با احیای برجام بازارها چه می‌شوند؟ و کدام بازار سودده است؟

به نظر می‌رسد نظرات فعالان بازار نسبت به احیای توافق بین ایران و قدرت‌های بزرگ جهان بهبود مثبت است. تحولات اخیر بازارهای داخل کشور را نیز می‌توان به این موضوع نسبت داد. به نظر می‌رسد انتظارات فعالان اقتصادی این است که مذاکراتی که در وین در جریان است، مقدمه دستیابی به یک توافق شود. هرچند نمی‌توان قطعا گفت که این انتظارات درست هستند و در آینده محقق می‌شوند، اما تصورات و پیش‌بینی‌هایی که افراد از شرایط اقتصادی و آینده بازارها دارند، روی قیمت آنها حداقل در کوتاه‌مدت تاثیر می‌گذارد. در ادامه به بررسی وضعیت سیگنال‌دهی بازارها نسبت به احیای برجام می‌پردازیم.

سیگنال اول: افت دلار در بازار

دلار در یکی دو روز گذشته افت کرده و از 24 هزار و 950 تومان به 24 هزار و 550 تومان در حال حاضر رسیده است. این افت 1.6 درصدی در کمتر از دو روز باعث شده این افت دلار سیگنالی از تحولات سیاسی تلقی شود. به نظر می‌رسد اگر توافق‌های سیاسی در راه باشد، قیمت دلار در بازار افت بسیار بیشتری را هم شاهد باشد. توافقی که منجر به آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر به خصوص شرق آسیا شود، می‌تواند بهای دلار را به شدت کاهش دهد و بر دارایی دلاری افراد تاثیرگذار باشد. همین افت دلار در بازارهای دیگر نیز اثر می‌گذارد.

سیگنال دوم: افت بورس

افت بورس از ابتدای سال 1400 به غیر از دو روز کاری رخ داده است. البته شاید بتوان گفت پس از رسیدن شاخص کل به 2 میلیون واحد در میانه تابستان، بورس افت طولانی مدت و قابل توجهی را شاهد بوده و به 1.2 میلیون واحد سقوط کرده است. اما این روزها به جز نااطمینانی‌های موجود در این بازار، می‌توان ریسک افت دلار را هم اضافه کرد. موجی از سرمایه‌گذاران در این شرایط اقدام به فروش دارایی و سهام خود کرده‌اند و به همین دلیل شاخص با افت قابل توجهی روبرو بوده است. افت بورس و موج فروشندگان هم می‌تواند سیگنالی از بازارها نسبت به افت احتمالی دلار باشد.

سیگنال سوم: افت قیمت طلا

بهای طلا و به تبع آن سکه در بازار به دو عامل ربط دارد. نخستین عامل قیمت جهانی طلا و عامل دوم دلار است. در مورد تعیین قیمت طلا در بازار داخلی، نرخ جهانی طلا معمولا اثرات کمتری نسبت به تغییرات دلاری دارد. اگر قیمت دلار در پی توافق سیاسی کاهش یابد، قیمت طلا هم کاهش خواهد یافت. به نظر می‌رسد ترکش افت دلار به بازار طلا و سکه هم برسد. به همین دلیل هم این بازار را نمی‌توان بازار مناسبی برای سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی دانست. قیمت هر گرم طلای 18 عیار در حال حاضر به یک میلیون و 37 هزار تومان رسیده که نسبت به پنجشنبه هفته قبل، یعنی سه روز پیش، افت 0.84 درصدی نشان می‌دهد. قیمت هر سکه امامی نیز اکنون به 10 میلیون و 420 هزار تومان رسیده که نسبت به سه روز قبل، افت 1.03 درصدی نشان می‌دهد.

مقصد سرمایه در صورت توافق کجا است؟

در حال حاضر تنها گمانه‌زنی‌هایی از توافق سیاسی وجود دارد که ممکن است درست یا نادرست باشد، هرچند در حال حاضر احتمال درستی آن بالاتر رفته است. با این حال، در شرایطی که توافق سیاسی رخ دهد، عموما بازارهای دارایی حداقل در کوتاه‌مدت با افت قیمت روبرو خواهند شد. در این صورت کدام بازار سودده است و می‌تواند مقصد مناسبی برای سرمایه ما باشد؟

به نظر می‌رسد در شرایطی که ریال در برابر تقویت شود، دارایی‌هایی که با قیمت جهانی تعیین می‌شوند چندان محبوب نباشند. در این صورت گزینه‌های درآمد ثابت عملکرد بهتری پیدا می‌کنند. در این میان صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند گزینه مناسبی برای سرمایه‌ها باشند. به عنوان مثال، صندوق درآمد ثابت کیان از ابتدای سال تاکنون 1.6 درصد عایدی داشته است که بازدهی مناسبی به خصوص در شرایط منفی بودن سایر بازارها است.