ریسک و بازدهی چه ارتباطی با هم دارند؟

سرمایه گذاری اولین قدم برای کسب سود است. بدون سرمایه گذاری، یعنی با نگه‌داری وجوه نقد در منزل یا حتی گاهی سپرده‌گذاری در حساب بانکی، دارایی‌های ما در طول زمان افت می‌کنند. در واقع، به دلیل تورم بالا از ارزش آن سرمایه کاسته خواهد شد و قدرت خرید افراد کاهش می‌یابد. برای یک سرمایه گذاری خوب باید بسیاری از شرایط لازم و ضروری را مورد بررسی قرار داد. از جمله این شرایط، بررسی ریسک سرمایه گذاری است. ریسک اصلی‌ترین موضوعی است که سرمایه گذاران را در دوراهی انتخاب نوع سرمایه گذاری قرار می‌دهد.

ریسک چیست؟

ریسک به معنی احتمال بالفعل شدن خطر است. به زبان ساده می‌توان ریسک را نا اطمینانی از آینده دانست. زیرا پذیرش ریسک به معنای واقعی کلمه یعنی پذیرش خطری که نمی‌توان بصورت دقیق در مورد وقوع آن اظهار نظر کرد. اما در مسائل مالی و سرمایه گذاری به دلیل پیشرفت علم اقتصاد می‌توان ریسک‌های سرمایه گذاری را تا حدودی پیش‌بینی کرد و تا مقدار زیادی با تمهیدات خاصی این ریسک‌ها را خنثی کرد و با اطمینان بالاتری اقدام به سرمایه گذاری کرد.

انواع مختلف ریسک

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک به ریسکی گفته می‌شود که سرمایه گذاران توانایی رفع آن را ندارند. زیرا این نوع ریسک‌ها مرتبط با ماهیت سرمایه گذاری نیستند. از جمله این ریسک‌ها می توان به وقوع جنگ یا اختلافات سیاسی بین دو کشور اشاره کرد که می‌تواند بسیاری از سرمایه گذاری‌ها را تحت تاثیر قرار دهد و سرمایه گذاران نیز نمی‌توانند در رفع این نوع ریسک اقدامی انجام دهند.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک غیر سیستماتیک، ریسکی است که سرمایه گذار با استفاده از دانش مالی و آگاهی از مسائل اقتصادی می‌تواند این ریسک‌ها را پیش بینی کند و در صدد رفع آن‌ها یا حداقل کاهش این ریسک‌ها اقدامات لازم را انجام دهد. این ریسک‌ها ماهیت سرمایه‌ای دارند، مثلا فرد سرمایه گذار می‌خواهد در سهام یک شرکت خاصی سرمایه گذاری کند در حالی که یک شرکت جدید وارد بازار شده و در حال رقابت با شرکتی است که فرد مورد نظر می‌خواهد در سهام آن سرمایه گذاری کند.

در این حالت بررسی اینکه فرد وارد این سرمایه گذاری شود یا خیر در واقع بررسی ریسک غیر سیستماتیک این سرمایه گذاری است. در رابطه با قبول ریسک از سوی سرمایه گذاران، افراد به سه دسته تقسیم می‌شوند:

افراد ریسک پذیر

فرد ریسک پذیرکسی است که توانایی پذیرش ریسک در قبال سوددهی بیشتر سرمایه خود را دارد. این نوع از سرمایه گذاران بر این اعتقادند که سرمایه آن‌ها در مدت زمانی مشخص می‌تواند رشد بالایی داشته باشند. اما در قبال این رشد بالا ریسک از دست دادن مقداری از سرمایه خود را نیز قبول می‌کنند. البته پذیرش ریسک سرمایه گذاری در این افراد به این معنی نیست که بدون دانش و آگاهی و سرخود اقدام به سرمایه گذاری کنند.

بلکه بسیاری از این افراد با بررسی تمام جوانب کار و شناسایی ریسک‌های پیش رو اقدام به این نوع سرمایه گذاری می‌کنند. به عنوان مثال سرمایه گذاری در بازار سرمایه یکی از این نوع سرمایه گذاری‌ها است که افراد ریسک پذیر به آن علاقه دارند.

