گزارش پیش بینی سود چیست؟

کسانی که در زمینه‌های سرمایه گذاری متنوع به سرمایه گذاری یا مدیریت سرمایه دیگران مشغول هستند برای بازدهی بهتر و نظارت دقیق‌تر اقدام به تهیه گزارش‌های متنوعی می‌کنند و بسیاری بر اساس آن‌ها تصمیم گیری‌های خود را انجام می‌دهند. گزارش پیش بینی سود هم یکی از انواع گزارش‌های مهم به حساب می‌آید. گزارش پیش بینی سود به بررسی چشم‌انداز مالی یک ساله آینده شرکت مربوطه می‌پردازد. تهیه گزارش به طور معمول همگام با ارائه گزارش‌های پایانی هر سال صورت می‌گیرد. گفتنی است که این گزارش که با عنوان پیش بینی منتشر می‌شود به طور کامل بر اساس معادله و داده‌ها ارائه می‌شود. این‌که سود هر سهم در این گزارش محاسبه می‌شود می‌تواند این نوید را به سرمایه گذاران بدهد که اگر قصد خرید دارند، در سال آینده احتمالا چه اتفاقی برای سرمایه‌شان می‌افتد.

پیش بینی سود و EPS

همان‌طور که اشاره شد پیش بینی سود می‌تواند این چشم انداز را افراد سرمایه گذار بدهد که شرکت موردنظرشان در سال آتی به چه نقطه‎ای از بازدهی می‌رسد. علاوه بر این، ارائه گزارش پیش بینی سود می‌تواند به افرادی که قصد سرمایه گذاری و خرید سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را دارند این دلگرمی را بدهد که شرکت موردنظرشان از نظم و ترتیب برخوردار است و قصد دارد که اهداف خود را با برنامه جلو ببرد. شرکتی که به برنامه‌ها و اهداف مالی خود اهمیت می‌دهد سعی می‌کند با پیش بینی سود هر سهم، هم خود و هم سرمایه گذاران خود را از بابت اتفاقات جاری مطمئن کند. احتساب سود هر سهم را EPS پیش بینی شده هم می‌نامند. EPS به پیش بینی گفته می‌شود که به دست تحلیل‌گران و کارشناسان هر شرکت انجام می‌شود. به عنوان مثال شرکت X با کمک تحلیل‌گران خود اعلام می‌کند که بابت هر سهم‌اش در سال آتی 1000 تومان سود به سهام‌داران خود اعطا می‌کند. به این شکل می‌توان از آینده یک ساله سرمایه‌گذاری خود به صورت احتمالی باخبر شد.

آیا پیش بینی سود تنها متعلق به شرکت های ایرانی است؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت همان‌طور که بسیاری از مفاهیم و کارکردهای بازار سرمایه به گونه‌ای وارداتی بوده‌اند، گزارش پیش بینی سود و EPS هر سهم نیز در شرکت‌های خارجی انجام می‌شود؛ چرا که برای سرمایه گذاران در هر نقطه از جهان مهم است که در آینده برای سهام‌شان چه اتفاقی می‌افتد و شرکت منتشر کننده سهام چه برنامه‌هایی در نظر گرفته است.

تخصص پیش بینی سود شرکت‌ها و خبرگزاری‌ها

دو نکته جالب در رابطه با گزارش پیش بینی سود این است که نه تنها تک تک شرکت‌ها به محاسبه و ارائه گزارش پیش بینی می‌پردازند بلکه بعضی از خبرگزاری‌ها مانند تامسون رویترز با ارائه گزارش پیش بینی سود بیش از 40 هزار شرکت به عنوان یکی از منابع معتبر در این زمینه شناخته شد. این میزان گزارش بی شک به تیم بزرگی نیاز دارد که به جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌‎ها برای هر کدام از این 40 هزار شرکت بپردازد. باید گفت که تامسون رویترز با بیش از 30 هزار تحلیل‌گر توانسته چنین ارائه بزرگی داشته باشد. شرکت زکس (Zacks) هم در سال 1981 میلادی عملی مشابه انجام داد. البته این شرکت تحلیل و پیش بینی سود نزدیک به 3000 شرکت را ارائه داد. گفتنی است که شرکت‌هایی مانند بلومبرگ و فکت ست هم از همین دست شرکت‌ها هستند.

