با صد میلیون تومان در سال 1401 چکار می‌شود کرد؟

یکی از مهمترین تصمیماتی که برای هر کسی پیش می‌آید، انتخاب سرمایه‌گذاری مناسب است. در سال‌های اخیر تورم شدید باعث شد قدرت خرید خانوارها به شدت کاهش یابد و توان مالی آنها کمتر شود. سرمایه افرادی که نقد باقی مانده یا در جای نامناسبی سرمایه‌گذاری شده بود، شدیدا افت کرد. اما همه افراد در این شرایط بازنده نبودند. در شرایط تورمی عده‌ای همگام با تورم سود به دست آوردند و حتی سرمایه برخی از آنها افزایش یافت. فرض کنید شرایط تکرار شود و بار دیگر به 3 یا 4 سال پیش برگردید، این بار چه می‌کنید؟ فرض کنید صد میلیون تومان در آن سال داشتید؛ چه تصمیمی برای پس‌انداز خود می‌گیرید و در کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ واقعیت این است که تورم در اقتصاد ایران ساختاری است و متوسط بلندمدت آن بیش از 20 درصد است. به همین دلیل هم سرمایه‌گذاری اصولی و درست اهمیت زیادی دارد.

اگر از جمله کسانی باشید که در تورم این سال‌ها زیان دیده‌اید، حتما دوست دارید بدانید با سرمایه‌تان در سال 1401 چه کنید تا از تجربه تلخ این سال‌ها در امان بمانید. لازم نیست برای این کار پول خیلی زیادی داشته باشید. شاید بپرسید مثلا با صد میلیون تومان در سال 1401 چکار می‌شود کرد؟ در این مطلب به شما نشان می‌دهیم که با سرمایه خود در سال 1401 چکار می‌شود کرد تا این بار در میان برندگان شرایط باشیم.

اژدهای تورم سرمایه را به آتش می‌کشد

مهمترین معضلی که خانوارهای ایرانی در سال‌های اخیر با آن روبرو بوده‌اند، مساله تورم است. نرخ تورم از سال 1397 یعنی پس از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها به شدت رشد کرده است. اردیبهشت 1397 بود که ترامپ از برجام خارج شد. از آن زمان تاکنون (یعنی از پایان اردیبهشت 1397 تا انتهای اسفند 1400) در مدت 46 ماه، سطح عمومی قیمت‌ها 3.5 برابر شده است. این موضوع پیامدهای زیادی روی سرمایه‌ افراد داشته و کاهش قدرت خرید مردم در این سال‌ها مهمترین پیامد این موضوع در جامعه بوده است. امسال نیز شرایط اقتصاد ایران تورمی به نظر می‌رسد و هرچند احتمالا مقدار آن کمتر از سال گذشته است، اما به عقیده سازمان‌های معتبر بین‌المللی بالای 20 درصد خواهد بود. اگر بخواهید معیاری از تورم سال‌های اخیر در ذهن داشته باشید، خوب است بدانید اگر مثلا سرمایه 100 میلیونی شما از انتهای اردیبهشت سال 1397 نقد مانده بود، قدرت خرید آن تا پایان سال 1400 به کمی بیش از 28 میلیون تومان کاهش می‌یافت. برای سال جاری هم دو سناریو پیش روی ما قرار دارد: اگر بازگشت به برجام شکل نگیرد، تورم می‌تواند تشدید شود. از سوی دیگر، در صورتی که احیای برجام با موفقیت صورت بگیرد، امکان کنترل تورم و تثبیت نرخ ارز وجود دارد.

نگاه کردن به تصمیمات در آینه زمان

یکی از چیزهایی که می‌تواند به ما کمک کند تا بهترین سرمایه‌گذاری را پیدا کنیم، بررسی روند بلندمدت بازارها و مقایسه آنها با هم است. به همین دلیل هم اول به بررسی روند میان‌مدت و بلندمدت بازارهای مختلف می‌پردازیم. به این ترتیب بازارهای مناسب را برای سرمایه‌گذاری معرفی می‌کنیم. به همین دلیل ابتدا در زمان به عقب سفر می‌کنیم. اگر از زمان خروج از برجام سرمایه خود را در گزینه‌های مختلف قرار داده بودیم، سرمایه ما چقدر شده بود؟ با صد میلیون تومان چکار می‌شد کرد؟ چه گزینه‌هایی برای سرمایه‌گذاری داشتیم؟ اکنون در سال 1401 چه گزینه‌هایی داریم؟