افراد ریسک گریز

این نوع از سرمایه گذاران اشتیاقی برای سرمایه گذاری هایی که در آن ها ریسک وجود داشته باشد ندارند. بلکه اصلی‌ترین موضوع برای این سرمایه گذاران حفظ اصل سرمایه است. این نوع افراد با توجه به علاقه سرمایه گذاری خود نمی توانند سودهای بالایی از سرمایه گذاری خود بدست آورند.

سرمایه گذاری در بانک و استفاده از سود آن از جمله این نوع سرمایه گذاری ها است که ریسک خاصی ندارد. زیرا علاوه بر پرداخت یک سود سالانه، اصل سرمایه نیز حفظ خواهد شد. پیشنهادی که به این نوع افراد می‌شود این است که گزینه های دیگری برای سرمایه گذاری با ریسک بسیار پایین وجود دارند که بهتر است آنها را مد نظر قرار دهند. از جمله این سرمایه گذاری ها، صندوق های با درآمد ثابت هستند که سودی بالاتر از سپرده بانکی به سرمایه گذاران می‌دهند. یکی از این صندوق‌ها صندوق درآمد ثابت کیان است.

افراد ریسک خنثی

ریسک خنثی اصطلاحی است که برای سرمایه گذاران بی تفاوت به ریسک به کار گرفته می‌شود. این افراد در تصمیم گیری‌های سرمایه گذاری خود هیچ توجهی به ریسک ندارند. اگر شما دو گزینه سرمایه گذاری به این سرمایه گذاران ارائه دهید، بدون توجه به میزان ریسک آن‌ها، گزینه‌ای را انتخاب می‌کنند که بیشترین بازده مورد انتظار را داشته باشد. در واقع، سطح ریسک سرمایه گذاری برای این دسته افراد، موضوعی نامربوط است.

ارتباط ریسک و بازدهی

میزان بازدهی سرمایه با ریسک رابطه نزدیکی دارد. عده‌ای تصور می‌کنند که هرچه ریسک بالاتر برود بازدهی نیز بالاتر می‌رود. اگر یک طرفه به این قضیه نگاه کنیم اشتباه است. چون هرچه ریسک بالاتر برود احتمال ضرر کردن نیز بالا می‌رود. اما اگر بازار به خوبی تحلیل شود و ریسک‌های موجود در آن به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرند، می‌توان گفت که پذیرش ریسک موجب سوددهی بیشتر سرمایه سرمایه گذاران می‌شود. در غیر این صورت پذیرش ریسک بدون تحلیل موجب ضرر سرمایه گذار در فعالیت اقتصادی خود خواهد شد.

در نتیجه برای انجام یک سرمایه گذاری خوب و کاهش ریسک‌های آن باید قبل از اقدام به سرمایه گذاری دانش و آگاهی خود را در مورد بازار افزایش داده یا از افراد آگاه در این زمینه مشاوره بگیریم تا دچار ضرر نشویم. هدف از انتخاب صندوق‌های سرمایه گذاری نیز همین است که افراد ناآشنا به بازارها یا کسانی که وقت کافی برای تحلیل ندارند، بتوانند از مزایای سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.

جمع بندی

تنها راه جلوگیری از کاهش قدرت خرید افراد جامعه در شرایط تورمی، اقدام به سرمایه گذاری است. قبل از سرمایه گذاری، فرد سرمایه گذار باید از لحاظ ذهنی خودرا بشناسد که آیا ریسک پذیر، ریسک گریز یا ریسک خنثی است، زیرا سرمایه گذاری‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام مناسب شخص خاصی هستند.

به طور کلی می‌توان گفت سرمایه گذاری‌هایی که احتمالا بازدهی بالاتری دارند ریسک بالاتری نیز دارند و سرمایه گذار هنگام ورود به آنها باید ریسک‌های آنها را به دقت بررسی کند. برای آگاهی از نوع شخصیت خود و میزان ریسکی که حاضر به قبول آن هستید، می‌توانید از آزمون سنجش ریسک پذیری استفاده کنید. این آزمون‌ها نکات خوبی را در خصوص نحوه سرمایه‌گذاری‌تان به شما می‌گویند.