صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟

پر ریسک بودن همیشه معنای منفی ندارد. بسیاری از ما در زندگی خود خطر می‌کنیم تا در جایگاهی بهتر و یک پله بالاتر قرار بگیریم. می‌توان گفت پر ریسک بودن با پر بازده بودن مترادف یک دیگر هستند؛ به ویژه اگر بحث انواع صندوق‌های سرمایه گذاری و صندوق سرمایه گذاری سهامی به میان بیاید. سود بیش‌تر و به همان میزان ریسک پذیری و البته اعتماد به مجموعه‌ ارکان صندوق از ویژگی‌های فرد سرمایه گذاری است که در صندوق سرمایه گذاری سهامی شرکت می‌کند. اگر جز تعدادی از افراد علاقه‌مند به سرمایه گذاری با این ویژگی‌ها هستید، بنابراین بهتر است در ادامه مطلب با صندوق سرمایه گذاری سهامی بیش‌تر آشنا شوید.

معرفی صندوق سرمایه گذاری سهامی

صندوق سرمایه گذاری سهامی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک است که تقریبا تمام سبد دارایی‌های آن را سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تشکیل می‌دهند. به این معنا که تمرکز اصلی این صندوق بر سهام است و قسمت بسیار کمی از سبد دارایی‌های این صندوق به اوراق درآمد ثابت مانند سپرده بانکی و اوراق مشارکت تعلق می‌گیرد. صندوق سرمایه گذاری سهامی به جمع آوری وجوه نقد از طرف سرمایه گذاران می‌پردازد و با سرمایه به دست آورده شروع به سرمایه گذاری و تشکیل سبدی از سهام متنوع از سهم‌های شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌کند. سودی که نصیب سرمایه گذاران این صندوق می‌شود، بیش‌تر، برگرفته از خرید و فروش واحدهای سهامی صندوق است. در بسیاری از این صندوق‌ها سود دوره‌ای تقسیم نمی‌شود. صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی از ۷۰ تا ۹۵ درصد از سرمایه صندوق را در سهام شرکت‎های پذیرفته شده در بورس سرمایه گذاری می‌کنند و باقی سرمایه را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهند. به عنوان مثال می‌توان به دو صندوق سرمایه گذاری آوای سهام کیان و صندوق سرمایه گذاری آهنگ سهام کیان اشاره کرد که هر دو از صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی غیر قابل معامله فعال در کشور هستند.

نحوه فعالیت صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی

این نوع از صندوق‌ها بعد از جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران، در انواع اوراق بهادار شروع به سرمایه گذاری می‌کنند. اوراق بهاردار خریداری شده، هر روز، مورد محاسبه قرار می‌گیرند و کاهش و یا افزایش ارزش آن‌ها در میزان سوددهی و سرمایه‌ی سرمایه گذاران تاثیر می‌گذارد. علاوه براین افزایش‌ها و کاهش‌ها، کارمزدهایی هم وجود دارد که از محل دارایی‌های صندوق کم می‌شود. صندوق های سرمایه گذاری در سهام در اندازه کوچک و بزرگ می‌توانند وجوهی را که در اختیار دارند صرف خرید سهام و اوراق مشارکت و سایر اوراقی کنند که در امیدنامه صندوق ذکر شده‌اند اما به شرطی که محدودیت‌هایی مانند رعایت سقف سرمایه گذاری در سهام و حق تقدم و سایر اوراق بهادار را در نظر بگیرند. گفتنی است که محدودیت‌های تعیین شده در امیدنامه برای پایین آوردن حد ریسک در صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام است. اما با تمام این محدودیت‌های مندرج باز هم صندوق سهامی جز پرریسک ترین صندوق ها و البته پربازده به حساب می‌آیند. با یک مثال، مفهوم و مقصود این صندوق را به خوبی درک خواهیم کرد؛ فرض بر این گذاشته می‌شود که ۱۰ نفر هر کدام ۳ میلیون تومان وجه نقد برای سرمایه گذاری دارند. شخصی متخصص که به عنوان مدیر صندوق انجام وظیفه می‌‎کند بابت این خدمت ۱% کارمزد می‌گیرد. شخصی دیگر در صندوق ۰/۵% به عنوان ضامن نقد شوندگی دریافت می‌کند. حضور ضامن صندوق این ضمانت را به سرمایه گذاران می‌دهد که هر موقع اقدام به ابطال واحدهای سرمایه گذاری خود کردند و وجه هر واحد را به صورت خالص برای دریافت تقاضا کردند، در صورت کافی نبودن دارایی مالی صندوق، ضامن نقد شوندگی وجه لازم را فراهم کند. برای اطمینان از روند کار، شخصی دیگر به نام متولی صندوق ناظر بر اعمال مدیر و ضمانت صندوق خواهد بود که از تخطی این دو رکن از ارکان صندوق جلوگیری کند؛ متولی نیز ۰/۵% کارمزد دریافت می‌کند. کل وجوه دریافتی از۱۰ سرمایه گذار می‌شود ۳۰ میلیون. مدیر ۷۰ درصد از این میزان سرمایه را سهام خریداری کرده و مابقی را اوراق مشارکت با نرخ سود ۱۸% سرمایه گذاری می‌کند.