تعدیل مثبت یا منفی سود

جدا از گزارش پیش بینی سود که شرکت‌ها ارائه می‌دهند ممکن است اتفاقاتی در طول سال برای شرکت‌ها بیافتد که منجر به افزایش و یا کاهش سود شوند. حتی دقیق‌ترین پیش بینی‌‌ها و تحلیل‌های ارائه شده متخصصین و تحلیل‌گران هم نمی‌‎تواند تضمینی بر تداوم صد در صدی رقم اعلام شده باشد. ای بسا گزارش را یکی از شرکت‌های بزرگ ارائه گزارش منتشر کرده باشد. به همین دلیل تعدیل مثبت و منفی هم در نظر گرفته می‌شود. به این معنی که ممکن است بنا به دلایلی یک شرکت در دوره‌های سه ماهه و یا شش ماهه خود با افزایش سود همراه باشد و تصمیم بگیرد که سود پیش بینی شده هر سهم خود را از 1000 تومان به 1100 تومان افزایش دهد؛ به این حالت تعدیل مثبت می‌گوییم. همچنین به دلیل عملکردها یا اتفاقاتی که برای شرکت خوب نبوده ممکن است تعدیل منفی برای سود پیش بینی شده هر سهم اتفاق بیافتد؛ یعنی این سود پیش بینی شده از 1000 تومان به 900 تومان کاهش یابد. یکی از مهم‌ترین اقدامات این است که هر شرکت در زمان پیش بینی، گوشه‌ای را هم برای تعدیل‌های احتمالی مثبت و منفی خالی نگاه دارد. سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1397 بنا به وجود همین تعدیل‌ها تصمیم گرفت تا از شرکت‌ها بخواهد به جای ارائه پیش بینی سود گزارش‌های تفسیری از سوی مدیریت اعلام کنند.

معایب و مزایای پیش بینی سود

مهم‌ترین عیب گزارش هر گونه پیش بینی – چه گزارش پیش بینی سود یک شرکت باشد و یا حتی یک خبر – این است که هیچ چیز قطعی نیست و همین عدم قطعیت باعث گمراهی بسیاری از تازه واردان عرصه سرمایه گذاری می‌شود. متاسفانه گاهی هم به خاطر رانت‌ها و نوسانات، قسمتی از اطلاعات به صورت پنهانی در اختیار برخی قرار می‌گیرد و همین اتفاق می‌تواند در تعدیل یک گزارش تاثیر بسیار زیادی بگذارد و سرمایه گذاران را دلزده و متضرر از بازار کند. از طرف دیگر، بسیاری از کسانی که به ویژه به بازار سهام ورود کرده‌اند از دانش کافی برای خوانش این دست گزارش‌ها بهره‌مند نیستند و همین ناکافی بودن اطلاعات موجب متضرر شدن‌شان در انتخاب‌هایی که می‌کنند می‌شود. این نکته هم خاطر نشان کنیم که تقریبا هیچ شرکتی بنای پیش بینی‌های خود را بر واقعیت‌های آینده قرار نمی‌دهد و گزارش پیش بینی خود را روی حساب اهدافی که در ذهن دارد می‌بندد. اما به هر حال دسته‌ای از تغییرات مانند نوسانات قیمت ارز و منابع در جهان تاثیر مستقیم بر تمام پیش‌بینی‌ها دارند. اما اگر بخواهیم از مزایای گزارش پیش بینی سود بگوییم می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که به هر حال اگر این دست گزارش‌ها دستخوش تغییراتی هم شوند باز هم توانایی ارائه چشم‌انداز را در مورد آینده مسیر سرمایه گذاری که انتخاب کرده‌ایم به ما می‌دهند. این‌که در ماه‌های پایانی سال به علاوه گزارش‌های مالی شرکت چنین گزارش‌‎هایی هم منتشر می‌شود می‌تواند باعث دلگرمی سرمایه گذاران باشد که شرکت موردنظرشان در مورد عملکرد آینده خود تا حد زیادی آگاه است.