین تبدیل شده است و در این مدت مدام در حول و حوش آن حرکت می‌کند. از نظر نوسانات، می‌شود گفت بیت کوین طلای دیجیتال نیست و میزان نوسانات آن بسیار زیاد است.

نکته دوم در مورد خرید بیت کوین قیمت دلار در بازار آزاد و برحسب ریال است. بهای دلار هرچند در روزهای اخیر در مرز 25 هزار تومان معامله می‌شود، اما توافق برجام و احیای آن می‌تواند قیمت دلار را کاهش دهد و سرمایه گذاران ایرانی در ارزهای دیجیتال را که قیمت آنها بر اساس دلار تعیین می‌شود، با زیان روبرو کند. هرچند زمان مشخصی برای توافق یا اصل صورت گرفتن آن مشخص نیست، اما این ریسک همواره تا رسیدن به نتیجه‌ای مشخص بر سر بازار قرار خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: اتریوم چیست؟

تهدید برجامی بیت کوین برای خریداران

مورد سومی که باید به آن توجه کرد این است که در حال حاضر شاخص‌ «حرص و ترس» روی عدد 81 از 100 قرار دارد و شاخص «احساسات بیت کوین» هم روی 0.6 است. بنابراین شاخص «حرص و ترس» نشان می‌دهد وقت مناسبی برای خرید دلاری نیست و ممکن است قیمت کاهش پیدا کند، اما شاخص «احساسات بیت کوین» معتقد است در شرایط حاضر احتمال رشد زیاد یا کاهش زیاد پایین است. همان طور که در مورد دوم گفتیم، احتمال رشد قیمت دلار به کانال 26 هزار تومان نیز پایین است. به همین دلیل فعلا شاخص‌ها نشانه قوی از سود خرید بیت کوین برای ایرانی‌ها نشان نمی‌دهند.

قانون گذاران گریبان بیت کوین را می‌گیرند؟

نکته چهارم به مباحث قانونی در این حوزه برمی‌گردد اما به آن محدود نیست. در حال حاضر برخی دولت‌ها با استخراج بیت کوین مشکل دارند. این مشکل دامنه وسیعی از قیمت برق گرفته تا مسائل مربوط به نامشخص بودن تراکنش‌ها را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، امکان هک شدن، تقلب یا از دست دادن ارز دیجیتال در صورتی که آشنایی زیادی با امور رایانه‌ای ندارید، چندان هم دور نیست.

جمع‌بندی

بیت کوین یکی از راه‌های پرداخت در دنیای جدید است. بیم و امیدهایی حتی هنوز هم بر سر راه آن وجود دارد. با این حال، برخی از کارشناسان معتقدند در آینده جایگاه خاصی بین ارزهای موجود خواهد داشت. با این حال، حتی اگر قصد سرمایه‌گذاری در بیت کوین را دارید، قبل از ورود به آن، با این بازار آشنا شوید و سبد دارایی خود را نیز متنوع کنید تا ریسک شما کاهش یابد.