صندوق جسورانه چیست؟

در جمع‌های خانوادگی و دوستانه بارها در مورد آرزوهایی که داریم حرف زده‌ایم. بسیاری از ما صاحب مهارت‌هایی هستیم و هر لحظه به دنبال به دست آوردن فرصتی برای راه اندازی کسب و کار خود هستیم. اما با این که مهارت داریم و حتی می‌توانیم گروهی قدرتمند برای راه‌اندازی کاری جمع آوری و هدایت کنیم باز به این جمله تاسف بار بسنده می‌کنیم که "حیف که سرمایه لازم برای شروع کار را نداریم!". همان‌طور که نبود و یا کمبود سرمایه برای شروع کار یکی از موانع اصلی به حساب می‌آید از طرفی دیگر در میان صندوق های سرمایه گذاری، صندوق جسورانه می‌تواند راه‌گشای این مانع باشد. فعالیت اصلی صندوق جسورانه این است که به کمک شرکت‌های استارت آپ بیاید و بدون نیاز به اعتباراتی که معمولا بانک‌ها و موسسات از شرکت‌ها می‌خواهند، سرمایه لازم را به این دست شرکت‌ها برای شروع و همچنین رشد و توسعه آن‌ها بدهد. این صندوق را سرمایه گذاران ریسک پذیر پایه گذاری می‌کنند و البته که بعد از رشد و شکوفایی شرکت‌ها بازدهی موردنظر نصیب‌شان می‌شود. گفتنی است که شرکت‌های بزرگی مانند مایکروسافت و اپل با کمک همین صندوق شروع به کار کردند. اما قبل از این که بخواهیم از قابلیت این صندوق استفاده کنیم باید به خاطر داشته باشیم که کسب و کار یا شرکتی که راه انداختیم باید به دست صندوق مورد بررسی قرار گیرد و بعد از آن اگر واجد شرایط بودیم مورد حمایت صندوق جسورانه قرار خواهیم گرفت.

انواع صندوق جسورانه

با تعریفی که از صندوق جسورانه داشتیم فکر می‌کنیم که در ایران خبری از این صندوق نیست. اما این طور نیست. صندوق های بسیاری از آشناتک گرفته تا آتی1، آرمانی، تهران1 و دیگر انواع صندوق جسورانه در کشور وجود دارند. هر کدام از این صندوق‌های جسورانه در حوزه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند؛ زیست فناوری، سلامت، اطلاعات و ارتباطات و دیگر فناوری‌های مالی از حوزه‌های فعالیت صندوق های جسورانه به حساب می‌آیند. همان‌طور که انواع صندوق جسورانه را مرور می‌کنیم متوجه می‎‌شویم که این نوع صندوق در حوزه‌هایی فعالیت و سرمایه گذاری می‌کند که هر بانک و موسسه و حتی سرمایه گذاران شناخته شده و قدیمی به دلیل نوپا بودن این حوزه‌ها شهامت شروع سرمایه گذاری و کمک در آن‌ها را ندارند. نحوه عملکرد صندوق های جسورانه تا حدی آدم را به یاد مفهوم سرمایه گذار فرشته می‌اندازد.

دارایی صندوق های جسورانه

اما سوالی که برای کسانی که تا حدی با انواع صندوق های سرمایه گذاری آشنا هستند پیش می‌آید که ترکیب دارایی صندوق جسورانه چیست؟ در پاسخ باید گفت که ترکیب دارایی این صندوق از دارایی سرمایه گذاران ریسک پذیر تشکل می‌شود که مقداری حدود 50 تا 60 درصد دارایی سبد تشکیل شده این صندوق روی پروژه‌ها و کسب و کارهای نوپا و استارت آپ سرمایه گذاری می‌شود و باقی مانده دارایی صندوق در سپرده‌های بانکی و اوراق بادرآمد ثابت قرار می‌گیرد.