گفتنی است که این میزان از درصدها برای کارمزد ممکن است در صندوق‌های سرمایه گذاری طبق اساسنامه و امیدنامه آن‌ها متفاوت باشد و برای آگاهی از درصدهای صندوق باید به امیدنامه صندوق مورد نظرتان مراجعه کنید.

صندوق های سرمایه گذاری سهامی کوچک و بزرگ

تا به این قسمت، سعی داشتیم تا حد قابل توجه‌ای به توضیح این نوع از صندوق های سرمایه گذاری بپردازیم و کارکرد ارکان را در این صندوق‌ها دریابیم. حال به دسته بندی همین صندوق در ابعاد بزرگ و کوچک می‌پردازیم؛ صندوق های سرمایه گذاری در سهام از لحاظ حجم دارایی‌های‌شان به دو گروه بزرگ و کوچک تقسیم می‌شوند. صندوق‌های بزرگ به دلیل دارا بودن تعداد بالاتر سرمایه گذاران از ریسک کم‌تری برخوردار هستند اما باید در نظر داشت که در صورت سود دهی در اوراق مشارکت و سهام خریداری شده در صندوق سرمایه گذاری در سهام در ابعاد بزرگ، به خاطر تعداد بالای سرمایه گذاران، هر سرمایه گذار از سود کم‌تری بهره خواهد برد. به این معنی که در صورت سود دهی و آورده مالی، دارایی به دست آمده از سود میان سرمایه گذاران بیش‌تری نسبت به صندوق‌های کوچک تقسیم می‌شود. تعدادی از این صندوق‌ها هم هستند که سود دوره‌ای دارند و به سرمایه گذاران خود طبق آن چه که در اساسنامه ذکر شده است به صورت ماهانه، سه ماهه و یا شش ماهه سود سرمایه پرداخت می‌کنند؛ به این معنی که درصدی از ارزش مبنای واحدهای سرمایه گذاری هر سرمایه گذار و سود سهامی که دارد در تملک صندوق قرار دارد و به صورت دوره‌ای و در مقطع‌های مشخص شده به مالک واحدهای سرمایه گذاری پرداخت می‌شود. البته باید این نکته را به خاطر داشت که برای انتخاب چنین صندوق های سرمایه گذاری در سهام چه کوچک و چه بزرگ باید قبل از سرمایه گذاری، امیدنامه و اساسنامه آن صندوق را مطالعه کرد تا از ارکان و کارمزد و محدودیت‌ها و مفاد آن مطلع شد.

نحوه عملکرد صندوق سرمایه گذاری سهامی

تا به این قسمت متوجه شدیم که عمده دارایی‌های سبدهای این صندوق‌ها از سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تشکیل می‌شوند. از آن جایی که مطلع هستیم، سهام ممکن است در بعضی روزها حرکت صعودی و یا نزولی داشته باشد؛ با این حساب، واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌های سهامی نیز در بازه‌های مختلف متفاوت عمل می‌کنند و امکان دارد که اگر شخص سرمایه گذار با دید کوتاه مدت در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده است، واحدهای سرمایه گذاری‌اش نزولی باشد. اگر شخصی می‌خواهد در صندوق سهامی سرمایه گذاری کند باید با دیدی بلند مدت اقدام کند تا بتواند در زمان رونق اقتصادی از کارکرد مطلوب بازار بورس و به تبع آن صندوق سرمایه گذاری سهامی بهره ببرد. البته این نکته ناگفته نماند که با وجود اعضای صندوق و کارشناسان مجرب در حوزه سرمایه گذاری سهامی، میزان نزول در زمان رکود قابل نظارت و مدیریت است.

معیارهای انتخاب صندوق سهامی

با مرور ویژگی‌ها و مزایایی که از صندوق‌های سهامی برشمرده شد، باز باید نکاتی را مدنظر قرار داد؛ اول از همه، باید سنجید که فرد سرمایه گذار تا چه میزان ریسک پذیر است؟ اگر فرد ریسک پذیری هستید و برای به دست آوردن بازده‌ای بهتر سرمایه قصد سرمایه گذاری دارید، یکی از بهترین گزینه‌ها صندوق ‌های سرمایه گذاری سهامی است. از طرفی دیگر، در برابر انتظار بازدهی باید صبر داشت و اقدام به تحلیل درست از بازدهی‌های صندوق سهامی موردنظر در بازه‌های زمانی گذشته کرد و به عنوان یک سرمایه گذاری بلند مدت، حداقل به مدت یکسال به این صندوق نگاه کرد تا نتیجه مطلوب برای سرمایه گذار حاصل شود.

سرمایه لازم برای مشارکت در صندوق سهامی

نام واحدهای سرمایه گذاری را بارها برده‌ایم و همگی می‌دانیم که واحدهای سرمایه گذاری کوچک‌ترین جز بازار سرمایه هستند که به میزان وجوهی که سرمایه گذاران در صندوق‌های سرمایه گذاری قرار می‌دهند به آن‌ها تعلق می‌گیرد. برای مشارکت در صندوق سرمایه گذاری سهامی باید حداقل یک واحد سرمایه گذاری خریداری شود. البته در صندوق‌های سهامی مختلف فعال در کشور ممکن است این میزان متفاوت باشد که تعداد خرید اولیه واحد سرمایه گذاری برای سرمایه گذاری در صندوق، در اساسنامه و امیدنامه صندوق موردنظر ذکر شده است.

صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی چه مزایایی دارند؟

این نکته بدیهی است که بازار سهام ممکن است صعودی و یا نزولی باشد اما نکته‌ای که در تمام این تلاطم‌ها در مورد صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی ثابت شده است این است که در بلند مدت بی شک پربازده هستند. از دیگر مواردی که می‌تواند به عنوان یکی از مزایای سرمایه گذاری در صندوق‌ها محسوب شود حفظ ارزش دارایی شخص سرمایه گذار در مقابل تورم است. با سرمایه گذاری بلند مدت در این صندوق‌ها سهامی می‌توان ارزش دارایی‌های مالی خود را همگام با تورم کرد و از بی ارزش شدن آن به دلیل راکد نگاه داشتن و یا حتی در حساب بانکی قرار دادن جلوگیری کرد. مهم‌تر از همه، این مزیت که شما با سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری می‌توانید از تجربه و دانش یک تیم متخصص که هر لحظه در حال رصد بازار بورس هستند و به مدیریت سرمایه شما مشغول هستند اعتمادی هوشمندانه کنید و از بابت مدیریت مالی سرمایه خود آسوده خاطر باشید. در بعضی از صندوق‌های سهامی مقدار حداقلی از مبلغ برای سرمایه گذاری تعیین شده است اما در صندوق‌های سهامی کیان چنین محدودیتی در سرمایه گذاری وجود ندارد.

مزیت صندوق سهامی نسبت به خرید مستقیم سهم

برای خرید سهام، هر کس با داشتن کد بورسی خود می‌تواند به طور مستقیم اقدام به خرید سهام شرکت‌های مختلف کرد. این که به طور مستقیم وارد بازار سهام و بورس شویم هیچ اشکالی ندارد اما برای ورود و فعالیت موفقیت آمیز در این بازار باید نکاتی را در نظر داشته باشید؛ اول از همه این که بازار بورس بازاری فعال است و هر لحظه نوساناتی در خود دارد. به قولی، برای وارد شدن مستقیم باید شناگر ماهری بود و با دانش و تجربه کافی وارد آن شد تا بتوان نتیجه موفقیت آمیزی به دست آورد. اما با سرمایه گذاری در صندوق‌های سهامی می‌توانید غیر مستقیم وارد بازار بورس شوید و سرمایه را به دست کاردانان صندوق که همان ارکان صندوق هستند بسپارید و از تجربیات و دانش آن‌ها استفاده کنید.

چگونه در صندوق‌های سهامی سرمایه گذاری کنیم؟

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری لازم است که فرد سرمایه گذار بالای ۱۸ سال سن داشته باشید، سپس، با مراجعه حضوری به دفاتر صندوق‌ها و ارائه مدارک و تکمیل فرم‌های صندوق‌های سرمایه گذاری، می‌توانید اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری کنید. اگر صندوق‌های آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید، برای احراز هویت لازم نیست به صورت حضوری به کیان مراجعه کنید و از طریق اپلیکیشن کیان دیجیتال می‌توانید تمامی مراحل ثبت نام و فعالسازی صندوق و سرمایه‌گذاری را به صورت کاملا آسان، غیرحضوری و آنلاین انجام دهید.

بیشتر بخوانید: نکاتی پیرامون چگونگی انتخاب بهترین نوع صندوق سرمایه گذاری

نتیجه گیری

متوجه شدیم که صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی از پرریسک‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری به حساب می‌آیند اما در برابر تمام انواع صندوق‌ها پربازده‌ترین نیز هستند. سوددهی بالا و سرمایه گذاری بلند مدت دو ویژگی هستند که با داشتن این دو ویژگی به راحتی می‌توان صندوق‌های سهامی را انتخاب کرد و در آن‌ها سرمایه گذاری کرد. افراد غیر حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای که از دانش کافی در سرمایه گذاری به ویژه در بورس برخوردار نیستند و یا حتی افراد حرفه‌ای که به هر دلیل وقت نظارت و مدیریت سرمایه خود در بورس را ندارند می‌توانند از وجود صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی مانند صندوق سرمایه گذاری آوای سهام کیان و صندوق سرمایه گذاری آهنگ سهام کیان بهره‌مند شوند.