چطور راحت‌تر از شر قرض‌ها و وام‌هایمان خلاص شویم؟

احتمالا برای شما هم پیش آمده است که بدهی‌ها و وام‌هایتان برای مخارج و پس‌اندازتان مشکل ایجاد کرده باشند. شاید پیش آمده باشد که مخارجی را باید انجام دهید اما قسط یا وامی دارید که باید پرداخت شود و آن ماه به شما فشار آمده باشد. در این شرایط به این فکر افتاده‌اید که کاش زودتر از شر این وام‌ها خلاص می‌شدید و می‌توانستید با دستی بازتر به سایر مسایل مالی خود فکر کنید. در ادامه قصد داریم راهی معرفی کنیم که به شما در حل مساله وام‌ها و بدهی‌هایتان کمک می‌کند.

ظرفیت وام گرفتن ما چقدر است؟

وام گرفتن به خودی خود بد نیست، بلکه مهمترین موضوع، مدیریت خوب آن است. چه بسا زمانی به چیزی احتیاج داشته باشید و با وام یا نوعی قرض گرفتن بتوانید کار خود را به انجام برسانید. در واقع، مهمترین نکته این است که قبل از وام گرفتن به توانایی بازپرداخت خود فکر کنید. معادله‌ای که در نوشته‌های مربوط به مدیریت اقتصاد خانوار برای ظرفیت وام گرفتن پیشنهاد می‌شود، این است که مخارج ثابت زندگی را از درآمد ماهانه خود کم کنید و آن را در 0.35 ضرب کنید. این میزان بیشترین مقداری است که می‌توانید بدون ریسک خاصی متحمل شوید، یعنی 35 درصد اختلاف درآمدتان با مخارج ثابت در ماه.

اگر خانوار هستید، درآمد خانوار را در نظر بگیرید و اگر فرد هستید، این میزان را برای درآمد شخصی خودتان و بازپرداخت ماهانه‌تان محاسبه کنید و ببینید آیا قادر به پرداخت هستید یا از توان شما بالاتر است. برای مثال اگر درآمد یک خانوار در ماه 10 میلیون تومان است و مخارج ثابت آن 6 میلیون تومان می‌شود، ظرفیت بدهی ماهانه آن و پرداخت اقساط ماهانه برابر است با: 0.35*4 یا 1.4 میلیون تومان.

آشنایی با یک روش مدیریت بدهی

اما چطور می‌توانیم بدهی‌های خانوار را مدیریت کنیم؟ در ادامه به روش گلوله برفی اشاره می‌کنیم که می‌تواند در مدیریت بدهی به شما کمک کند. این روش بسیار محبوب است و کسانی که از آن استفاده کرده‌اند، نتایج خوبی کسب کرده‌اند. این روش البته نیازمند نظم و ترتیب است. در این روش، قرض‌های کوچک با حداکثر سرعت ممکن بازپرداخت می‌شوند و به این ترتیب به تدریج پولی که برای جبران بدهی‌هایتان اختصاص پیدا می‌کند، بیشتر می‌شود.

روش گلوله برفی چه طور کار می‌کند؟

برای این که از روش گلوله برفی استفاده کنیم، چند کار باید انجام دهیم.

1. نخستین کار این است که فهرستی از تمام بدهی‌هایمان ترتیب بدهیم. این فهرست باید شامل مقداری که در هر مورد بدهکاریم و میزان سودی که باید ماهانه در قبال آن بپردازیم، بشود. این کار را می‌توان در گوشی یا برنامه‌های رایانه‌ای نیز ثبت کرد و به انجام رساند.

2. دومین کار این است که کجای کار پرداخت بدهی هستید. یعنی کل مقدار بدهی خود را نیز ثبت کنید.

3. کار سوم این است که بدهی‌هایتان را مرتب نمایید. قرض‌هایتان را به ترتیب اولویت ثبت کنید. یعنی ابتدا نیازهای اصلی مانند اجاره، پول آب و برق و غیره را قرار دهید. در مرحله بعد، آن وام‌هایی که برایتان بسیار گران تمام می‌شود و نرخ بهره بالاتری دارند را جای دهید. وام‌های با بهره کمتر را نیز در رتبه‌های بعدی قرار دهید.

پرداخت تمام بدهی‌ها با روش گلوله برفی

4. کار چهارم این است که از یک بدهی آغاز کنید. با کمک این روش تمام قرض‌هایتان را خواهید داد. پیشنهاد ما این است که حداقل قسطی را که باید در هر موردی بپردازید را پرداخت کنید.