انواع سرمایه‌گذاری در ایران

به طور کلی سرمایه‌گذاری در ایران دو دسته دارد؛ یکی گزینه‌های سنتی‌تر که مردم از قدیم با آنها آشنا هستند و دیگری گزینه‌های نوین‌تر که بیشتر مردم با آنها بیگانه‌اند یا کمتر شناخت دارند. معمولا اگر از افراد جامعه بپرسیم «پولتان را کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید»، پاسخ بسیاری از آنها بین گزینه‌های طلا، مسکن و بانک می‌چرخد. این موارد گزینه‌های سرمایه‌گذاری سنتی محسوب می‌شوند. البته برخی از افراد نیز ممکن است به سرمایه‌گذاری در بورس و دلار اشاره کنند. با این حال، گزینه‌هایی که می‌توان با صد میلیون تومان در سال 1401 در آنها سرمایه‌گذاری کرد، بسیار بیشترند. در ادامه بیشتر این گزینه‌ها را شرح می‌دهیم. سه گزینه اول سرمایه‌گذاری‌های سنتی هستند، دو گزینه بعدی نسبتا جدیدتریند و 3 گزینه‌ آخر گزینه‌های مناسبی هستند که کمتر با آن آشنا هستید.

1- نگاهی به بازار مسکن و سرمایه‌گذاری در آن در سال 1401

متاسفانه شرایط تورمی به گونه‌ای پیش رفته است که الان با صد میلیون تومان نمی‌توان وارد برخی از بازارها شد. مثلا الان متوسط قیمت مسکن در شهر تهران به متری 35 میلیون تومان نزدیک شده است. با این حساب با صد میلیون تومان در سال 1401 نمی‌توان در بازار مسکن وارد شد.

به همین دلیل هم این گزینه از سرمایه‌گذاری‌های سنتی حذف می‌شود. علاوه بر این، آینده قیمت مسکن تا حدود زیادی به قیمت دلار گره خورده است. افزایش قیمت دلار در صورت عدم توافق بر سر احیای برجام می‌تواند قیمت مسکن در ایران را با رشد مضاعفی روبرو کند. از سوی دیگر، اگر شرایط بازگشت به برجام مهیا شود، قیمت خانه‌های مسکونی می‌تواند با افت قیمت هم روبرو شود. البته بیشتر این احتمال وجود دارد که به دلیل تورم قیمت مسکن رشد کند اما کمتر از نرخ تورم.

2- سرمایه‌گذاری در بانک

بین گزینه‌های سنتی‌تر سرمایه‌گذاری، بانک به دلیل پرداخت ثابت ماهانه بیشتر مورد توجه سالمندان و میانسال‌ها قرار دارد. با این حال، بانک در شرایط تورمی مناسب نیست. حالا خواهیم دید که چرا. بانک طبق مصوبات موجود باید سالانه 16 درصد سود پرداخت کند. این به معنای آن است که اگر از آخر اردیبهشت 1397 پولتان در بانک بوده، پایان اسفند 1400، کل پولتان حدودا 177 میلیون تومان یعنی 1.77 برابر شده بود؛ یعنی بسیار کمتر از تورم رشد کرده بود. تورم بلندمدت اقتصاد ایران سالانه بیش از 20 درصد است که با این حساب هر گزینه‌ای که کمتر از 20 درصد (و در مواقعی مثل سال‌های اخیر خیلی بیشتر) در سال سود بدهد، نمی‌تواند قدرت خرید شما را حفظ کرده و سرمایه واقعی شما را کمتر می‌کند. به همین دلیل هم بانک نمی‌تواند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری با صد میلیون تومان در سال 1400 باشد. در ادامه جایگزینی را به جای بانک معرفی می‌کنیم که بتواند ریسک پایین و بازدهی بهتری داشته باشد.