مزایای صندوق جسورانه

به جرات می‌توان گفت که صندوق جسورانه به دلیل حضور کسب و کارهای آنلاین و ایده‌های نوپا شکل گرفته و مورد توجه بسیاری قرار گرفته‌اند. اولین مزیت از مزایای صندوق جسورانه را می‌توان معامله‌ای برد-برد میان سرمایه گذاران و صاحبان کسب و کارهای نو دانست. این که افراد سرمایه گذار با آگاهی نسبت به قدرت کسب و کارهای آنلاین و ایده‌های نو حاضر می‌شوند سرمایه خود را در این صندوق‌ها قرار دهند، در واقع برگ برنده‌ای به دست گرفته‌اند که به زودی می‌توانند شاهد بازدهی روزافزون آن باشند. از طرف دیگر، کسب و کارهای نوظهور و آینده دار نیز به کمک صندوق جسورانه از مانعی قدیمی به نام اعتبار و صف بانک و هزار و یک اما و اگر دیگر رد می‌شوند و به راحتی فعالیت خود را آغاز می‌کنند. بدون هیچ تعارفی باید گفت که برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان که توانسته‌اند از مشکلات اقتصادی و قرنطینه‌های بلندمدت سربلند بیرون بیایند و همچنان شکوفا باشند، همگی در حوزه فناوری اطلاعات فعال بوده‌اند. جالب است بدانیم که صندوق جسورانه توانسته به خوبی به کمک بسیاری از این شرکت‌ها بیاید. آیا مزیتی از این بالاتر داریم که یک صندوق مانند صندوق جسورانه با آینده نگری و سرمایه گذاری در کسب و کاری که آینده را در دست دارد آتیه سرمایه گذاران خود را تضمین می‌کند؟ از آن جایی که این نوع صندوق به پایش سرمایه خود و میزان ریسک پذیری سرمایه گذاری در شرکت‌های نوپا می‌پردازد، بنابراین با میزان سوددهی بالایی رو به رو است.

ریسک صندوق جسورانه

بازده بیش‌‎تر با ریسک بیش‌تر همیشه دو روی سکه بوده و هستند. صندوق جسورانه نیز از این قاعده مستثنی نیست. تا به این جا فهمیدیم که سرمایه گذاری در صندوق جسورانه متمایل به سرمایه گذاری در کسب و کارهای نوپا است؛ بنابراین به همان میزان که سرمایه گذاری در این نوع صندوق می‌تواند بازدهی بالایی به همراه داشته باشد، ریسک شکست شرکت یا پروژه مدنظر که صندوق روی آن سرمایه گذاری کرده است می‌تواند باعث شود که حتی نیمی از آن چه که سرمایه گذاری کرده‌ایم هم به جیب‌مان برنگردد. همه ما می‌دانیم که پذیرفتن ریسک سرمایه گذاری در کسب و کارهای نوپا نه از طرف خود کسب و کار و شرکت موردنظر بلکه به خاطر وضعیت اقتصادی کشور و وضعیت سیاست گذاری‌های کلان در سطح جهان و همچنین وجود محدودیت‎ها می‌تواند در وضعیت خطر قرار گیرد. اما از طرف دیگر، بازدهی و مهم‌تر از همه به سرانجام رسیدن کسب و کار می‌تواند ورق را به نفع ما برگرداند.