اما اگر بدهی دارید که در بخش‌های قبل در اولویت بالاتری قرار دادید و در واقع نرخ بهره بالاتری دارد، در صورت توانایی مقداری بیشتر از حداقل قسط لازم برای آن پرداخت کنید. این کار را تا اتمام پرداخت بدهی گزینه‌ای که اولویت بالایی دارد، ادامه دهید. این کار کل مقداری که مدیون هستید را کاهش خواهد داد.

5. قدم پنجم این است که سراغ بدهی اولویت بعدی بروید که نرخ بهره بالاتری دارد. وقتی پرداخت بدهی اولی تمام شد، این کار را صورت دهید. در واقع چون بدهی با بهره بالاتر را زودتر تسویه کرده‌اید، مقدار پول بیشتری برای تخصیص به گزینه‌های بعدی باقی می‌ماند و دومی را راحت‌تر پرداخت می‌کنید. این کار را برای بقیه فهرست هم تکرار کنید.

گام آخر این است که مقدار پول باقی مانده شما مثل گلوله برفی که از بالای کوهی رها شده باشد، مدام بزرگتر می‌شود. در ابتدا پول آزاد شده شاید کم باشد اما به مرور بیشتر شده و شما را از شر قرض‌هایتان خلاص خواهد کرد. حالا دیگر آزاد هستید با آن منابع آزاد شده چه کار کنید. گویا راه‌هایی هم وجود دارد که اصلا باعث می‌شود تا میزان قابل توجه‌ای دچار وام و قرض نشد.

پس انداز

بسیار شنیده‌ایم که باید در دورانی که در موقعیت مناسبی هستیم، به فکر پس انداز باشیم و این امکان را ببینیم که ممکن است در آینده نیازمند به پول شویم. بنابراین اولین و مهم‌ترین راهکار برای این‌که در زمان نیاز بتوانیم از اندوخته خود بدون قرض و وام به رفع نیازهای‌مان بپردازیم این است که پس انداز داشته باشیم. اگر در طول زمان به فکر پس انداز قسمتی از درآمد ماهانه خود باشیم، دیگر نیازی به نگرانی نیست. البته نیاز است که برای پس انداز فکری کرد و آن را به صورت وجه نقد در حساب بانکی نگه نداشت. بهترین راهکاری که برای حفظ ارزش پول در پس انداز وجود دارد، سرمایه گذاری در بازارهای دارایی مختلف است.

سرمایه گذاری برای حفظ ارزش دارایی

تنها راهی که برای ارزش وجه نقد – به ویژه در شرایط تورمی – وجود دارد، سرمایه گذاری است. زمینه‌های سرمایه گذاری که می‌توان برای حفظ ارزش پول از ان‌ها استفاده کنیم شامل سرمایه گذاری در بورس، طلا، اوراق مشارکت و سپرده بانکی، املاک و مستغلات و زمینه‌های دیگر می‌شود. افراد با توجه به سنجش ریسک و شخصیت سرمایه گذاری که دارند می‌توانند پول خود را در یکی از این زمینه‌های سرمایه گذاری به دارایی تبدیل کنند.

تبدیل پول و پس انداز به سرمایه گذاری می‌تواند ارزش دارایی افراد سرمایه گذار را در برابر موقعیت‌هایی که نیاز به پول دارد تقویت کند. از طرف دیگر، ارزش پول با سرمایه گذاری در برابر تورم حفظ می‌شود. اما این سوال هم وجود دارد که چطور می‌توان سرمایه گذاری مناسبی در زمینه‌های سرمایه‌گذاری که اشاره شد، داشته باشند. در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که دو روش سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد که افراد از این دو روش می‌توانند برای سرمایه گذاری استفاده کنند. اما با شناخت این دو روش متوجه خواهیم شد که کدام یک از آن‌ها به عنوان روش سرمایه گذاری مناسب شناخته می‌شود.

سرمایه گذاری مستقیم

افراد به طور معمول با سرمایه گذاری مستقیم، اقدام به تبدیل وجه نقد با دارایی‌های زمینه‌های سرمایه گذاری مختلف می‌کنند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد برای سرمایه گذاری در بورس، با دریافت کد بورسی، در یکی از کارگزاری‌های مجاز و فعال، اقدام به تشکیل پرتفو شخصی می‌کنند و سپس شروع به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه می‌کنند. افرادی هم هستند که به سرمایه گذاری در طلا علاقمند هستند و با خرید طلای فیزیکی اقدام به سرمایه گذاری در طلا می‌کنند. حساب‌های بانکی و قرار دادن پول در بانک هم از دیگر انواع سرمایه گذاری مستقیم به حساب می‌آید.

