کدام کشورها بیشترین ذخایر طلا را در جهان دارند؟

یکی از چیزهایی که از گذشته به عنوان قدرت بانک‌های مرکزی به حساب می‌آمده است، میزان ذخایر طلایی است که در اختیار داشته‌اند. آماری که به تازگی مجمع جهانی اقتصاد گردآوری کرده است، نشان می‌دهد 10 کشور بزرگ دنیا ذخایری معادل با حدود 24 هزار تن طلا در دست دارند. آمریکا بالاترین ذخایر طلا را در جهان در اختیار دارد و پس از آن نیز آلمان و ایتالیا قرار دارند. در ادامه با این کشورها بیشتر آشنا می‌شوید.

چرا بانک‌های مرکزی طلا نگه‌داری می‌کنند؟

فضای اقتصادی جهان همیشه شرایط باثباتی ندارد و ممکن است در برخی شرایط به ویژه جنگ و کاهش تقاضا یا هر دلیلی که بتواند فضای اقتصادی جهان را وارد رکود کند، نگهداری طلا در بانک‌های مرکزی موضوعیت پیدا کند. این کار به دلیل آن است که طلا مصارف صنعتی و سرمایه گذاری دارد و در بحران‌های اقتصادی اهمیت پیدا کند.

یکی از پارامترهای موثر در تمایل بانک‌های مرکزی و سرمایه ‌گذاران برای ذخیره‌سازی طلا، نرخ بهره است. زمانی که نرخ بهره در کشورهای قدرتمند دنیا، به خصوص اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده کاهش می‌یابد، تمایل برای خرید و نگه‌داری طلا افزایش یافته و در صورت افزایش نرخ بهره، بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند طلای ذخیره‌شده خود را به فروش برسانند.

یکی دیگر از دلایل خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی نیز به موازنه ترازنامه آنها برمی‌گردد. در واقع، اگر یک بانک مرکزی بخواهد ترازنامه خود را متوازن نگه دارد و پیش از این اقدام به چاپ پول کرده باشد (یا بدهی‌های آن افزایش داشته باشد)، باید دارایی‌های خود را افزایش دهد و یکی از راهکارهای آن بالا بردن دارایی‌ها یا به عبارتی خرید طلا و یا صندوق طلا است.

نظام برتون وودز

پیش از برتون ‌وودز، اکثر کشورها از استاندارد طلا پیروی می‌کردند. به این معنی که هر کشوری تضمین می‌کرد ارز خود را به اندازه‌ی پشتوانه‌ی طلای موجود در خزانه‌اش صادر کند. اما پس از اجلاس برتون وودز، اعضا موافقت كردند كه ارز خود را نسبت به دلار آمریکا بسنجند، نه طلا. اما همچنان به نوعی استاندارد طلا برقرار بود.

اما چرا دلار؟ در آن زمان ایالات ‌متحده حدودا سه‌چهارم از عرضه طلا در جهان را در اختیار خود داشت. هیچ ارز دیگری به اندازه‌ کافی از پشتوانه طلا برخوردار نبود تا این مقدار از طلا را به عنوان جایگزین برگرداند. در آن زمان ارزش هر دلار یک سی و پنجم اونس طلا بود و بر همین اساس می‌شد ذخایر ارزی را نسبت به دلار کنترل کرد. برتون‌ وودز کاری کرد تا کشورها به آرامی از استاندارد طلا به استاندارد دلار آمریكا کوچ کنند. حالا دلار جایگزین طلا شده بود. در نتیجه، ارزش دلار نسبت به سایر ارزها افزایش یافت. این امر تقاضای بیشتری برای دلار ایجاد کرد هرچند ارزش دلار در برابر طلا یکسان باقی ‌مانده بود.

میزان تقاضای طلا در بخش‌های مختلف اقتصادی در سه ماهه اول سال 2023

مجموع تقاضای طلا در سه ماهه اول سال 2023 به 1080 تن می‎رسد. از این میان بیشترین میزان تقاضا برای طلا مربوط به بخش جواهرسازی بوده است. این بخش در سه ماهه اول سال 2023 بیش از 508 تن طلا تقاضا داشته است. از سوی دیگر بخش سرمایه گذاری بعد از جواهرسازی بیشترین تقاضای طلا را در این بازه زمانی داشته است. سرمایه گذاران در سه ماهه اول سال 2023 حدودا 274 تن تقاضای طلا داشته‌اند. بانک‌های مرکزی نیز در این بازه زمانی 228 تن طلا خریده‌اند. در این میان، کمترین تقاضا برای طلا در سه ماهه اول سال 2023 مربوط به بخش تکنولوژی بوده است. صنعت تکنولوژی در این بازه زمانی تقاضای 70 تنی برای طلا داشته است.

10 کشور دارای بیشترین ذخیره طلا در سه ماهه اول سال 2023

4 کشور صدرنشین

در میان کشورهایی که بیشترین ذخایر طلا را دارند، فرانسه با 2437 تن چهارم است. ایتالیا با 2452 تن طلا در رتبه سوم جای گرفته است و آلمان هم با 3355 تن در جایگاه دوم قرار دارد. آلمان از بحران مالی سال 2008 به این سو، به طور مداوم دست به خرید طلا زده است. در رتبه نخست هم ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است که 8133 تن فلز زرد در اختیار دارد. ذخایر طلای این کشور به اندازه مجموع ذخایر سه کشور دوم تا چهارم همین فهرست است. بیشتر این طلا در «فورت ناکس» واقع در ایالت کنتاکی نگهداری می‌شود.