سرمایه گذاری در صندوق های جسورانه

صندوق جسورانه نیز مانند دیگر صندوق های سرمایه گذاری از مخاطبان خاص خود برخوردار است. سرمایه گذاران ریسک پذیر، صندوق هایی با منابع مالی مناسب و موسسات مالی از دسته نهادها و افراد حقیقی و حقوقی هستند که در صندوق جسورانه سرمایه گذاری می‌کنند. برای سرمایه گذاری در این صندوق می‌توان با خرید واحدهای سرمایه گذاری از طرف کارگزاری‌های مربوطه اقدام به سرمایه گذاری کرد. صندوق جسورانه نیز مانند دیگر صندوق های قابل معامله (ETF) قابلیت خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری را برای متقاضیان سرمایه گذاری فراهم کرده است. البته به یاد داشته باشیم که در زمان شروع سرمایه گذاری در این صندوق باید بیانیه پذیرش ریسک سرمایه گذاری را به خوبی مطالعه کنیم و بعد آن را امضا کنیم. دوم این که حداقل میزان سرمایه گذاری در صندوق جسورانه 100 میلیون تومان اعلام شده که البته می‌تواند بنا به اساسنامه و امیدنامه صندوق، این مقدار متغیر باشد. اما حداکثر سرمایه گذاری در این صندوق سقف مشخصی ندارد.

تفاوت صندوق جسورانه با سایر صندوق ها

یک نکته را جا دارد که در این قسمت توضیح دهیم. گاهی سرمایه گذاران با صندوق های سرمایه گذاری به نام صندوق های پروژه‌ای رو به رو می‌شوند و فکر می‌کنند که این صندوق‌ها همان صندوق جسورانه هستند. اما باید دانست که صندوق های جسورانه روی پروژه‌ها سرمایه گذاری می‌کنند اما تنها با 50 تا 60 درصد از سرمایه خود. در حالی که صندوق های پروژه‌ای صد در صد سرمایه خود را روی پروژه‌ها متمرکز می‌کنند. تمرکز هر کدام از صندوق های سرمایه گذاری باعث می‌شود که تفاوت‌هایی میان آن‌ها صورت بگیرد. تفاوت عمده صندوق جسورانه این است که سرمایه خود را به طور مستقیم در راه اندازی کسب و کارها قرار می‌دهد. به این معنی که هویت دارایی صندوق‌ها، آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کنند. به عنوان مثال صندوق های سهامی با تمرکز بر سهام و صندوق درآمد ثابت با تشکیل دارایی از سپرده‌های بانکی و اوراق با درآمد ثابت و صندوق طلا نیز با تکیه و سرمایه گذاری بر اوراق مشتقه طلا فعالیت می‌کنند.

صندوق جسورانه مناسب چه افرادی هست؟

صندوق جسورانه مختصات خاص خود را دارد و همان‌طور که پیدا است ویژه افرادی است که می‌خواهند ریسک کنند. یعنی افراد ریسک پذیر می‌توانند برنامه سرمایه گذاری در این صندوق را برای خود داشته باشند. گرچه همان‌طور که اشاره شد با وجود نظارت‌ها و بررسی کسب و کارهای نوپا از طرف صندوق های جسورانه تا حد زیادی از ریسک سرمایه گذاری کم می‌شود اما برای این که شخصیت سرمایه گذاری خود را بهتر بشناسیم بد نیست که سنجش ریسک را قبل از سرمایه گذاری در این صندوق‌ها انجام دهیم. جدا از فرصتی که این صندوق برای بازدهی به سرمایه گذاران می‌دهد باید دقت کنیم که با سرمایه گذاری در این صندوق به نوعی کمک بزرگ و قابل ملاحظه‌ای به کسب و کارهایی کرده‌ایم که با همین سرمایه صندوق می‌توانند یک شاخه مهم اقتصادی را در کشور برویانند و بنای اشتغال زایی و ایده پردازی‌های آینده را فراهم کنند.

چگونه در صندوق جسورانه سرمایه‌گذاری کنیم؟

برای سرمایه گذاری در صندوق جسورانه باید جسارت داشته باشیم و همان اندازه که به فکر بازدهی هستیم از ریسک بالقوه آن غافل نشویم. گرچه عده‌ای از سرمایه گذاران با توجه به آگاهی کاملی که نسبت به عملکرد صندوق جسورانه دارند، بیش‌تر با این نیت پا پیش می‌گذارند که کسب و کارهای نوپا بتوانند از موانع اعتبارات برای جذب سرمایه و شروع کارعبور کنند و اقتصاد کشور را وارد چرخه‌ای جدید کنند.