تقاضا برای خرید مسکن در ترکیه پایین می‌آید؟

تازه‌ترین آمار منتشر شده از ترکیه نشان می‌دهد ایرانیان در ماه مارس سال 2022 (یعنی از 10 اسفند 1400 تا 11 فروردین 1401) باز هم در صدر خریداران خارجی مسکن در ترکیه قرار داشته‌اند. بر اساس داده‌های موجود، ایرانی‌ها در سومین ماه میلادی سال 2022 اقدام به خرید 784 خانه در ترکیه کرده‌اند. در ادامه به گزارش تحلیلی خرید مسکن در ترکیه می‌پردازیم و مروری بر این خواهیم کرد که خرید مسکن در ترکیه در ماه‌های آتی افزایش می‌یابد یا خیر.

تداوم تورم افسارگسیخته در ترکیه

در ماه‌های اخیر وضعیت اقتصاد کلان ترکیه با مشکلات زیادی روبرو بوده است. تورم این کشور در ماه‌های اخیر به میزان چشمگیری گسترش یافته و حتی در ماه دسامبر 2021 به ماهانه 13.6 درصد رسید. البته در ماه‌های بعد نرخ تورم پایین‌تر آمده است. در حال حاضر تورم نقطه‌ای ترکیه در ماه مارس 2022 نسبت به ماه مشابه سال قبل به 61 درصد رسیده است. این تورم چشمگیر روی قیمت خانه در این کشور هم تاثیر گذاشته و آن را افزایش داده است. تنها از پایان ماه مارس سال 2021 تا ژانویه سال 2022 یعنی در طول 10 ماه، قیمت مسکن در ترکیه به طور متوسط شاهد رشد 69 درصدی بوده است.

بزرگترین خریداران خارجی خانه در ترکیه

همان طور که در ابتدا اشاره کردیم، ایرانیان بزرگترین خریداران خارجی ترکیه در ماه مارس بوده‌اند. پس از ایرانی‌ها، عراقی‌ها با خرید 741 خانه و روس‌ها با خرید 547 واحد مسکونی در رتبه‌های دوم و سوم جای داشته‌اند. رتبه‌های چهارم و پنجم هم متعلق به آلمانی‌ها و قزاقستانی‌ها با 244 و 241 خانه است. در مجموع، در ماه مارس 5618 خانه در ترکیه به خارجی‌ها فروخته شده است که نسبت به ماه قبل از آن 21 درصد افزایش یافته است. در ماه فوریه، میزان خانه خریداری شده از سوی ایرانی‌ها 711 واحد بود که در این ماه افزایش یافته است. با این حال، با توجه به افزایش تعداد خرید مسکن از سوی خارجی‌ها، سهم ایرانی‌ها از بازار مسکن ترکیه از 15.3 درصد به حدود 14 درصد کاهش یافته است.

متقاضیان اصلی خرید خانه در 3 ماه اول سال

آماری که از میزان خرید خانه در 3 ماه ابتدایی سال 2022 توسط خارجی‌ها منتشر شده، نشان می‌دهد که در این بازه هم ایرانیان دست بالا را دارند. آنها در سه ماهه اول سال جدید میلادی 2256 خانه در ترکیه خریده‌اند و در صدر خریداران خارجی مسکن ترکیه جای می‌گیرند. پس از ایرانی‌ها، عراقی‌ها با 1887 خانه و روس‌ها با 1535 خانه قرار دارند. این سه کشور بیشترین استقبال را از خرید خانه در ترکیه داشته‌اند. در سه ماه اول سال میلادی یا به عبارتی از 11 دی 1400 تا 11 فروردین 1401، خارجی‌ها در مجموع 14 هزار و 491 خانه در این کشور خریده‌اند. سهم ایرانیان از این بین، حدود 15.6 درصد و سهم عراقی‌ها 13 درصد است. روس‌ها هم 10.6 درصد از خریدهای خانه را به خود اختصاص داده‌اند.

قیمت خانه در شهرهای بزرگ ترکیه چند است؟

آخرین آماری که از سوی بانک مرکزی ترکیه منتشر شده، نشان می‌دهد متوسط قیمت مسکن در ترکیه در پایان ماه فوریه به 8640.4 لیر به ازای هر متر مربع رسیده است. این در حالی است که متوسط قیمت در استانبول بسیار بالاتر و نزدیک به متری 13 هزار و 800 لیر است. میانگین قیمت در شهر ازمیر هم 10 هزار لیر بر متر مربع برآورد شده است. قیمت هر متر مربع خانه در آنکارا نیز به طور متوسط حدود 6225 لیر است. این قیمت البته الان مقداری بالاتر رفته است. اگر هر دلار را در ماه فوریه حدود 13.6 لیر در نظر بگیریم، متوسط قیمت هر متر مربع در ترکیه حدود 635 دلار است و این میزان برای شهرهای استانبول، ازمیر و آنکارا به ترتیب 1017، 740 و 457 دلار خواهد بود.

تقاضا برای خرید مسکن در ترکیه کاهش می‌یابد؟

عوامل موثر بر خرید مسکن از سوی خارجی‌ها در ترکیه را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد. عامل رشد خرید ایرانی‌ها را می‌توان دو عامل دانست. یکی از آنها خروج آمریکا از برجام و به تبع آن افزایش نااطمینانی اقتصادی در کشور و بالا رفتن نرخ دلار بود. عامل دیگر هم به تغییر قوانین شهروندی ترکیه برمی‌گشت که دریافت شهروندی آن کشور را با خرید خانه‌های 250 هزار دلاری ممکن می‌ساخت. در حالی که این رقم پیشتر 500 هزار دلار بود. اکنون و پس از افزایش قیمت مسکن، ترکیه تصمیم گرفته است قیمت سرمایه‌گذاری در مسکن را برای اخذ شهروندی به 400 هزار دلار افزایش دهد. این موضوع می‌تواند بخشی از تقاضای سرمایه‌‎گذاری در ترکیه را در ماه‌های آتی کم کند. از سوی دیگر، برجام هنوز در پیچ و خم‌های تصمیم‌گیری است، اگر توافق احیا شود، از انگیزه برای سرمایه‌گذاری در ترکیه کاسته می‌شود ولی اگر برجام احیا نشود، ممکن است موج دیگری از خروج سرمایه را شاهد باشیم.

تقاضای روس‌ها برای خانه خریدن ترکیه

یک نکته مهم دیگر، جنگ روسیه و اوکراین است. با اوج‌گیری درگیری‌ها در اوکراین و تحریم بسیاری از ثروتمندان روس، ترکیه می‌تواند به پایگاهی برای اولیگارش‌ها یا سایر ثروتمندان این کشور تبدیل شود. پیش از این هم روس‌ها خریداران خوبی در مسکن ترکیه بودند و در صنعت توریسم این کشور هم نقش داشتند. تعداد خانه‌های خریداری شده از سوی روس‌ها هرچند افزایش یافته اما آمار آن چندان بالا نبوده است. باید منتظر ماه‌های آینده و آمار مربوط به آنها ماند.