رکوردشکنی صندوق‌های طلا در اواخر خرداد

در هفته جاری صندوق‌های طلا با استقبال شدیدی روبرو شده‌اند. همگام با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و اخباری که از دشوارتر شدن احیای برجام خبر می‌دهند، باعث شده تا این صندوق‌ها و بهای سکه و طلا در بازار با افزایش روبرو شوند. اما کارنامه صندوق‌های طلا در روزهای جاری چه بوده و این صندوق‌ها چطور عمل کرده‌اند؟ چرا صندوق‌های طلا چنین رشدی کردند؟ در این مطلب قصد داریم به این مطالب بپردازیم.

طلا، یک گزینه سرمایه‌گذاری سنتی و مناسب

سال‌های سال است که طلا از مورد اعتمادترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری به حساب می‌‌آید و زمانی که نااطمینانی اقتصادی در یک کشور یا دنیا بالا می‌رود، تقاضا برای خرید آن نیز افزایش می‌یابد. به دلیل تورم چشمگیری که چند دهه در ایران وجود داشته است، طلا به عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری جای پای خود را در میان اقشار مختلف باز کرده است. سکه‌های طلا مدت زیادی مورد اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری بودند اما در سال‌های اخیر ابتکارات مالی دیگری هم به طلا اضافه شده‌اند. از جمله این موارد می‌توان به پیدایش صندوق طلا اشاره کرد. صندوق طلا با سرمایه‌گذاری در گواهی‌های سکه طلا بازدهی مشابهی مانند سکه طلا دارند و برخی از معایب مانند خطر سرقت و جعل را هم ندارند. در حال حاضر 6 صندوق طلا در کشور وجود دارند که یکی از آنها صندوق سکه طلا کیان است.

صندوق‌های طلا در هفته اخیر

همان طور که گفتیم صندوق‌های طلا در روزهای اخیر و پس از اوج‌گیری دلار در بازار آزاد، با استقبال تقاضا روبرو شده‌اند و بهای سکه نیز به شدت بالا رفته است. در روزهای اخیر سکه نیز سقف تاریخی خود را شکست و تا 16.5 میلیون تومان افزایش یافت. در همین راستا صندوق‌های طلا هم روزهای پر معامله‌ای را تجربه کردند. دیروز صندوق‌های طلای مفید و لوتوس پرارزش‌ترین روزهای معامله صندوق طلا را از ابتدای تاسیس خود سپری کردند و سایر صندوق‌ها نیز روزهای پرمعامله‌ای داشتند. به نظر می‌رسد موج اول ورود به صندوق‌های طلا با عبور دلار بازار آزاد از 30 هزار و 800 تومان در 15 روز گذشته صورت گرفت.

رشد چشمگیر ارزش و حجم معاملات طلا

سنجش مقدار خرید سکه یا طلا در بازار داخلی دشوار است اما یکی از راه‌های بررسی وضعیت قیمت طلا، نگاهی به میزان معاملات صندوق‌های بورسی است. صندوق سکه طلای کیان امروز دومین روز پرارزش معاملاتی خود را پشت سر گذاشت و ارزش معاملات آن به حدود 29 میلیارد و 300 میلیون تومان رسید. علاوه بر این، نگاهی به صندوق‌های طلا نشان می‌دهد که در سه روز گذشته ارزش معاملات در کل صندوق‌های طلا از 100 میلیارد تومان فراتر رفته است. امروز 22 خرداد 1401 را می‌توان قله معاملات صندوق‌های طلا دانست زیرا در این روز ارزش معامله صندوق‌های طلا به بیش از 267 میلیارد تومان رسیده است. از نظر حجم معاملات صندوق‌های طلا نیز میزان حجم معاملات امروز چهارمین روز برتر محسوب می‌شود.

چرا قیمت طلا رشد می‌کند؟

به طور کلی رشد قیمت طلا را می‌توان ناشی از دو عامل دانست. اولین مورد قیمت جهانی طلا است و دیگری هم قیمت ارز در بازار آزاد محسوب می‌شود. البته قیمت طلای جهانی معمولا کمتر از نرخ ارز روی قیمت طلا تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر عواملی برای رشد قیمت طلای جهانی وجود دارند که عبارتند از افزایش تورم در آمریکا و سایر کشورهای غربی، احتمال افزایش تنش‌‌های میان چین و تایوان و احتمال گسترش درگیری‌ها و قیمت بالای نفت. این عوامل روی تقاضای جهانی طلا اثر گذار هستند، به خصوص آن که پاره‌ای از متخصصان احتمال بروز رکود در آمریکا را دور از ذهن نمی‌دانند. از سوی دیگر، قیمت داخلی طلا هم به عواملی بستگی دارد. قیمت داخلی طلا به بهای ارز و انتظار از افزایش قیمت آن بستگی دارد. در واقع، اگر ساکنان یک کشور گمان کنند واحد پول آنها در برابر ارزهای دیگر کاهش خواهد یافت یا وضعیت اقتصاد چندان جالب نخواهد بود، در نتیجه شروع به تبدیل دارایی خود به سایر گزینه‌ها می‌کنند.

در چنین شرایطی است که قیمت طلا هم به عنوان یکی از دارایی‌های مورد قبول مردم رشد می‌کند. در واقع انتظارات تورمی است که آنها را ببه پیش می‌راند و به خرید چنین سرمایه‌گذاری‌هایی می‌کشاند. با این حال، گاهی این شتاب برای خرید باعث می‌شود قیمت آن سرمایه‌گذاری از ارزش ذاتی خود فاصله بگیرد. در چنین وضعیتی احتمال تشکیل حباب در این گزینه هم وجود دارد.

یک مقایسه برجامی

برای این که یک مقایسه ساده و سرانگشتی انجام بدهیم، وضعیت قیمت سکه و دلار را هنگام خروج آمریکا از برجام و حال حاضر مقایسه می‌کنیم. روز 18 اردیبهشت 1397 بود که آمریکا با فرمان دونالد ترامپ از برجام خارج شد. هرچند از مدتی پیش دلار و طلا به این موضوع واکنش نشان داده بودند، اما در این روز قیمت هر سکه امامی حدود 2 میلیون تومان بود. با توجه به تحریم‌های شدید و شرایطی که پیش آمد و کرونا هم به آن اضافه شد، تا مهر 1399 یعنی کمی پیش از انتخابات ایالات متحده، بهای سکه و دلار به سقف تاریخی خود رسید. در اواخر مهر دلار به 32 هزار تومان رسید و سکه هم تا 16.5 میلیون تومان بالا رفت. از آخرین روزهای مهر 1399 تاکنون قیمت طلا کمتر از این مقدار بود، در حالی که اختلاف تورم بین کشورهای آمریکا و ایران بسیار زیاد بوده است. حالا به نظر می‌رسد با بروز مشکلات در شرایط احیای برجام، قیمت سکه به محدوده مهر سال 1399 بازگشته است. با توجه به آنچه گفتیم، در صورت به بن‌بست رسیدن برجام این قیمت می‌تواند بالاتر هم برود. البته بازگشت به برجام می‌تواند مسیر افت دلار و طلا را هم رقم بزند.

جمع‌بندی

صندوق‌های طلا در این روزهای بازار رشد قابل توجهی کرده‌اند. این شرایط ناشی از افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و احتمال بروز مشکلات بیشتر در احیای برجام بوده است. به نظر می‌رسد اگر گشایش سیاسی رخ ندهد، قیمت طلا و دلار در بازار با افزایش روبرو شوند ولی باید در این گونه موارد مراقب شکل گیری حباب‌ها هم بود.