پالایشی یکم ارزان است؟ چرا پالایشی یکم دیر باز شد؟

پس از گذشت نزدیک به ۷۰ روز از پایان پذیره‌نویسی پالایشی یکم، بالاخره به نظر می‌رسد این صندوق از سوی سازمان بورس مجوز لازم را اخذ کرده باشد. این صندوق باقی‌مانده سهام دولت در ۴ پالایشگاه شهرهای اصفهان، تبریز، بندرعباس و تهران بود که در قالب نمادهای شپنا، شبریز، شبندر و شتران قرار دارد. با وجود اینکه مجوزهای لازم برای صندوق فوق صادر شده، هنوز زمان دقیقی برای بازگشایی این نماد اعلام نشده است. به نظر می‌رسد در چند روز آینده امور مربوط به این نماد به پایان برسد و پالایشی یکم قابل معامله در بورس شود. در اینجا قصد داریم توضیح دهیم چرا پالایشی یکم دیر باز شد؟ و آیا پس از بازگشایی قیمت آن مناسب است؟

چرا پالایشی یکم دیر باز شد؟

در یک سال اخیر دولت به دلایل مختلفی از جمله تامین کسری بودجه، دست به فروش برخی دارایی‌های خود زد. دارا یکم اولین صندوقی بود که دولت عرضه کرد و برای اینکه از آن استقبال شود، سهم خود در بانک‌های صادرات، تجارت، ملت و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را با تخفیف ۲۰ درصدی به فروش گذاشت. با تمام این کارها، استقبال چندانی از دارا یکم صورت نگرفت. در گام دوم، دولت دست به فروش پالایشی یکم زد که دومین صندوق قابل معامله در بورس بود. این بار تخفیف ۳۰ درصدی برای این صندوق در نظر گرفته شد.

با تمام این حرف‌ها، پایان پذیره‌نویسی این صندوق با ریزش بورس مصادف شد. این ریزش آنقدر ادامه یافت تا نه تنها تخفیف ارائه شده برای خرید پالایشی یکم را از بین برد، بلکه زیانی نیز متوجه سرمایه‌گذاران آن کرد. در واکنش به این موضوع، مسوولان صبر کردند تا اوضاع بازار سرمایه بهبود یابد تا از موج فروش جلوگیری کنند. همین مساله موجب تاخیر قابل توجهی در بازگشایی پالایشی یکم شد.

پالایشی یکم ارزان است؟

به نظر می‌رسد پالایشی یکم نیز شبیه دارا یکم باشد. همان طور که گفته شد، این صندوق ترکیبی از سهام ۴ نماد شتران، شبریز، شپنا و شبندر است. قیمت پایانی «شپنا» در ۱۱ روز کاری اخیر بورس مثبت بوده است. «شبریز» و «شبندر» از دیروز مثبت شده‌اند و شتران نیز ۱۳ روز کاری اخیر را مثبت به پایان رسانده و امروز قیمت آن ثابت مانده است. حال سوال اینجا است که آیا با توجه به بسته بودن این صندوق در بازه‌ای طولانی، با بازگشایی آن شاهد افزایش قیمت آن خواهیم بود؟ به نظر می‌رسد اگر پالایشی یکم رفتاری مشابه دارا یکم داشته باشد، نمی‌توان از چنین اتفاقی خیلی مطمئن بود.

صندوق قابل معامله یا شرکت سرمایه‌گذاری؟

در حال حاضر ارزش خالص دارایی صندوق دارا یکم از ۲۷ هزار تومان نیز گذشته است. با این حال قیمت معامله آن در حدود ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان معامله است. علت این اختلاف آن است که ظاهرا صندوق‌های ارائه شده از سوی دولت بیشتر شبیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند تا صندوق قابل معامله.

به این ترتیب قیمت در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد خالص ارزش دارایی‌های صندوق معامله می‌شود. اگر پالایشی یکم نیز رفتاری شبیه دارا یکم داشته باشد، دور از انتظار نیست که شاهد اختلاف بین قیمت این صندوق با خالص ارزش دارایی‌های آن باشیم. در واقع به این ترتیب قیمت معامله صندوق کمتر از قیمت حاصل از اجزای تشکیل دهنده آن خواهد بود.

به رغم آنچه گفته شد دو نکته مهم در این بین باقی می‌ماند. یکی اینکه ممکن است با تمام این حرف‌ها پالایشی یکم با پمپاژ نقدینگی ارزش بیشتری پیدا کند. در این صورت هم استدلال‌های ارائه شده در بالا نفی نمی‌شود. از سوی دیگر نیز چنین رویکرد و قیمت‌گذاری موجب می‌شود اعتماد مردم نسبت به صندوق‌های احتمالی بعدی و تداوم چنین رویکردهایی از بین برود. نکته پایانی این است که اگر پالایشی یکم خرده‌اید، برای کسب بازدهی مناسب نگاه بلندمدت به آن داشته باشید.