سامانه کدال چیست و چه کاربردی دارد؟

سال 1346 آغاز کار بورس اوراق بهادار تهران بود که بعد از درگیری‌های جنگ جهانی دوم و گذشت چندین سال بالاخره با ورود 10 شرکت و درج نمادشان اولین معاملات در این سازمان رقم خورد و بورس هم به کلاس دارایی‌ها و دیگر زمینه سرمایه گذاری‌های فعال در ایران اضافه شد. سال 1384 با تصویب قانون، بورس اوراق بهادار توانست در فضای اینترنت خدمات دهد و فعالیت کند و به دنبال آن سامانه معاملات آنلاین در سالهای 86 و 87 هجری شمسی کارگزاری‌های کشور پایگاهی را برای ارائه گزارش‌های شرکت‌های حاضر در بورس حاضر کردند. سامانه‌ای که برای ارائه گزارش‌های شرکتها ارائه شد همان سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران است که با عنوان سامانه کدال شناخته می‌شود. شروع داستان به وجود آمدن کدال را فهمیدیم. حال به سراغ شناخت بیش‌تر این سامانه می‌رویم.

سامانه کدال چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران که به نام سامانه کدال معروف است با هدف ارائه و منتشر کردن گزارش‌های شرکت‌های حاضر در بورس راه‌اندازی شد. اما حضور این سامانه جدا از یکدست کردن اطلاعات و گزارش‌‌هایی که شرکت‌ها ارائه می‌دهند برای شفاف‌سازی و ارائه آمارهای کلان از عملکرد شرکت‌ها هم بسیار کارآمد است. نام کدال هم در واقع مخفف عبارت انگلیسی (Comprehensive Database of All Listed Companies) است. همان‌طور که از این عبارت هم برمی‌آید این سایت به عنوان یک پایگاه داده جامع می‌تواند کاربردهای بسیاری داشته باشد.

کاربرد و مزیت های سایت کدال

برای این‌که هم شرکت‌ها از عملکرد خود و دیگر رقبا خبر داشته باشند و هم وجود اطلاعات این ویژگی را دارد که شفاف‌سازی‌های مالی به خوبی انجام شود؛ بنابراین اولین و بزرگ‌ترین مزیت سایت کدال اطلاع رسانی مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. اما اگر بخواهیم از مزایای دیگر کدال حرف بزنیم باید بگوییم سرمایه گذاران می‌توانند برای انجام تحلیل‌های فاندامنتال از این پایگاه استفاده کنند. بهتر است بگوییم که تحلیل‌های بنیادی بدون وجود سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران امکان‌پذیر نیست. پیش آمده که افراد بدون بررسی کردن سایت کدال در روش مستقیم سرمایه گذاری در بورس اقدام به خرید سهام شرکت‌هایی کردند که وضعیت خوبی نداشتند و از قضا گزارش‌های مالی‌شان هم در سایت کدال وجود داشته است. این پایگاه این توانایی را دارد تا با فشار دادن چند دکمه صفحه کلید رایانه‌مان در صفحه مرورگر، اطلاعات جامع و یکپارچه از هر شرکت حاضر در بورس را در اختیار تک تک ما قرار دهد.

فرآیندهای اصلی سایت کدال

جدا از شناخت سایت کدال، این سوال پیش می‌آید که سامانه کدال با چه فرآیندی فعالیت می‌کند؟ زمانی که با گستره این سامانه رو به رو می‌شویم هزاران گزارش به‌روز را در آن می‌بینیم، از خود می‌پرسیم که چطور امکان دارد با چنین نظمی شاهد انواع گزارش‌ها باشیم. باید گفت هر کدام از ناشرانی که در سامانه کدال حضور دارند و گزارش‌های‌شان را منتشر می‌کنند، در واقع همان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران هستند. این شرکت‌ها که در فضای بورس به عنوان ناشر شناخته می‌شوند و به عرضه سهام خود می‌پردازند موظف به ارائه گزارش‌های مالی دوره‌ای در سامانه کدال هستند. اما فرآیندهای اصلی سامانه کدال برای انتشار این گزارش‌های به چه شکل است؟

آماده سازی و ثبت گزارش

برای دسته بندی و آگاهی از صحت هر نوع مستند و گزارشی باید زمانی را در نظر گرفت تا صحت‌سنجی‌های لازم - آن هم در زمانی که حجم گزارش‌های ورودی مانند آن‌چه که به سایت کدال ارائه می‌شود زیاد است - به درستی انجام شود. بعد از ورود گزارش‌های از طرف ناشران، سامانه کدال شروع به بررسی و آماده سازی و ثبت گزارش‌ها می‌کند.