اما باید گفت که تمام این روش‌های سرمایه گذاری مستقیم دارای معایبی هستند که می‌تواند به اصل سرمایه‌ی افراد سرمایه گذار ضرر وارد کند. برای مثال، اگر کسی به صورت مستقیم و بدون داشتن دانش و زمان کافی، اقدام به خرید سهام کند، این امکان بسیار زیاد است که با نداشتن مدیریت سرمایه به اصل سرمایه‌ی خود آسیب برساند و ضرر هنگفتی به سرمایه‌ی او وارد شود.

روش سرمایه گذاری در طلا به صورت فیزیکی هم روش‌های سنتی سرمایه گذاری در این فلز گرانبها است که معایب قابل توجه‌ای برای سرمایه‌ی سرمایه‌گذار به همراه دارد. از اجرت ساخت طلاهای زینتی گرفته تا حباب انواع سکه طلا که هزینه قابل توجه‌ای در زمان خرید دارند. در حالی که در زمان فروش همان قطعه فیزیکی طلا، تمام آن هزینه‌ها مانند کارمزدی که پرداخت کرده‌ایم نادیده گرفته می‌شوند.

قرار دادن وجه نقد در بانک هم از این قاعده مستثنی نیست و اصلا نمی‌تواند گزینه مناسبی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم باشد. این تصور سنتی که پول را باید در حساب بانکی قرار داد، تصوری نخ‌نما شده است و در دنیای امروز که همه بازارهای دارایی با سرعت به افزایش دارایی‌های‌شان ادامه می‌دهند بی معنا است.

سرمایه گذاری غیرمستقیم

اما در سرمایه گذاری غیرمستقیم، تمام ابعاد سرمایه گذاری، متفاوت است. تبدیل پول به دارایی‌ها در همان زمینه‌های سرمایه گذاری انجام می‌شود. اما با این تفاوت که مدیریت سرمایه در این نوع سرمایه گذاری به دست افراد متخصص این حوزه انجام می‌شود. صندوق‌های سرمایه گذاری از ابزار مالی نوینی هستند که نمونه بارزی از سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازارهای مالی به حساب می‌آیند.

سرمایه گذاری در بورس به روش مستقیم، نیاز به داشتن دانش و زمان کافی دارد. اما سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس با صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی، نه نیازی به دانش بازار سرمایه دار و نه فرد سرمایه گذار، وقتی برای انجام معاملات صرف می‌کند. صندوق‌های سرمایه گذاری مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان و صندوق شاخصی هم‌وزن کیان دارای تیم متخصص و مشاور سرمایه گذاری هستند و برای تشکیل سبد دارایی، اقدام به بررسی سهام بازار می‌کنند و سهام مناسب را انتخاب می‌کنند.

شیوه سنتی سرمایه گذاری در طلا، علاوه بر کارمزد و اجرت ساخت و حباب، خطراتی مانند سرقت و گم‌شدن قطعه فیزیک طلا هم به همراه دارد. بنابراین روش غیر مستقیم سرمایه گذاری در طلا که همان سرمایه گذاری در صندوق‌های طلا باشد، باعث می‌شود سرمایه‌ی افراد سرمایه‌گذار از معایب و خطراتی که اشاره شد دور باشد.

اما کسانی هم هستند که به دنبال سرمایه گذاری کم ریسک هستند و اطمینان در سرمایه گذاری برای آن‌ها در اولویت قرار دارد. به همین خاطر هم به سراغ حساب‌های بانکی و سرمایه گذاری در بانک می‌روند. برای این‌که حفظ ارزش پول افراد سرمایه گذار با شخصیت ریسک گریز هم حفظ شود و در برابر تورم، رشدی بیش‌تر از بانک داشته باشد، می‌توان صندوق‌های درآمدثابت مانند صندوق درآمد ثابت کیان را در نظر گرفت.

صندوق‌های درآمد ثابت با تشکیل 70 درصد از سبد از اوراق مشارکت و سپرده بانکی و باقی سهام، امکان سرمایه‌گذاری پویا و شفاف و مطمئن را برای سرمایه‌گذاران به وجود می‌آورد.

نتیجه گیری

استفاده از روش گلوله برفی برای این‌که بتوان از شر قرض‌ها و وام‌ها خلاص شدف روشی شناخته شده است که به شناخت و آشنایی با ساز و کار آن پرداخته شد. اما بهتر است قبل از این‌که زیر بار قرض و وام، کمر خم کنیم اقدام به سرمایه گذاری کنیم تا در موقعیت‌هایی که نیاز به پول داریم از سرمایه‌مان استفاده کنیم. روش‌های غیر مستقیم در زمینه‌های سرمایه گذاری معرفی‌شده می‌توانند بهترین گزینه برای سرمایه گذاری برای تمام افراد حرفه‌ای، نیمه‌حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای باشند.