روسیه و چین در رتبه‌های پنجم و ششم

چین با ذخیره 2068 تن طلا در دنیا رتبه ششم را در دست دارد. اغلب دارایی‌های ذخیره در چین بر اساس ارزهای خارجی نگهداری می‌شوند و نه به صورت طلا. با این حال چینی‌ها طلای زیادی در دست دارند. روسیه نیز با ذخیره 2326 تنی طلا در رتبه پنجم جهان جای گرفته است.

ژاپن و سوئیس

شاید جالب باشد که بدانید ژاپنی‌ها هشتمین کشور از نظر ذخایر طلا در جهان هستند. این کشور توسعه یافته شرق آسیا حدود 846 تن طلا در اختیار دارد. سوئیسی‌ها هم که یکی از معتبرترین مراکز مالی و بانکی در جهان را در دست دارند، 1040 تن طلا در بانک مرکزی کشورشان ذخیره کرده‌اند. سوئیسی‌ها بالاترین میزان طلا را از نظر سرانه دارند زیرا با جمعیتی اندک، میزان طلای قابل توجهی در کشور خود جای داده‌اند.

هند و هلند در رتبه نهم و دهم

شاید در نگاه اول بعید به نظر برسد اما بانک مرکزی هلند دهمین بانک مرکزی از نظر میزان ذخایر طلا است. این کشور اروپایی 612 تن طلا را در نهاد اصلی سیاست‌گذاری پولی خود ذخیره کرده است. هندی‌ها نیز از جمله بالاترین دارندگان طلا در جهان هستند. علاقه سنتی آنها به نگهداری طلا در بین مردم، در کنار تعداد جمعیت بالای آنها باعث شده است این کشور در رتبه نهم بالاترین ذخایر طلا در دنیا قرار گیرد. بانک مرکزی هندی حدود 795 تن طلا در دست دارد. این کشور از بزرگترین مصرف کنندگان طلا در جهان نیز به شمار می‎روند. علاوه بر ذخیره بانک مرکزی، کاربرد طلا در ازدواج و مراسم عروسی هندی‌ها نیز یکی از عوامل موثر بر ذخیره طلا در هند است. در جدول زیر، کشورهای دارای بیشترین ذخایر طلا نشان داده شده‌اند.

کدام کشورها بیشترین حجم طلا را به ذخایر خود افزوده‌اند؟

در سه ماهه اول سال 2023 تعدادی از کشورهای جهان نسبت به سایر کشورها حجم طلای موجودی در بانک مرکزی خود را افزایش داده‌اند. کشور سنگاپور در صدر این جدول قرار دارد. سنگاپور در 3 ماه ابتدایی سال 2023 حدودا 69 تن به ذخایر طلای خود افزوده است. در رتبه دوم کشور چین قرار دارد. این کشور در فصل اول سال 2023 تقریبا 58 تن به ذخایر طلای خود اضافه کرده است. ترکیه سومین کشور در جهان است که در 3 ماه اول سال 2023 بیشترین مقدار طلا را به ذخایر خود افزوده است. این کشور در بازه زمانی فوق بیش از 30.2 تن ذخایر طلای خود را بیشتر کرده است. هند و جمهوری چک نیز در رتبه چهارم و پنجم بیشترین افزایش ذخایر طلا قرار دارند و به ترتیب 7.3 تن و 1.5 تن طلا به ذخایر خود افزوده‌اند.

کدام کشورها بیشترین حجم طلا را فروخته‌اند؟

در این فهرست پنج کشور حدود دو تن از ذخایر طلای خود را کاهش داده‌اند. کشور قزاقستان نسبت به سایر کشورها بیشترین کاهش حجم طلا را داشته است. این کشور در سه ماهه اول سال 2023 تقریبا 20 تن از ذخایر طلای خود را کاهش داده است. در رتبه دوم کشور ازبکستان قرار دارد. بانک مرکزی ازبکستان 14.6 تن از ذخیره طلای خود را کاهش داده است. این در حالی است که در این بازه زمانی سه ماهه کشور کامبوج با کاهش 10 تنی ذخایر طلای خود در این فهرست رتبه سوم را دارد. کشورهای روسیه و کرواسی هم به ترتیب 6.22 و 1.9 تن از ذخایر طلای خود را در سه ماهه ابتدایی سال 2023 کاهش داده‌اند.

کدام بانک‌های مرکزی بیشترین ذخایر ارزی را دارند؟

یکی دیگر از دارایی‌های بانک‌های مرکزی هر کشوری ذخایر ارزهای خارجی آن کشور هستند. از نظر ذخایر ارزهای خارجی کشورهای آسیایی مقادیر بزرگی را در اختیار دارند. چین و ژاپن از نظر این ذخایر در صدر فهرست 10 کشور برتر قرار گرفته‌اند. در مجموع از این 10 کشور، 7 سرزمین آسیایی هستند، یک کشور در اروپای شرقی، یک کشور در اروپای غربی و یک کشور در آمریکای جنوبی است. در جدول زیر می‌توانید فهرست 10 کشور دارای بیشترین ذخایر ارزهای خارجی را برحسب میلیارد دلار ببینید.

آشنایی با ثروتمندترین بانک‌های مرکزی دنیا

در بالا به ذخایر طلا و ارزهای خارجی بانک‌های مرکزی دنیا نگاهی انداختیم. اگر به مجموع ارزش دارایی‌های طلا و ارزهای خارجی بانک‌های مرکزی دنیا نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که چین و ژاپن ثروتمندترین بانک‌های مرکزی دنیا را دارند. نکته جالب حضور تایوان و عربستان است که در مجموع کشورهای آسیایی بانک‌های مرکزی با بیشترین دارایی را به 7 سرزمین می‌رسانند. سوئیس، آمریکا و روسیه تنها کشورهای غیرآسیایی این فهرست هستند. در جدول زیر فهرست 10 کشور برتر دارنده ذخایر ارزهای خارجی و طلا را ملاحظه می‌کنید.