مغالطه «هزینه از دست رفته» چیست؟/ به پای انتخاب اشتباه خود نمانید

تا حالا شده یک بلیط برای مراسم خاصی در آینده نزدیک بخرید و بعد به این فکر بیافتید که علاقه و یا حوصله رفتن به آن مراسم را ندارید و از خرید بلیط پشیمان شوید؟ اما به هر حال با پافشاری بر این موضوع که پول داده‌ام، پس باید بروم هزینه‌های دیگری هم برای رسیدن به مراسم متحمل می‌شوید و با خود می‌گویید این مراسم دلخواه من است و می‌توان کلی خوش بگذرانم و با این حرف به نحوی خود را راضی نگه می‌دارید. تمام این سوال و جواب‌ها به این خاطر است که نمی‌خواهیم قبول کنیم که پول‌مان را هدر داده‌ایم. سرمایه گذاری اشتباه یا غرق مغلطه هزینه هم درست به همین شکل اتفاق می‌افتد.

سرمایه گذاری اشتباه چگونه اتفاق می‌افتد؟

درست مانند مثالی که توضیح دادیم، سرمایه گذاری اشتباه یا غرق مغلطه هزینه هم مانند این می‌ماند که ما پولی را در پروژه‌ای بلاتکلیف و ضعیف قرار دهیم و برای این که کار اشتباه‌مان را توجیه کنیم باز هم به پروژه پول تزریق کنیم. این کار تا جایی ادامه پیدا می‌کند که مانند گرداب، هر لحظه با گیج خوردن آب، بیش‌تر سرعت می‌گیرد و هر چه بیش‌تر در جای اشتباه سرمایه گذاری می‌کنیم، برای‌مان دل کندن از آن سخت‌تر می‌شود. این نکته را هم نمی‌توان فراموش کرد که سرمایه گذاران ضعیف با نشان دادن آینده‌ای درخشان و بدون منطق و حساب و کتاب، کوچک بودن خود را پشت این خیال که سرمایه گذاران‌شان بزرگ و بزرگ‌تر خواهند شد پنهان می‌کنند.

کار نیک از پر کردن نیست!

غرق مغلطه هزینه در سرمایه گذاری ریشه در یک تئوری اقتصادی دارد. این تئوری می‌گوید که تمایل سرمایه گذاران برای نپذیرفتن اشتباه‌شان در سرمایه گذاری اشتباه با انباشت بیش‌تر سرمایه در همان جای غلط شکل می‌گیرد و سرمایه گذار به طور ناخودآگاه، با اضافه کردن سرمایه، فکر می‌کند که سود و میزان سرمایه آن بیش‌تر از ضرری بوده که متحمل شده است. اما چطور متوجه شویم که غرق مغلطه هزینه شده‌ایم؟

بیشتر بخوانید: مفهوم نوسان در سرمایه گذاری

نجات از غرق مغلطه هزینه شدن

اول از همه بگوییم که مغلطه کردن یعنی چه؟ مغلطه کردن یعنی استفاده از مقداری اطلاعات درست و ثابت شده برای اثبات یک ادعای نادرست! به عنوان مثال در یکی از بحث‌های عادی در خانه برای این که از کار شانه خالی کنیم و مثلا یک کنسرو تن ماهی را قبل از مصرف نجوشانیم، هزار و یک دلیل برای فردی که از ما می‌خواهد این کار را انجام دهیم بیاوریم. فرد مقابل به ما می‌گوید که کنسرو را قبل از مصرف بجوشان تا مبادا سم باتولیت تولید کرده باشد و فاسد شده باشد. ما در جواب می‌گوییم؛ ” مگر آب در دمای صد درجه نمی‌جوشد؟” فرد مقابل جواب می‌دهد:”بله”. سپس ما می‌گوییم؛ “خوب! چون این کنسرو در کارخانه با دمای صد درجه استرلیزه شده، پس دیگر نیازی به گرم کردن دوباره آن نیست!” غرق مغلطه هزینه شدن هم درست چیزی شبیه به همین موضوع است که ما دلایل منطقی را با چاشنی امید به آینده ترکیب می‌کنیم و نهاد سرمایه گذاری ضعیفی که انتخاب کردیم را توجیه می‌کنیم و به کار خود ادامه می‌دهیم. در بازار بورس، در بسیاری از مواقع دست به خرید سهامی می‌زنیم که نه تنها از پایه و اساس آن‌ها آگاهی نداریم بلکه با داشتن آن‌ها مدام در ضرر هستیم. یکی از راه‌های نجات از غرق مغلطه هزینه شدن این است که درخواست نجات غریق کنیم! کارشناسان خبره در زمینه سرمایه گذاری می‌توانند تا دیر نشده راه درست را به شما نشان دهند و به شما کمک کنند که از این گرداب بیرون بیایید و از این بیش‌تر ضرر نکنید. مجموعه‌هایی مانند صندوق‌های سهامی با داشتن کارشناسان مجرب می‌توانند لنگرگاهی برای خروج از این گرداب به حساب بیایند و همه موارد را برای سرمایه گذاری در جای درست برای ما فراهم کنند.