خوشبختی هم خریدنی است؟

حتما تاکنون بارها این جمله را شنیده‌اید که «پول خوشبختی نمی‌آورد». احتمالا وقتی با مشکلات مادی یا تورم بالا روبرو شده‌اید این جمله را تمسخر کرده‌اید یا شاید وقتی بیمار یا ناخوش بوده‌اید، آن را تایید کرده باشید. بالاخره کدام درست است؟ پول خوشبختی می‌آورد یا نه؟ نتایج برخی یافته‌های جدید که بلومبرگ هم به آن پرداخته است، به این پرسش پاسخ می‌دهد. در ادامه به این مطلب اشاره می‌کنیم.

پول واقعا خوشبختی می‌آورد یا نه؟

مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده، این نظریه را که اگر بیشتر از یک مقدار مشخص درآمد داشته باشید، حس رفاه و سرخوشی نمی‌کنید، رد می‌کند. در گذشته این ایده که با پول نمی‌شود خوشحالی را خرید، رواج داشت. مدتها است که پژوهشگران دست به تحقیق و سنجش عقاید عمومی زده‌اند و این ایده هم مورد بررسی آنها قرار گرفته است. البته نتایج تحقیقات متفاوت بوده است که یکی از دلایل آن هم به تعریف خوشبختی برمی‌گردد.

در مقاله مشهوری که در سال 2010 منتشر شد، دنیل کاهنمن روانشناس و انگوس دیتون اقتصاددان (برندگان نوبل اقتصاد) با بررسی پیمایش‌های موسسه گالاپ به این نتیجه رسیدند که ارزیابی رضایت آمریکایی‌ها از زندگی با درآمد افزایش پیدا می‌کند. با این حال، رفاه و خوشبختی روانی آنان پس از اینکه درآمد سالانه خانوار به 75 هزار دلار در سال می‌رسید، تغییر زیادی نمی‌کرد. البته آن پول با احتساب تورم، در حال حاضر 90 هزار دلار است. یعنی اگر 90 هزار دلار در سال درآمد داشتید، احتمالا دیگر با افزایش درآمد خیلی به خوشبختی‌تان اضافه نمی‌شد.

پژوهش‌های دیگر چه می‌گویند؟

تقریبا همان حول و حوش که دیتون و کاهنمن این پژوهش را به پیش می‌بردند، یک دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه هاروارد و مدیر سابق محصولات نرم‌افزاری به نام متیو کیلینگزورث یک ابزار اندازه‌گیری برای سنجش خوشبختی ایجاد کرد. این ابزار یک اپلیکیشن آیفون بود که در بازه‌های تصادفی صداهای کوچکی ایجاد می‌‎کرد و از افراد در مورد فعالیت‌ها و احساساتشان سوال می‌کرد. یکی از یافته‌های اولیه که در سال 2010 منتشر شد، این بود که پریشانی ذهنی و حواس پرتی انسان را ناراحت می‌کند.

کیلینگزورث از آن زمان از این اپلیکیشن استفاده کرد تا ارتباط بین شادکامی و درآمد را اندازه‌گیری کند. نتیجه این کار آن بود که ارتباط میان این دو قوی‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد. حتی پس از درآمد 75 هزار یا 90 هزار دلاری هم به نظر می‌رسد پول باعث خوشبختی شده است.

بیشتر بخوانید: گران‌ترین شهرهای لوکس جهان کجا هستند؟

جمع‌بندی: نقش مهم پول در خوشبختی و تفاوت نتایج بین کشورها

کیلینگزورث در کار خود بیش از یک میلیون و 725 هزار نمونه گزارش از 33 هزار بزرگسال آمریکایی که از این اپلیکیشن استفاده می‌کردند، به دست آورد. درآمد متوسط خانوارهای آمریکایی در سال 2019 کمی کمتر از 69 هزار دلار بود اما در گزارش کیلینگزورث این عدد 85 هزار دلار است. به نظر می‌رسد در برخی کشورها خوشبختی با پول هم خریدنی باشد. با این حال، شاید این موضوع در بین کشورهای مختلف متفاوت باشد. اقتصاددانی به نام ریچارد ایسترلین در سال 1974 دریافت که درآمدهای سرانه ملی بالاتر لزوما منجر به شادی بیشتر نمی‌شود. البته این نتیجه از آن زمان تاکنون مورد بحث قرار داشته است. در مجموع، به نظر می‌رسد نتایج تحقیق‌ها علاوه بر کمتر در نظر گرفتن نقش مهم ثروت در خوشبختی، به تفاوت فرهنگ در برخی کشورها نیز ارتباط دارد.