3- با صد میلیون تومان در بازار طلا چکار می‌شود کرد؟

با ردّ دو گزینه بالا، تنها گزینه‌ای که از میان موارد سنتی سرمایه‌گذاری باقی می‌ماند، خرید طلا و سکه است. محاسبات نشان می‌دهد که خرید سکه امامی از انتهای اردیبهشت 1397 تا آخر اسفند 1400 باعث می‌شد ارزش پول شما تقریبا 6.2 برابر شود که بسیار بهتر از نرخ تورم است. اما نکته‌های مهمی در خصوص خرید طلا و سکه وجود دارد. درست است که قیمت طلای 18 عیار در این مدت رشد خوبی داشته، اما باید به یاد داشته باشید بخش نسبتا بزرگی از هزینه خرید طلا به دستمزد ساخت آن تعلق می‌گیرد. مالیات‌هایی هم که هنگام خرید طلا از خریدار اخذ می‌شود، سود طلا را در طول زمان کمتر می‌کند، چرا که وقتی بخواهید طلا را بفروشید نقشی در رقم پرداختی به شما نخواهند داشت. از این جهت، سکه وضعیت بهتری دارد.

طلا بخریم یا نه؟

با این حال، عیب طلا و سکه فیزیکی یک مورد مهم دیگر نیز هست. سکه و طلا همواره قابل جعل هستند و به محل امنی برای نگهداری احتیاج دارند زیرا ممکن است به راحتی سرقت شوند. طلا نسبت به قیمت دلار و قیمت جهانی آن حساس است و به همین دلیل با موفقیت واکسن‌های کرونا در جهان، قیمت جهانی آن در مقایسه با سال گذشته کمتر شده است. با ماندگاری دلار در کانال 24 تا 25 هزار تومانی قیمت طلا نسبتا تثبیت شده است، اما اگر روند احیای برجام به نتیجه نرسد یا چشم‌انداز تورمی در کشور همچنان قدرتمند بماند، قیمت طلا افزایش خواهد یافت. طلا و سکه لزوما بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری با 100 میلیون تومان در سال 1401 نیستند و سناریوی نزولی قیمت طلا هنوز هم در صورت احیای برجام وجود دارد.

4- سرمایه‌گذاری در دلار

خرید دلار و ارزهای خارجی همیشه یکی از راه‌های مقابله با تورم بوده است. به دلیل اختلاف تورم بین دو کشور ایران و آمریکا و نااطمینانی‌های اقتصادی، دلار معمولا رشدهای خوبی را داشته است. اما چند نکته در مورد سرمایه‌گذاری در دلار وجود دارد. یکی این که نرخ دلار به شدت مورد توجه دولت قرار دارد و هر زمانی که دسترسی به دارایی‌های ارزی بالا بوده است، نرخ این ارز سرکوب قیمتی شده است. این کار معمولا باعث شده قیمت دلار مانند یک فنر جمع شود و یکباره جهش کند. به این ترتیب، داشتن دلار از نظر بازدهی وابسته به برخی مداخلات دولتی در بازار نیز هست. از سوی دیگر، قیمت دلار در حال حاضر بسیار وابسته به آینده مذاکرات سیاسی بر سر احیای برجام است. در نهایت این که، درست است دلار بازدهی خوبی در سال‌های اخیر داشته، اما هنوز در مقایسه با برخی بازارهای دیگر عملکرد ضعیف‌تری دارد. از 31 اردیبهشت 1397 تا آخر اسفند 1400 دلار از 6200 تومان به 26270 تومان رسید؛ یعنی در این بازه زمانی 4.2 برابر شد.

حالا که این سرمایه‌گذاری‌های سنتی‌تر را بررسی کردیم، بیایید با سرمایه‌گذاری‌های نوینی نیز آشنا شویم. برخی از این گزینه‌ها به تازگی مطرح شده‌اند، اما برخی وجود داشته‌اند و ما کمتر با آنها آشنا بوده‌ایم.

5- سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال با صد میلیون تومان در سال 1401

از اواسط دو سال پیش بود که ارزهای دیجیتال در تمام دنیا کم کم بر سر زبانها افتادند. به یکباره سرمایه‌گذاری در بیت کوین و سایر بازار رمزارزها به شدت رونق گرفت و بیت کوین از کانال 10 هزار دلار در ابتدای پاییز 99، به 64 هزار دلار در اردیبهشت 1400 رسید. با این رشد قابل توجه، سرمایه‌گذاران این بازار در سراسر جهان افزایش یافتند؛ اما به یکباره بیت کوین شروع به افول کرد و همگام با افت آن، سایر ارزهای دیجیتال نیز افت کردند. بیت کوین در اواسط سال پیش حتی به کمتر از 30 هزار دلار نیز افت کرد و در حال حاضر در کانال 40 هزار دلاری قرار دارد. درست است که برخی از ارزهای موجود در این بازار در این مدت سود خوبی داشته‌اند، اما عیب بزرگ آنها این است که برای خرید و فروش نیاز به آگاهی و شناخت بالایی دارند. از سوی دیگر، میزان نوسان آنها ممکن است بسیار شدید باشد و هیچ گونه نهاد مرکزی برای کنترل آنها وجود ندارد. این موضوع بازار ارزهای دیجیتال را بسیار ریسکی کرده است. به همین دلیل هم ورود به این بازار برای بسیاری از افراد ناوارد توصیه نمی‌شود.

6- سرمایه گذاری با صد میلیون تومان در صندوق‌های سهام

وقتی حرف از سرمایه‌گذاری در بازار سهام به میان می‌آید، معمولا افراد یاد خرید مستقیم و تجربه ناخوشایند یک سال و نیم اخیر در بازار می‌افتند. بسیاری از افراد سال گذشته با رشد بورس وارد این بازار شدند و خیلی از کسانی که با بازار آشنایی زیادی نداشتند، ضرر و زیان‌ زیادی دیدند. راهکاری که برای مقابله با این زیان‌ها وجود دارد، خرید صندوق‌های سهامی برای یک بازه زمانی 3 تا 5 ساله است. در بازه زمانی طولانی معمولا صندوق‌های سهامی بازدهی خوبی کسب کرده‌اند. به عنوان مثال اگر سرمایه شما از انتهای اردیبهشت سال 1397 تا انتهای سال 1400 در صندوق آهنگ سهام کیان قرار داشت، دارایی‌تان 15 برابر شده بود. این مقدار بسیار بزرگ‌تر از تورم است. در همین بازه صندوق آوای سهام کیان سرمایه شما را 17 برابر می‌کرد. این بازدهی پس از تمام افت و خیرهای یک سال و نیم اخیر بورس است.

این اعداد و ارقام قابل توجه نشان می‌دهد بورس در شرایط تورمی چقدر می‌تواند برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی باشد. صندوق‌ها برای افرادی که آشنایی با بازار ندارند یا وقت کافی ندارند، بسیار مناسب است و افراد می‌توانند از تجربه و دانش مدیران صندوق‌ها استفاده کرده و در یک بازه نسبتا طولانی به سود دست پیدا کنند. پتانسیل رشد بازار سهام در صورت بروز تورم و افزایش قیمت دلار بالا است و می‌تواند بهترین بازار از نظر بازدهی باشد، به شرطی که در یک بازه نسبتا بلندمدت مورد بررسی قرار گیرد. از طرف دیگر، رشد اقتصادی و رفع تحریم‌ها نیز برای بخش بزرگی از بورس مفید است.

7- صندوق درآمد ثابت جایگزین مناسبی برای بانک

در میان گزینه‌های بالا بانک را بررسی کردیم و گفتیم که برای شرایطی که تورم بسیار بالا باشد، چندان مناسب نیست. یک گزینه دیگر که معمولا سود بهتری دارد و از نظر ریسک همانند بانک عمل می‌کند، صندوق درآمد ثابت است. شاید بپرسید صندوق درآمد ثابت چیست؟ صندوق‌های درآمد ثابت معمولا روی گزینه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که باثبات هستند؛ مثلا سپرده بانکی، اوراق مشارکت و مواردی از این قبیل. بین 5 تا 30 درصد از دارایی آنها نیز صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیگر می‌شود. صندوق درآمد ثابت کیان یکی از معتبرترین صندوق‌های درآمد ثابت است که در یک سال اخیر عایدی 22 درصدی داشته است. در مجموع هم در بازه آخر اردیبهشت 1397 تا آخر اسفند 1400، صندوق درآمد ثابت کیان عملکرد بهتری نسبت به بانک‌ها داشت و سرمایه شما را حدودا 2.5 برابر می‌کرد.

