پس انداز یا سرمایه گذاری؟ مسئله این است!

پس انداز یا سرمایه گذاری؟ سرمایه گذاری ممکن است کمی ریسک برای دارایی‌های ما داشته باشد اما با صرفا پس انداز کردن، حتما یک بازنده خواهیم بود. همکار مجردی داشتم که مانند بسیاری از افراد از حقوقی که دریافت می‌کرد، مقداری برای بیمه عمر، مبلغی را کنار می‌گذاشت و از طرفی، شرکت از حقوق او مقداری را برای پرداخت بیمه بازنشستگی کم می‌کرد. مقداری دیگر از حقوقش را در حساب پس انداز قرار می‌داد و بعد از پرداخت اقساط وام نیز باز هم پول برایش باقی می‌ماند. با این میزان از دقت و صرفه جویی و پس انداز سر آخر از من پرسید؛ «به پس انداز کردن ادامه بدم یا سرمایه گذاری کنم؟» اتفاق خوب این بود که کمی از سواد مالی سر در می‌آوردم و می‌توانستم به سوالش پاسخ بدهم. اما بهتر دیدم که قدم‌های عملی برای ثابت کردن این موضوع که سرمایه گذاری بهتر از پس انداز است را به او آموزش دهم.

نقشه ای برای اهداف مالی

کار از این جمله شروع شد که باید هدف گذاری کنیم. اما قبل از هدف گذاری، ریز به ریز تمام مخارج ماهیانه‌اش را یادداشت کردیم و تشخیص دادیم که کدام موارد خواسته و کدام موارد نیاز او در خرید و خرج پول بوده است؛ (در مطلبی مجزا به مفهوم خواسته و نیاز در سواد مالی پرداخته‌ایم.) سپس از همکارم خواستم تا اهداف مالی که در ذهن دارد را به اتفاق یادداشت کنیم.

تعیین اهداف، اصلاح رویکرد

راستش را بخواهید، همکار ما هیچ هدف مالی برای آینده‌ای مشخص در ذهن نداشت و به همین بسنده کرده بود که با پس انداز کردن می‌تواند به جنگ سختی‌ها و خرج‌های احتمالی آینده برود. همه می‌دانیم که ارزش پول، روز به روز، کاهش پیدا می‌کند. به همین خاطر، پس انداز روش چندان جواب دهی برای آینده نخواهد بود. خوب! حالا تصور کنیم که می‌خواهیم در آینده به یک هدف مالی برسیم. آیا با پس انداز می‌توان به اهدافی مالی رسید که هر روز دچار تورم و نوسان هستند؟ بی شک جواب خیر است. بعد از کلی چانه زدن توانستیم از عمق خواسته‌های همکارم چند هدف را مشخص کنیم و کم کم به جواب سوال پس انداز یا سرمایه گذاری نزدیک شویم.

اولویت بندی اهداف

زمان بندی و مشخص کردن اولویت برای رسیدن به هر کدام از اهداف مالی بسیار مهم است. همکارم از من پرسید که اهمیت اولویت بندی در چیست؟ باید گفت که هر کدام از اهداف مالی ما به دلیل میزان سرمایه‌ای که نیاز دارند، نیاز به زمان بندی دارند. به عنوان مثال برای خرید خانه باید بیش از خرید یک اتومبیل معمولی زمان گذاشت و نوع سرمایه گذاری مطلوب را برای این هدف مشخص کرد. سوال بعدی که مطرح می‌شود این است که حالا که اولویت بندی کرده‌ایم چطور بفهمیم چقدر زمان برای رسیدن به فلان هدف نیاز داریم؟

داستان بهلول و مسافر

در جواب به این سوال از همکارم پرسیدم که آیا داستان بهلول و مسافر را می‌داند؟ وقتی فهمیدم که داستان را نمی‌داند خوشحال شدم از این که می‌توانم یک بار دیگر این داستان خارق العاده را برایش تعریف کنم. داستان بهلول و مسافر از این قرار است که روزی مسافری در حال گذر بود. بهلول را دید که در میانه راهش تا شهر پرسه می‌زند. از بهلول پرسید؛ «تا دروازه شهر چقدر راه است؟» بهلول در جواب گفت؛ «حرکت کن!». مسافر با خود فکر کرد که شاید این مرد دیوانه است. به همین خاطر راهش را ادامه داد. بعد از این که چند قدمی برداشت ناگهان بهلول فریاد زد؛ «تا ساعتی دیگر به دروازه شهر می رسی!». مسافر به او گفت؛ «چرا از اول نگفتی؟». بهلول در جواب گفت؛ «خوب تو که حرکت نمی‌کردی که من بفهمم!» درست است! باید سرعت عمل و میزان عایدی و پس انداز و قدرت سرمایه گذاری خود را بسنجیم تا متوجه شویم برای رسیدن به هدف مالی‌مان چه اندازه زمان نیاز داریم. فهم این موضوع به خودی خود یکی از ابعاد پاسخ به سوال پس انداز یا سرمایه گذاری است.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری چیست؟ انواع سرمایه گذاری کدام است؟

سرمایه گذاری امن

با همه این تفاسیر، باز هم همکار من دچار سردرگمی بود و از این که پس اندازش را سرمایه گذاری کند می‌ترسید. از آن جایی که شخصیت ریسک گریزی داشت و هنوز سنجش ریسک نشده بود، ترجیح دادم که او را راهنمایی کنم و به همین خاطر گزینه سرمایه گذاری در صندوق با درآمد ثابت را به او پیشنهاد دادم که هم امن و کم ریسک است و هم بازده‌ای بیش‌تر از حساب‌های پس انداز بانک‌ها دارد.