4 راهکار برای به خاطر سپردن آموخته ها

ارسطو، فیلسوف بزرگ یونانی، برای اولین بار حافظه انسان را با یک قرص مومی مقایسه کرد. در ساعات و روزهای اول، آن قرص موم نرم و انعطاف‌پذیر و گرم بود و رفته رفته سرد و سفت شد و دیگر قالب شکل گرفته‌اش قابل تغییر نبود. ارسطو می‌خواست با این مثال نشان دهد که مغز در جوانی بسیار انعطاف پذیر و قابل شکل‌گیری است و رفته رفته وقتی به سنین بالاتر می‌رسیم، مغز ما قابلیت یادگیری و دریافت و قبول کردن قالب جدید را ندارد. سالیان سال، آزمایش ارسطو به عنوان الگو مورد قبول بود. اما علم امروز این نظر را به چالش کشیده است و بر اساس آزمایش‌هایی ثابت کرده است که اگر اعتماد به نفس افراد حتی در سنین بالا حفظ شود، موجب یادگیری نکات جدید و با خاطر سپردن آن‌ها می‌شود. جدا از این مورد، راهکارهای دیگر هم برای به خاطر سپردن آموخته‌ها هست که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

تکرار با فاصله

از تکرار با فاصله شروع کنیم. یادگیری ما چه در مسیر فراگیری یک زبان خارجی باشد و چه آموختن یک ساز موسیقی، تنها با مرور و مقایسه با فواصل زمانی، یادگیری امکان‌پذیر می‌شود. تکرار با فاصله باعث تولید «میلن» می‌شود. میلن، یک نوع غشای چربی است که بر اثر تکرار یک مفهوم با ترکیبی از رشته‌های عصبی، دور سلول‌های مغزمان تشکیل می‌شود و مفهوم موردنظر را در ذهن ما نهادینه می‌کند. به مدت 4 ماه، به مدت 30 دقیقه در هر روز به تمرین و تکرار بافاصله بپردازید تا این غشا – به طور مثال - برای فراگیری 3600 کلمه جدید در زمان فراگیری یک زبان خارجی شکل بگیرد. 

تأمل در آموخته‌ها

فرانچسکو جینو، استاد دانشگاه هاروارد می‌گوید؛ تعدادی از دانشجویانم را که بعد از فراگیری یک مفهوم در کلاس درس و تمرین آن به مدت 15 دقیقه بعد از اتمام کلاس به تأمل مفهوم جدید می‌پردازند تا 23 درصد در به کارگیری مبحث جدید در تمرین‌های بعدی موفق‌تر عمل می‌کنند. تأمل علاوه بر تحکیم آن‌چه که آموخته‌ایم به تولید ایده‌های جدید از آن چه یاد گرفته‌ایم کمک می‌کند. هر چند هم که سرمان شلوغ باشد، زمانی که ورزش صبحگاهی انجام می‌دهیم یا زمانی که در حال صرف نهار هستیم می‌توانیم تأمل کنیم و مفاهیم جدید را در ذهن مرور کنیم.

یاد گرفتن

واژه «آموختن» یکی از جالب‌ترین واژه‌های موجود در زبان است؛ چرا که این واژه دارای دو معنی مقابل همدیگر در یک زمان است. کلمه «آموختن» هم به معنای یادگرفتن استفاده می‌شود و هم به معنای یاد دادن. در واقعیت هر دو این معانی با هم در یک مسیر قرار دارند. فاینمن، فیزیکدان برنده جایزه نوبل می‌‎گوید؛ "برای یادگیری یک مفهوم، آن را برای دیگران توضیح دهید. اگر نمی‌توانید یک مفهوم را به زبان ساده و قابل فهم توضیح دهید، پس آن را یاد نگرفته‌اید!". بیاموزید تا بیاموزید!

انتقال آموخته‌ها

جمله هوشمندانه‌ای که در فرهنگ خود ما نیز بارها به گوش‌مان خورده است این است که "ذکات علم نشر آن است!". نکته مهمی که در این موضوع وجود دارد و جلوی فراموشی را نیز می‌گیرد، انتقال آموخته‌ها به دیگران است. هر قدر بهتر بتوانیم چیزی را به دیگران بیاموزیم و انتقال دهیم، بهتر می‌توانیم بر آن احاطه پیدا کرده و آن را یاد بگیریم. آن هم نوعی از یاد گرفتن که به سادگی قابل فراموش کردن نیست.