دریافت و پذیرش گزارش‌

پس از صحت سنجی و بررسی‌هایی انجام شده، نوبت به دریاف و پذیرش گزارش‌ها می‌رسد. در این مرحله، سامانه کدال انبوهی از گزارش‌های پذیرفته شده را که از طرف ناشران ارائه شده‌اند را برای انجام مراحل بعدی می‌پذیرد.

ذخیره و بازیابی گزارش

گزارش‌ها علاوه بر این‌که برای انتشار در زمان مشخص از طرف سایت کدال دریافت می‌شوند برای بازیابی و ذخیره در بایگانی سامانه کدال ذخیره‌ می‌شوند و در هر زمانی در دسترس قرار می‌گیرند.

تحلیل و نظارت بر گزارش‌ها

گفتنی است که سامانه کدال علاوه بر بررسی و نگه‌داری از گزارش‌ها، تیمی متخصص از کارشناسان دارد. این متخصصین برای تحلیل و نظارت بر گزارش‌های ناشران در کدال حضور دارند.

انتشار اطلاعات به عموم

در آخر فرآیند، گزارش‌های پذیرفته شده که از ذخیره و بازیابی عبور کرده‌اند به دست کارشناسان برای انجام تحلیل‌ها و نظارت بر اطلاعات می‌رسند و نوبت به انتشار اطلاعات و در دسترس عموم قرار دادن گزارش‌ها می‌رسد.

سامانه کدال چه گزارش‌هایی را منتشر می‌کند؟

رایج‌ترین گزارش‌هایی که در سامانه کدال منتشر می‌شود شامل صورت‌های مالی میان دوره و پایان دوره، گزارش‌های ماهیانه، گزارش فعالیت هیئت مدیره، گزارش اطلاعات با اهمیت گروه الف، گزارش اطلاعات با اهمیت گروه ب، گزارش تفسیری مدیریت می‌شود.

1. گزارش تفسیری مدیریت:

همان گزارش پیش‌بینی هر سهم است که در گذشته منتشر می‌شد اما حالا به عنوان گزارش تفسیری مدیریت در وبسایت در فایل PDF در دسترس قرار می‌گیرد. این گزارش شامل انتظارات مدیریت از فروش محصولات می‌شود که با صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای منتشر می‌شود.

2. گزارش اطلاعات گروه ب:

این دسته از گزارش‌ها شامل سودی می‌شود که صرفا به هر سهم تعلق نمی‌گیرد اما واجب است که سهامداران از آن مطلع باشند. افشای اطلاعات گروه ب شامل نمونه‌هایی مانند برنده شدن شرکت در مناقصه و گزارش‌هایی از این دست است.

3. گزارش اطلاعات گروه الف

پیش بینی سود هر سهم در سال مالی منتهی به هر سال در دسته گزارش اطلاعات گروه الف قرار می‌گیرد. اطلاعات موجود در این گزارش بر سود هر سهم تاثیر مستقیم دارد.

4. گزارش فعالیت هیئت مدیره:

اطلاعات و صورت‌های مالی 12 ماهه سال شرکت‌ها که به صورت گزارش حسابرسی در سامانه کدال منتشر می‌شود را گزارش فعالیت هیئت مدیره می‌نامند. این گزارش بر اساس نتیجه جلسه اعضای هیئت مدیره شرکت با توجه به فعالیت‌ها و اتفاقات سال گذشته منتشر می‌شود و سهامداران از طریق این گزارش تصمیماتی برای سهام خود می‌گیرند.

5. گزارش‌های ماهیانه:

گزارش‌های ماهیانه هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. تهیه و انتشار گزارش‌های ماهیانه از سال 95 از طرف سازمان بورس اوراق بهادار برای شرکت‌های حاضر در بورس اجباری و الزامی شد. شرکت‌ها در گزارش ماهیانه اقدام به ارائه اطلاعاتی مانند خدمات و فروش خود در یک ماه گذشته می‌کنند.

6. صورت‌های مالی میان دوره و پایان دوره:

برای شفافیت و آگاهی اطلاعات مربوط به فعالیت شرکت‌های حاضر در بورس لازم است که هر شرکت اقدام به انتشار صورت‌های مالی میان دوره و پایان دوره در سایت کدال کند. این گزارش‌ها به صورت 3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه و 12 ماهه از طرف هر شرکت در وبسایت منتشر می‌شود. اطلاعات و صورت‌های مالی شامل گزارش‌های میان دوره‌ای و پایان دوره‌ای می‌شود.