واکنش بازار به اجرای مالیات بر خودروهای لوکس

یکی از مشکلاتی که در جوامع مختلف پیش می‌آید، نابرابری اقتصادی است. در چنین مواقعی دولت‌ها ابزارهای مختلفی برای بازتوزیع ثروت در جامعه و کمک اقتصادی به اقشار کم‌درآمد انجام می‌دهند. مهمترین ابزار در این خصوص مالیات‌ستانی است که انواع مختلفی هم دارد و ابزار تامین درآمد مهمی در بسیاری از کشورهای غربی برای دولت است. این موضوع در خاورمیانه و کشورهای صادرکننده نفت چندان مطرح نشده است، با این حال در برخی موارد دولت‌ها از مالیات بر خودروهای لوکس یا خانه‌های خالی سخن می‌گویند. مدتی است که این بحث دوباره به جریان افتاده است. در ادامه به بررسی واکنش بازار به اجرای مالیات بر خودروهای لوکس می‌پردازیم.

مالیات، ابزاری برای دولت‌ها

عموما دولت‌ها به خصوص در غرب درآمد خاصی ندارند. به همین دلیل برای تامین مالی دولت‌ها یا کمک به اقشار کم‌درآمد یا ارائه خدمات عمومی از مالیات استفاده می‌کنند. در کشورهای صادرکننده نفت یا سرزمین‌هایی که به منابع طبیعی و معدنی دسترسی دارند، دولت‌ها عموما متولی چنین منابعی می‌شوند و در نتیجه دسترسی به منابع مالی آنها را تقریبا از مالیات بی‌نیاز می‌کند. با این حال در برخی موارد آنها نیز اقدام به چنین کاری می‌کنند، به خصوص در مواقعی که وضعیت اقتصادیشان چندان مناسب نباشد.

بیشتر بخوانید: ارزان‌ترین خودروهای خارجی که می‌توان خرید؟

انواع مالیات

مالیات به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که مهمترین آنها عبارتند از: مالیات بر فروش، مالیات بر درآمد، مالیات بر ثروت، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف و مواردی دیگر. همه ما تجربه پرداخت دست کم یکی از این انواع مالیات را داریم. مالیات بر ثروت ظاهرا همان گزینه‌ای است که اخیرا در ایران روی آن تمرکز شده و مالیات روی خودروهای لوکس و خانه‌های خالی نیز از این قبیل است و مصادیق آن هم خودروهای لوکس و خانه‌های خالی در نظر گرفته شده‌اند.

بیشتر بخوانید: گزینه‌های خرید ماشین تا 500 میلیون تومان

قانون مالیات بر خودروهای لوکس چه می‌گوید؟

در این قانون ظاهرا قرار است خودروهای یک تا 1.5 میلیارد تومانی یک درصد، خودروهای 1.5 تا 3 میلیارد تومانی 2 درصد، خودروهای 3 تا 4.5 میلیارد تومانی 3 درصد و خودروهای بیش از 4.5 میلیارد تومانی 4 درصد مشمول مالیات شوند. با این حال هنوز این قانون به تصویب نرسیده است و شاید اصلاحاتی درآن انجام شود یا کاملا کنار گذاشته شود.

بیشتر بخوانید: مشکلات بازار خودروهای دست دوم چیست؟

مشکل مالیات جدید در ایران

در مورد مالیات بستن بر خودروهای بالای یک میلیارد تومانی در ایران حرف و حدیث فراوان است. مساله مهم دو نکته است. یکی از این موارد آن است که در سال‌های اخیر تورم در ایران بسیار چشمگیر بوده و نرخ ارز هم با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در واقع رسیدن خودرو به یک میلیارد تومان نشان از ثروتمندی و لوکس بودن آن خودرو نیست، بلکه تورم گسترده در همه ابعاد باعث شده خودرویی که کمی بالاتر از متوسط ماشین‌های موجود در کشور است، عنوان لوکس به خود بگیرد. مساله دومی که باید به آن توجه کرد، محدودیت ورود خودرو به کشور است. همان طور که می‌دانید تعرفه واردات ماشین در کشور بسیار بالا است و عملا قیمت خودرو را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد. اما کسی که می‌پذیرد چنین خودرویی وارد کند، تعرفه آن را پرداخت کرده و مانند این است که یک بار مالیات داده است. ستاندن دوباره مالیات از مالکان خودروهای به اصطلاح لوکس از این منظر هم مورد سوال است. ضمن این که مشخص نیست ارزش‌گذاری خرید خودروی نو یا دست دوم ولی مدل‌های بالا چگونه انجام می‌گیرد یا اگر کسی چند سال پیش مالک چنین خودرویی بوده اکنون چگونه قیمت آن محاسبه می‌شود.

واکنش بازار به مالیات‌ستانی از خودروهای لوکس

در بالا به نقش مالیات در کشورها و دولت‌ها اشاره کردیم و دلایلی برای این که چرا چنین مالیات‌ستانی روی خودروهای لوکس یک میلیارد تومان به بالا می‌تواند با مشکل همراه باشد، توضیحاتی دادیم. اما اگر چنین سیاستی اجرا شود، چه اثری روی بازار خواهد داشت؟ آیا خودرو ارزان خواهد شد یا برعکس گران می‌شود؟ دسته اول خودروهای مورد بررسی ما خودروهای داخل کشور هستند. این خودروها از آنجا که کمتر از یک میلیارد تومان ارزش دارند، مشمول چنین مالیاتی نمی‌شوند و به همین دلیل هم بعید به نظر می‌رسد قیمت آن خودروها با چنین قانونی تغییری کند.

بیشتر بخوانید: بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در خودرو کدامند؟

بازار خودروهای خارجی تغییر می‌کند؟

دسته دیگر خودروهای خارجی هستند. پس از تشدید تحریم‌های اقتصادی برخی از شرکت‌های خودروساز فرانسوی از ایران خارج شدند و افزایش قیمت ارز هم دلیل دیگری شد تا قیمت این قبیل ماشین‌ها در بازار بالا برود و امروزه بالای یک میلیارد تومان معامله شوند. با این حال، بسیاری از این خودروها تنها به دلیل شرایط پیش آمده لوکس شده‌اند و در مواردی اگر چنین خودرویی به تعمیرات اساسی نیاز داشته باشد، شاید حتی صاحب آن از عهده‌اش برنیاید. به هر صورت، بعید است مالیات یک درصدی برای خودروهای 1 تا 1.5 میلیاردی آنان را نسبت به خرید چنین خودروهایی بی‌میل کند و به همین دلیل هم در بلندمدت احتمالا اثر خاصی روی بازار خودرو نمی‌گذارد. به نظر می‌رسد این مالیات تنها درآمد کوچکی برای دولت داشته باشد که البته با مناسبات مالیات‌ستانی مرسوم چندان همخوانی ندارد.