پیام‌های رکوردشکنی تورم خرداد برای سرمایه گذاری

تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم در خرداد ماه رشد چشمگیری داشته و 12.2 درصد اعلام شده است. نرخ تورم خانوارهای روستایی تنها در طول یک ماه به 16 درصد نزدیک شده است و مواد غذایی نیز بسیار گران شده‌اند. این آمار حاکی از شکسته شدن نرخ تورم ماهانه در کشور هستند. در ادامه نگاهی به وضعیت تورمی خرداد ماه خواهیم انداخت و پیام‌های مهمی که این میزان تورم برای زندگی افراد و سرمایه آنها دارد را شرح خواهیم داد.

رکوردهای تورم ماهانه از سال 1390

مروری بر نرخ تورم ماهانه از ابتدای سال 1390 تاکنون نشان می‌دهد اوج تورم ماهانه برای خانوارهای کل کشور مربوط به مهر 1397 بوده که به 7.1 درصد رسیده است. حداکثر میزان تورم برای خانوارهای شهری 7.1 درصد بوده و در مهر 1399 رخ داده و در مورد خانوارهای روستایی نیز این تورم 8.3 بوده و در مهر 1397 اتفاق افتاده است. اما گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد رکوردهای تورم ماهانه با اختلاف زیادی شکسته شده‌اند.

نگاهی به تورم ماهانه خرداد 1401

جدیدترین گزارش مرکز آمار تورم خرداد ماه را 12.2 درصد اعلام کرده است. این در حالی است که نرخ تورم اردیبهشت تنها 3.5 درصد بود. این سطح از نرخ تورم به معنای آن است که اگر به عنوان مثال در اردیبهشت یک سبد از کالاها و خدمات را به قیمت یک میلیون تومان خریداری می‌کردید، در این ماه باید 122 هزار تومان اضافی برای دریافت همان کالاها و خدمات بپردازید. نکته قابل تامل اینجاست که با توجه به تورم ماه‌های گذشته، از ابتدای امسال تاکنون تورم 20 درصد بوده است. این مقدار بسیار قابل توجه است. در واقع اگر از ابتدای سال 1401 مبلغی مثلا 100 میلیون تومان داشتید که آن را نقد نگه داشته بودید، تنها پس از سه ماه قدرت خرید آن معادل با حدود 83 میلیون تومان خواهد بود. یعنی تورم 17 میلیون تومان از قدرت خرید پول شما را از بین برده است. با این حال، نکات مهم دیگری هم در این زمینه وجود دارد. قیمت مواد خوراکی و آشامیدنی در خرداد ماه به نحو بی‌سابقه‌ای رشد کرده و تنها در طول یک ماه 25.4 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که افزایش قیمت غیرخوراکی‌ها و خدمات 4.4 درصد بوده است.

رشد تورم نقطه‌ای به بالای 50 درصد

علاوه بر این، نرخ تورم نقطه‌ای نیز شاهد افزایش چشمگیری بوده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، سطح عمومی قیمت‌ها در خرداد ماه امسال در مقایسه با خرداد ماه سال گذشته 52.5 درصد بالا رفته است. نکته بسیار قابل توجه در این میان، صعود شدید قیمت خوراکی‌ها است. بهای کالاهای خوراکی و آشامیدنی در این بازه یک ساله 81.6 درصد افزایش یافته و میزان رشد قیمت کالاهای غیرخوراکی و خدمات هم 36.8 درصد بوده است. نکته‌ای که در اینجا باید توجه کرد آن است که به دلیل این که نرخ تورم بیشتر به خوراکی‌ها ارتباط پیدا کرده و رشد چشمگیری داشته، گذراندن زندگی و در مرحله بعدی پس‌انداز بسیار دشوارتر می‌شود. همین موضوع نشان می‌دهد چرا باید سرمایه‌گذاری را جدی‌تر بگیریم.

اختلاف تورم در خانوارهای شهری و روستایی

علاوه بر این موارد، در گزارش فوق نکات دیگری هم می‌توان یافت. رقمی که در بالا برای میزان تورم ذکر شد کل خانوارهای کشور را در نظر گرفته است. با این حال، نرخ تورم در نقاط مختلف شهری و روستایی با هم متفاوت است. بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌ای خرداد ماه برای خانوارهای شهری 51.4 درصد و برای خانوارهای روستایی 58.2 درصد است. نرخ تورم ماهانه خرداد ماه نیز برای خانوارهای شهری 11.5 درصد و برای خانوارهای روستایی 15.8 درصد بوده است.

کدام گروه‌های درآمدی بیشتر از تورم ماهانه آسیب دیده‌اند؟

اگر نگاه دقیق‌تری به نرخ تورم ماهانه بیندازیم و دهک‌های درآمدی را نیز مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که دهک اول درآمدی که فقیرترین دهک جامعه هم هست، بیشترین تورم را شاهد بوده است. تورم این دهک در خرداد ماه به 19.5 درصد می‌رسد. سه دهک درآمدی پایین بیشترین آسیب را از تورم دیده‌اند که عمدتا ناشی از رشد قیمت مواد خوراکی بوده است. این در حالی است که سه دهک بالای درآمدی شاهد کمترین تورم بوده‌اند.

کدام اقلام بیشتر گران شده‌اند؟

در میان اقلامی که مرکز آمار به گزارش آنها پرداخته، بیشترین میزان رشد قیمت متعلق به روغن‌ها بوده که در مقایسه با خرداد ماه سال قبل 285 درصد رشد داشته است. پس از آن نیز گروه مربوط به شیر، پنیر و تخم‌مرغ با افزایش 111 درصدی و بعد نان و غلات با رشد حدودا 94 درصدی جای گرفته‌اند. در بازه یک ماهه، روغن‌ها با سه برابر شدن قیمت در رتبه اول افزایش قیمت بوده‌اند و پس از آنها شیر، پنیر و تخم‌مرغ با رشد 47 درصدی و بعد گوشت قرمز و گوشت ماکیان با رشد 19.7 درصدی جای گرفته‌اند.

روایت مرکز آمار از رشد اجاره مسکن در خرداد ماه

نگاهی به بخش دیگری از این گزارش نشان می‌دهد که نرخ اجاره مسکن در خرداد ماه 2.3 درصد افزایش یافته و در مقایسه با ماه مشابه سال 1400 رشد 31.7 درصدی داشته است.

جمع‌بندی: تورم خرداد چه پیام‌هایی دارد؟

همان طور که دیدیم، در خرداد ماه تورم بسیار چشمگیر بوده است. حدس‌هایی زده می‌شد که سیاست‌گذاری‌ها در خصوص حذف یارانه‌ها آثاری روی تورم داشته باشد، اما مواردی مانند جنگ روسیه و اوکراین و رکوردشکنی قیمت دلار در بازار آزاد در خرداد ماه نیز بر شکل گرفتن این سطح از تورم نقش داشتند. نکته‌ای که باید یادآوری کنیم این است که تورم اساسا پدیده‌ای پولی است و تا حدود زیادی در اختیار سیاستگذاران قرار دارد. تنها کاری که خانوارها برای مقابله با تورم می‌توانند انجام بدهند آن است که سرمایه‌گذاری درست و اصولی انجام بدهند تا از دسترنج سال‌ها کار خود محافظت کنند. در شرایطی که تورم تشدید می‌شود، پولی که نقد مانده یا در جای نامناسب و کم بازدهی سرمایه‌گذاری شده باشد، موجب از دست رفتن دست کم بخشی از دارایی افراد می‌شود. با توجه به شرایط فعلی توصیه ما این است که گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری مانند : صندوق های سرمایه گذاری را بشناسید و در آنها سرمایه‌گذاری نمایید.