آمار خرید خانه در ترکیه نصف شد

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد ایرانیان در اولین ماه سال جدید میلادی نیز صدرنشین خریداران خارجی مسکن در این کشور بوده‌اند. در ماه ژانویه سال 2022 (از 11 دی تا 11 بهمن 1400) ایرانی‌ها 761 خانه در ترکیه خریده‌اند و بیشترین میزان خرید را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، میزان خرید در مقایسه با ماه پیش از آن تقریبا نصف شده است. اما این کاهش لزوما به معنی معکوس شدن خروج سرمایه از کشکور نیست. در ادامه به جزییات این گزارش بیشتر می‌پردازیم.

صدرنشینی با وجود نصف شدن میزان خرید

همان طور که اشاره کردیم در ماه ژانویه 2022 همچنان ایرانیان بزرگترین خریداران خارجی مسکن در ترکیه به حساب می‌آیند. پس از ایرانیان، عراقی‌ها با خرید 513 خانه، روس‌ها با 479 خانه، آلمانی‌ها با 204 خانه و قزاقستانی‌ها با 132 خانه جای دارند. این میزان خرید در حالی است که میزان معاملات نسبت به ماه گذشته بسیار کمتر شده است. در دسامبر سال 2021 یعنی حول و حوش آذر ماه، در مجموع 7930 خانه در ترکیه به خریداران خارجی فروخته شده بود، در حالی که این در ژانویه 2022 این مقدار با افتی چشمگیر به 4234 واحد رسیده است. با این حال، روند نزولی خروج سرمایه از کشور شروع نشده است. اما چرا؟

فصل رکود سفر

فصل زمستان به خصوص ماه ژانویه برای سفر به ترکیه موعد چندان مناسبی نیست. همین موضوع تا حدودی روی خرید ملک هم تاثیر می‌گذارد. پیش از شیوع کرونا، تعداد سفرهای خارجی‌ها به ترکیه در فصل زمستان به پایین‌ترین مقدار می‌رسید. این عامل یکی از دلایل افت خرید مسکن خارجی‌ها هم محسوب می‌شود. نوار قهوه‌ای رنگ در نمودار زیر تعداد مسافران خارجی ترکیه را در هر ماه در 6 سال اخیر و برحسب میلیون نفر نشان می‌دهد.

افت کلی خرید ملک در فصل زمستان

درست است که خرید مسکن از سوی ایرانیان در این کشور همسایه به شدت کم شده اما اگر به سهم ایرانیان از این میزان خرید نگاه کنیم، تغییر چندانی دیده نمی‌شود. در واقع سهم ایرانیان از کل خریدهای خارجی در ماه دسامبر 18.4 درصد بود که در حال حاضر به حدود 18 درصد رسیده است و عملا تغییر چندانی در آن مشاهده نمی‌شود. اگر به روند معاملات مسکن خریداران خارجی نگاه کنیم، می‌بینیم در ماه‌های زمستان و به خصوص دو ماه ابتدایی سال میلادی تعداد کل معاملات با افت روبرو می‌شود. اگر از این زاویه به میزان خرید ایرانیان نگاه کنیم، نصف شدن میزان خرید اهمیت سابق خود را از دست می‌دهد. اتفاقا نگاه مجدد به آمار خرید مسکن در ترکیه نشان می‌دهد رکورد تاریخی معاملات خارجی‌ها در ماه ژانویه نشان می‌دهد همین ماه شکسته شده است.

نوار قهوه‌ای رنگ نشان دهنده تعداد معاملات خرید خارجی‌ها در ترکیه در ژانویه است. همان طور که در نمودار هم قابل مشاهده است، به خصوص در فصل پاییز بازار خرید مسکن در این کشور پرطرفدارتر است و در ماه‌های ابتدایی زمستان با افت روبرو می‌شویم.

تورم ترکیه در آستانه 50 درصد

در ماه‌های اخیر وضعیت اقتصادی ترکیه چندان مساعد نبوده و تورم در این کشور به شدت افزایش یافته است. آخرین اخبار حاکی از این است که سطح افزایش قیمت‌ها در یک سال اخیر (منتهی به ژانویه 2022) به حدود 49 درصد رسیده است. این موضوع از نابسامانی اقتصاد کلان این کشور حکایت دارد. بر اساس گزارش بانک مرکزی این کشور، تنها در ماه ژانویه سطح عمومی قیمت‌ها 11 درصد بالا رفته است. با این حال، نرخ برابری لیر و دلار از ابتدای ژانویه (50 روز اخیر) تقریبا ثابت شده و هر دلار حدود 13.25 تا 13.9 لیر معامله می‌شود. تورم گسترده روی افزایش قیمت مسکن و افزایش تقاضا برای دارایی‌هایی مانند خانه در ترکیه موثر بوده است. با این حال انتظار می‌رود در صورت تثبیت نرخ برابری لیر و دلار، از شتاب قیمت‌ها در ماه‌های پیش رو کاسته شود.

مسکن در ترکیه متری چند؟

در ماه دسامبر، یعنی حوالی آذر ماه، شاخص قیمت املاک مسکونی 7.9 درصد افزایش یافت که رقم قابل توجهی است. در واقع در سال 2021 قیمت اسمی مسکن در ترکیه 59.6 درصد رشد کرده است که بسیار بالاتر از نرخ تورم این کشور است. متوسط قیمت مسکن در ترکیه در حال حاضر حدود 6400 لیر به ازای هر متر مربع است. این مقدار با احتساب قیمت روز، حدود 466 دلار می‌شود که کمی بیش از 12 میلیون تومان است. البته این میزان در شهرهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، میانگین قیمت خانه در استانبول حدود 10 هزار و 100 لیر، در آنکار 4562 لیر و در ازمیر حدود 7500 لیر است. به عبارت دیگر میانگین قیمت خانه در استانبول 739 دلار به ازای هر متر است و این مقدار در شهرهای آنکارا و ازمیر به ترتیب 334 و 549 دلار است.

جمع‌بندی

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد تعداد معاملات و خرید خانه در این کشور از سوی اتباع ایرانی کاهش یافته است. اما این موضوع را لزوما نباید نشانه مثبتی از کاهش خروج سرمایه تلقی کرد. ایرانی‌ها رکورد خرید مسکن در ژانویه را شکسته‌اند و اگر نااطمینانی اقتصادی در ایران بهبود نیابد و برجام به نتیجه نرسد یا نااطمینانی‌های اقتصادی ترکیه بیشتر نشود، می‌تواند در ماه‌های آتی موج بزرگتری از خروج سرمایه را در پی داشته باشد. از سوی دیگر، بازگشت به برجام نااطمینانی اقتصادی در کشور را کم کرده و می‌تواند انگیزه برای خروج سرمایه را کاهش دهد.