برندگان و بازندگان افزایش قیمت نفت و کالاهای معدنی

در روزهای اخیر خبرهایی از افزایش قیمت نفت و کمودیتی‌ها در دنیا شنیده می‌شود. برخی حتی معتقدند بازار فلزات دچار «ابرچرخه» خواهد شد، یعنی این که طیف گسترده‌ای از فلزات می‌تواند با رشد قیمت روبرو شود که تا چندین سال هم طول بکشد. یکی از مواردی که در این شرایط مطرح می‌شود آن است که برندگان و بازندگان این افزایش قیمت احتمالی چیست و این موضوع روی سرمایه گذاری ما چه پیامدهایی دارد؟ در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.

نکته اول افزایش هزینه تولید در جهان

یکی از مواردی که افزایش قیمت نفت و کالاهای معدنی در پی دارد، این است که هزینه تولید بسیاری از کالاها در جهان افزایش پیدا می‌کند. دنیا در حال حاضر در شرایط کرونایی به سر می‌برد اما به نظر می‌رسد نتایج مثبتی که از کشف واکسن‌های موثر منتشر شده، جهانیان را به پایان هر چه سریع‌تر پدیده کرونا امیدوار کرده است. در دوران کرونا قیمت انرژی و به خصوص نفت کاهش قابل توجهی داشت. اما در روزهای اخیر قیمت نفت به شدت رشد کرده و انتظارات از پایان هر چه سریع‌تر کرونا به رشد قیمت آن کمک کرده است. افزایش قیمت انرژی در جهان، فلزات و محصولات برای برخی افراد و کشورها سود دارد و برخی را در معرض آسیب‌پذیری قرار می‌دهد.

برندگان و بازندگان پساکرونایی

از ابتدای نوامبر با اخبار واکسن‌ها و بازگشایی‌ها قیمت نفت 75 درصد رشد کرده است. مس و قیمت مواد غذایی نیز در ماه‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. این موضوع برای کشورهایی که صادرکننده هستند، مثبت است. برای مثال، کشورهای صادرکننده نفت در این شرایط می‌توانند از جمله برندگان به حساب بیایند. ایران البته در این صورت با مشکلات تحریمی روبرو است و در صورت حل آن می‎تواند از مزایای صادرات نفت و کالاهای معدنی و کشاورزی خود بهره ببرد. از سوی دیگر، کشورهای واردکننده انرژی و کالاهای معدنی باید هزینه بیشتری پرداخت کنند و این موضوع تورمی را برای مصرف کنندگان آنها در پی دارد. هند و ترکیه از جمله این کشورها که احتمالا آسیب می‌بینند به شمار می‌رود.

پیش‌بینی اکونومیست از اقتصاد ایران در ۱۴۰۰

یک نتیجه قابل توجه: فرصت و تهدید توام

درست است که کشورهای صادرکننده نفت از افزایش قیمت نفت سود می‌برند، اما از سوی دیگر قیمت کالاهای دیگری که با استفاده از انرژی در کشورهای واردکننده نفت ساخته شده‌اند، نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه، کشورهای صادرکننده نفت که واردات عمده غیرنفتی دارند، ممکن است با افزایش قیمت آن کالاها روبرو شوند. این موضوع در مورد ایران قابل توجه‌تر است. اگر ایران نتواند به اندازه کافی از فرصت صادرات این کالاها استفاده کند و درآمدهای حاصل از فروش را انتقال ندهد، ممکن است هزینه کالاهای وارداتی به طریقی که گفتیم، بیشتر افزایش یابد. چنین موضوعی می‌تواند تبعات تورمی در پی داشته باشد. این در حالی است که فرصت پیش آمده در صورت توانایی صادرات، می‎تواند برای ایران فرصت خوبی برای رشد اقتصادی باشد. به ویژه آن که ایران برای صادرات انرژی، فلزات و برخی کالاهای کشاورزی مستعد است.

اثر افزایش قیمت نفت و کالاهای معدنی روی سرمایه گذاری

اگر ایران بتواند از فرصت پیش آمده برای ارتقای صادرات خود استفاده کند، فلزات و صنعت پتروشیمی می‌توانند رشد خوبی را شاهد باشند. این موضوع می‌تواند روی سرمایه گذاران این بخش‌ها نیز تاثیر بگذارد. البته اگر وضع فعلی تداوم یابد، گمانه‌زنی در مورد سودآوری یا عدم سودآوری این بخش‌ها کمی دشوار است.