کی صندوق درآمد ثابت بخریم؟

صندوق‌های درآمد ثابت معمولا گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری هستند و ثبات خوب و ریسک ناچیزی دارند، به همین دلیل هم همواره قابل خرید هستند. این صندوق‌ها در شرایطی که تورم در سطوحی نزدیک مقدار بلندمدت خود (یعنی 20 درصد) باشد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند. علاوه بر این، برای متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک این صندوق‌ها گزینه خوبی هستند. به علاوه به دلیل ریسک پایین این صندوق‌ها، درآمد ثابت‌ها به درد چنین افرادی نیز می‌خورند.

8- صندوق‌های طلا و سرمایه‌گذاری در آنها

صندوق‌های طلا از سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که مدت زیادی از معرفی آنها نمی‌گذرد. شاید بپرسید چرا به این صندوق‌ها صندوق طلا می‌گویند؟ صندوق‌های طلا بین 70 تا 95 درصد از دارایی خود را به گواهی سپرده سکه اختصاص می‌دهند و مابقی دارایی‌شان را در گزینه‌های دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنند. به همین دلیل هم معمولا ریسک آنها کمتر از خرید طلا و سکه فیزیکی است. علاوه بر این، صندوق‌های طلا مشکلاتی مانند جعل و سرقت را ندارند و کارمزد آنها هم کم است. هنگام افت قیمت معمولا آنها کمتر از سکه و طلا افت می‌کنند و البته وقتی هم قیمت سکه و طلا رشد کند، آنها معمولا کمی کمتر رشد می‌کنند.

با صد میلیون تومان در سال 1401 چکار می‌شود کرد؟

پیشنهاد ما برای سال 1401 این است که اگر صد میلیون تومان پول دارید، اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. مهمترین نکته‌ای که در سرمایه‌گذاری باید رعایت کنید این است که دست به متنوع‌سازی بزنید یعنی طوری سرمایه‌گذاری کنید که ریسک‌تان به حداقل برسد. چگونه؟ در ادامه به شما خواهیم گفت. اصول تقسیم ریسک به روحیه و میزان ریسک‌گریزی یا ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. سعی کنید سبدی از سرمایه‌گذاری‌های مختلف تشکیل دهید که دامنه آنها از موارد پرریسک تا کم‌ریسک را در بر گیرد. مثلا اگر ریسک‌پذیر هستید، از این صد میلیون تومان درصد نسبتا بالایی را صرف خرید صندوق‌های سهام کنید. در این صورت از پتانسیل رشد بازار سهام بهره‌مند می‌شوید. بسته به میزان ریسک‌گریزی یا ریسک‌پذیری خود می‌توانید از 20 تا 70 درصد سرمایه‌گذاری خود را به خرید این صندوق‌ها اختصاص دهید.

اما با خرید سهم بالایی از صندوق‌های سهام، ریسک شما بالا می‌رود. برای افت ریسک خود می‌توانید از صندوق‌های درآمد ثابت استفاده کنید. بخش کمی را هم به خرید طلا یا صندوق‌های طلا اختصاص دهید. تعیین میزان ریسک‌پذیری و ریسک‌گریزی شما و در نتیجه سهم اختصاص داده شده به خرید موارد مختلف بیشتر به عهده خود شماست. اما به عنوان مثال ریسک‌پذیرها می‌توانند 70 درصد دارایی خود را در صندوق سهام قرار دهند، 20 درصد را در صندوق درآمد ثابت و 10 درصد را نیز به خرید صندوق طلا اختصاص دهند. ریسک‌گریزها نیز می‌توانند 60 تا 70 درصد از دارایی خود را در صندوق درآمد ثابت قرار دهند، 10 تا 15 درصد را در صندوق طلا و مابقی آن که 15 تا 30 درصد است را صندوق سهام بخرند. در این مطلب سعی کردیم به این پرسش که « با صد میلیون تومان در سال 1401 چکار می‌شود کرد » پاسخ دهیم. در پایان نکته آخر را ذکر می‌کنیم: به سرمایه‌گذاری با دید کوتاه‌مدت نگاه نکنید، بلکه سعی کنید آن را در بازه 3 تا 5 ساله در نظر بگیرید.

سوالات متداول

برخی از سوالات متداولی که در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود، به شرح زیر هستند: