کارنامه بازارهای سرمایه گذاری در 7 ماه ابتدای 1401

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد تورم در مهر ماه در مقایسه با شهریور رشد کرده است. در این ماه دلار و سکه نیز رشد داشتند اما بازدهی بازار سهام منفی شد. در این مطلب ابتدا نکات تورم ماهانه را مرور می‌کنیم، سپس به بررسی بازدهی بازارهای سرمایه گذاری در مهر ماه خواهیم پرداخت و نگاهی به کارنامه بازارهای مختلف از ابتدای سال می‌اندازیم. در نهایت خواهید دید که کدام بازارها در برابر تورم عملکرد مناسب‌تری داشته و سرمایه شما را بهتر حفظ کرده‌اند.

تورم دوباره اوج می‌گیرد؟

جدیدترین آمارهای تورمی نشان می‌دهد تورم ماهانه در اولین ماه پاییز به حدود 3 درصد رسیده است. این میزان تورم در مقایسه با تورم مرداد و شهریور ماه که حدود 2 درصد بود، افزایش یافته است. با این حساب، میزان تورم از ابتدای سال 1401 تا پایان مهر ماه به 34.7 درصد می‌رسد که رقم قابل توجهی است. این سطح از تورم نشان می‌دهد که چطور بخشی از دارایی نقدی افراد می‌تواند در این شرایط از بین برود. معنای این تورم آن است که اگر از ابتدای سال بسته‌ای از کالاها و خدمات را به قیمت یک میلیون تومان می‌خریدید، اکنون باید برای خرید همان بسته یک میلیون و 347 هزار تومان خرج کنید. طور دیگری هم می‌شود به این مساله نگاه کرد تا اهمیت این تورم را بهتر درک کرد. فرض کنید تورمی وجود نداشت. شما 100 میلیون تومان پول نقد داشتید و آن را از ابتدای سال در منزل گذاشته بودید یعنی هیچ سودی به آن تعلق نمی‌گرفت. اگر در آخرین روز مهر 1401 سراغ آن می‌رفتید، متوجه می‌شدید 26 میلیون تومان از آن نیست! این کاری است که تورم امسال با سرمایه شما کرده است. یعنی قدرت خرید شما را این مقدار کاهش داده است. همین موضوع اهمیت سرمایه گذاری درست و اصولی را نشان می‌دهد.

وضعیت تورمی این ماه نشان می‌دهد در صورت رشد قیمت دلار و عدم احیای توافق، افزایش قیمت‌ها ممکن است دوباره شتاب بگیرد. این در حالی است که در میانه این ماه احتمالاتی برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام مطرح شده است. دستیابی به این توافق می‌تواند روی قیمت دلار و روند تورم تاثیر منفی بگذارد. باید منتظر ماند و دید در هشتمین ماه سال 1401 وضعیت احیای برجام چه خواهد شد.

تحولات دلار در مهر ماه 1401

در اولین ماه پاییز قیمت دلار در بازار آزاد با افزایش همراه بود. در مهر ماه امسال قیمت دلار از 31730 تومان در پایان شهریور به 32780 تومان رسید. به این ترتیب، قیمت هر دلار در این ماه 3.3 درصد رشد داشته است. این رشد دلار را می‎توان ناشی از ابهام در آینده برجام هم دانست. با توجه به این که هنوز گره‌هایی در خصوص احیای برجام وجود دارد، سرنوشت دلار در آبان ماه مشخص نیست. در بالا اشاره کردیم که احیای توافق برجام ممکن است چه اثری روی قیمت این ارز بگذارد. در مجموع، از ابتدای سال 1401 دلار 24.8 درصد رشد داشته است.

ادامه روزهای ناخوش بازار سهام در پاییز

در مهر ماه بازار سهام با افت روبرو بود و بازدهی منفی ثبت کرد. شاخص کل بازار سهام در حالی در پایان مهر ماه به حدود یک میلیون و 309 هزار واحد کاهش یافت که نسبت به پایان شهریور بیش از 46 هزار واحد افت کرده بود. این آمار و ارقام نشان می‌دهد شاخص کل در نخستین ماه پاییز 3.4 درصد افت داشته است. از ابتدای امسال تا پایان مهر ماه نیز شاخص کل 4.3 درصد از ارزش خود را از دست داده است. نگاهی به شاخص هم وزن تفاوت‌هایی را نشان می‌دهد. این شاخص در مهر ماه نزولی بود و با افت تقریبا 16700 واحدی به 378 هزار و 995 واحد افت کرد. با این حساب، شاخص هم وزن در مهر ماه 4.2 درصد افت داشت. اما اگر از ابتدای سال این شاخص را مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که شاخص هم وزن 8.8 درصد رشد داشته است. البته قسمت اعظم این رشد را می‌توان به ماه‌های فروردین و اردیبهشت امسال نسبت داد.

مقایسه این اعداد حاکی از آن است که در مهر ماه بورس بازدهی منفی داشته است. در این ماه به طور متوسط شرکت‌های کوچک‌تر بورسی بازدهی بدتری در مقایسه با شرکت‌های بزرگ‌تر داشته‌اند. اما اگر از ابتدای سال 1401 این بازار را مقایسه کنیم، بازدهی شرکت‌های کوچک‌تر را می‌توان به طور متوسط بسیار بهتر دانست.

درخشش طلا در فصل زرد

همان طور که اشاره کردیم، در این ماه قیمت دلار در بازار آزاد صعود کرد. همین موضوع روی افزایش قیمت طلا در بازار داخلی تاثیرگذار بود. بهای هر سکه امامی که در پایان شهریور ماه 14 میلیون و 340 هزار تومان بود، در پایان مهر ماه به 14 میلیون و 972 هزار تومان رسید. به این ترتیب سکه در نخستین ماه پاییز 4.4 درصد رشد داشته است و می‌توان آن را پرسودترین بازار مهر ماه دانست. اگر بازه مورد بررسی ما از ابتدای سال باشد نیز قیمت هر سکه امامی 20.7 درصد رشد نشان می‌دهد.

روی دیگر سکه، را باید در قیمت جهانی طلا جستجو کرد. با وجود افزایش قیمت داخلی طلا، قیمت جهانی طلا در مهر ماه کاهش داشت. در این ماه بهای هر اونس طلا از 1671 دلار به 1658 دلار افت کرد اما حتی این کاهش 0.8 درصدی هم نتوانست حریف صعود قیمت ریالی طلا شود. از ابتدای سال 1401 تاکنون قیمت جهانی طلا حدود 14 درصد افت کرده است. با وجود این افت قیمت جهانی، طلا بازدهی معقولی داشته است. بخشی از این افت قیمت جهانی را می‌توان ناشی از سیاست‌های بانک‌های مرکزی اقتصادهای بزرگ به خصوص آمریکا برای مهار تورم دانست.

صندوق‌های کیان در مهر ماه چقدر سود دادند؟

بازدهی صندوق های سرمایه گذاری نیز به طور کلی تابعی از بازارهای سرمایه گذاری است. یعنی رشد بازارها می‌تواند روی صندوق مربوطه تاثیر مثبت بگذارد و افت آن هم روی کاهش ارزش آن موثر باشد. البته صندوق به دلیل این که از متخصصان مالی استفاده می‌کند و در گزینه‌های متنوعی هم سرمایه گذاری می‌نماید، می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. همان طور که دیدیم، شاخص کل بازار سهام در مهر ماه با افت روبرو بود و از ابتدای سال نیز بازدهی منفی تجربه کرده است. صندوق‌های سهامی کیان هم در این بازه زمانی از وضعیت بازار سهام پیروی کرده‌اند اما بهتر از شاخص کل عمل کرده‌اند. صندوق آهنگ سهام کیان در مهر ماه 2.95 درصد افت کرد و آوای سهام کیان نیز شاهد افت 1.99 درصدی بود. صندوق شاخصی هم وزن کیان هم در اولین ماه پاییز 2.5 درصد افت داشت. افت همگی این صندوق‌ها کمتر از شاخص کل و شاخص هم وزن بوده است و بهتر از بازار عمل کرده‌اند. باید به این نکته هم دقت کرد که به اندازه شاخص‌های بازار سهام سود یا زیان کردن حتی برای افراد آشنا به بازار هم کار راحتی نیست. بنابراین بهتر از این شاخص‌‌ها عمل کردن نقطه قوتی برای آنها است. در بازه 7 ماهه از ابتدای سال نیز صندوق آهنگ سهام کیان 4.1 درصد و صندوق آوای سهام کیان 3.3 درصد سود داشته‌اند که از شاخص کل بهتر است.

صندوق سکه طلا کیان در مهر ماه 5.57 درصد بازدهی داشته که بهتر از بازدهی سکه امامی در همین ماه بوده است. نکته جالب این است که اگر به یاد داشته باشید، سکه در میان بازارهای سرمایه گذاری مطرح شده در بالا بهترین بازدهی را داشت. از ابتدای سال تاکنون نیز این صندوق طلا 24 درصد بازدهی نصیب سرمایه گذارانش کرده است.

آخرین گزینه‌ای که در اینجا به بررسی آن می‌پردازیم، صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت است. نگاهی به صندوق درآمد ثابت کیان نشان می‌دهد در مهر ماه این صندوق عایدی 1.59 درصدی و صندوق ندای ثابت کیان بازدهی 1.8 درصدی داشته‌اند. هر دو این صندوق‌ها در مقایسه با سود بانکی ماهانه بهتر هستند. سود بانکی ماهانه برای سپرده یکساله بانکی که طبق مصوبه شورای پول و اعتبار 16 درصد است، حدود 1.3 درصد می‌شود. علاوه بر این، صندوق‌های بالا مزایای سود روزشمار را نیز دارند. از ابتدای سال 1401 تاکنون صندوق درآمد ثابت کیان 12.5 درصد بازدهی داشته است در حالی که بانک در همین بازه زمانی 7 ماهه حدود 9.5 درصد سود می‌دهد، البته به شرط آن که پولتان 5 ماه دیگر هم در بانک بماند. در غیر این صورت نرخ شکست به آن تعلق گرفته و سود آن کمتر می‌شود. این در حالی است که صندوق درآمد ثابت کیان مشمول نرخ شکست و جریمه برداشتن زودتر از موعد نمی‌شود و هر وقت نیاز داشته باشید می‌توانید صندوق خود را ابطال کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی کارنامه بازارهای سرمایه گذاری پرداختیم و تورم را نیز در 7 ماه سپری شده از سال بررسی کردیم. سطح تورم در این مدت بسیار چشمگیر بوده است. با این حال به نظر می‌رسد سکه یکی از بازارهایی بوده که توانسته است دست کم تا حدودی از شدت تاثیر منفی تورم بکاهد و سرمایه افراد را حفظ کند. صندوق سکه طلا کیان نیز بهترین بازدهی را در میان گزینه‌های مورد بررسی داشته است. در پایان به یک نکته اشاره می‌کنیم. در صورت عدم توافق برجام بهترین بازار برای سرمایه گذاری را می‌توان طلا و صندوق های طلا دانست. به این صورت در برابر تورم تا حدود معقولی بیمه می‌شوید. اما اگر برجام احیا شود، دست کم در کوتاه‌مدت ممکن است با افت قیمت طلا و دلار روبرو شوید. بهترین گزینه در این شرایط صندوق‌های درآمد ثابت هستند. توصیه ما این است که در شرایط فعلی که نااطمینانی در بازارها وجود دارد، اقدام به متنوع‌سازی سرمایه کنید. یعنی ابتدا به سنجش میزان ریسک‌پذیری یا ریسک‌گریزی خود بپردازید و پس از آن، بخشی از دارایی خود را در صندوق درآمد ثابت و بخش دیگری را در صندوق طلا قرار دهید. سهمی از سرمایه شما که به هر صندوق اختصاص می‌یابد، به میزان ریسک‌پذیری یا ریسک‌گریزی‌تان بستگی دارد.