ترس از دست دادن یا FOMO چیست و چه اثری بر سرمایه گذاری دارد؟

هر لحظه ممکن است این ترس در وجودمان دمیده شود که در حال از دست دادن چیزی هستیم. حال این ترسِ از دست دادن می‌تواند هراس فوت عزیزی باشد یا از دست دادن امکانات یا حتی میزان محبوبیت یا سرمایه‌مان. در هر صورت، موضوع ترس از دست دادن که به FOMO معروف است می‌تواند به شکل‌های مختلف در شرایط متفاوت پدید بیاید.

FOMO به ترسی می‌گویند که افراد برای از دست دادن موقعیت‌ها یا نزدیکان‌شان دارند. جالب است بدانیم که «ترس از دست دادن» در ابعاد سرمایه گذاری بیشتر نمود داشته است.

فومو (FOMO) یا ترس از دست دادن در مورد این است که چگونه صفاتی مانند عجول بودن یا حسادت در سرمایه گذاری (که ناشی از همین نوع ترس است) باعث می‌شود تا سرمایه گذاران تصمیمات نامعقول و ضعیفی بگیرند.

راهکارهایی هم برای مقابله با ترس از دست دادن وجود دارد که می‌تواند به سرمایه گذاران کمک کنند؛ بنابراین بهتر است نسبت به فومو و راهکارهای مقابله با آن اطلاع پیدا کنیم و بدانیم که چطور در سرمایه گذاری ما تاثیر می‌گذارد.

فرصت‌های سرمایه گذاری از دست رفته

زمانی که قرار است در مورد FOMO، یعنی ترس از دست دادن و حضور آن در سرمایه گذاری صحبت کنیم، منظورمان به طور مستقیم ترس از دست دادن فرصت‌های سرمایه گذاری است. به ویژه فرصت‌های سرمایه گذاری که سر و صدای بسیاری می‌کنند و ما بیش‌تر احساس ترس از دست دادن‌شان را تجربه می‌کنیم.

این استراتژی معاملاتی زمانی پیش می‌آید که دیگران در حال سود بردن از بازار یا موقعیتی هستند. همین موضوع باعث می‌شود تا برخی از سرمایه گذاران با حس حسادت و عقب ماندن از شرایط (که نوعی ترس از دست دادن فرصت است) اقدام به وارد شدن به آن موقعیت، آن هم بدون تجزیه و تحلیل کافی کند.

این اتفاق با سرعتی رخ می‌دهد که سرمایه گذار نمی‎‌داند ورود به موقعیت سرمایه گذاری که FOMO را در او زنده کرده است برای سرمایه گذاری او مناسب است یا خیر. می‌توان دقیق‌تر به این موضوع پرداخت که ترس از دست دادن چه معایبی دارد و چه تاثیرات منفی بر سرمایه گذاری می‌گذارد.

معایب «ترس از دست دادن» در سرمایه گذاری

بی حوصلگی و عجله‌ای که FOMO یا همان ترس از دست دادن در سرمایه گذاری به وجود می‌آورد با انضباطی که در سرمایه گذاری علمی و درست یک اصل به حساب می‌آید، در تضاد است. البته که احساسات ما در تصمیمات مالی‌مان نقش موثری دارند.

اما اگر احساسات ما تحت تاثیر ترس از دست دادن قرار بگیرند، می‌توانند منطق سرمایه گذاری‌مان را به طور کامل از بین ببرند و به این ترتیب تصمیمات مالی‌مان بر اساس این ترس صورت می‌گیرد. جالب است بدانیم که معاملات سهامی که بر مبنای FOMO انجام می‌شود به طور معمول به این شکل است که خریداران اقدام به خرید سهام در بالاترین قیمت آن‌ها می‌کنند و بعد از این‌که ارزش سهام‌شان نزول کرد باز هم بر اساس ترس از دست دادن اقدام به فروش‌شان می‌کنند.

می‎‌توان به این نکته اشاره کرد که خرید و فروش عجولانه و از سر ترسی که ایجاد شده به طور اشتباه انجام می‌شود. در واقع هم خرید و هم فروش در آن نقطه نادرست بوده است. معاملاتی که بر اساس ترس از دست دادن انجام می‌شوند را معاملات غیرعاقلانه هم می‌نامند.

محرک های معاملاتی FOMO

موقعیت‌هایی در سرمایه گذاری به وجود می‌آید که امکان تجربه FOMO یا همان ترس از دست دادن را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کنند. این موقعیت‌ها منجر به خرید ناگهانی می‌شوند. ممکن است محرک‌های معاملاتی که FOMO به وجود می‌آورد، زیاد باشند. اما با این حال می‌توان این دست محرک‌ها را دسته بندی کرد.

1. برخی از سرمایه گذاران در جهان از محرک‌هایی مانند «ترس از دست دادن» استفاده می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تا بسیاری از معامله‌گران و سرمایه گذاران با افتادن در دام این ترس اقدام به سرمایه گذاری در جهتی کنند که همین افراد می‎خواهند.

2. اخبار می‌توانند به عنوان یک بازوی بسیار قوی برای ایجاد FOMO عمل کنند. «ترس از دست دادن» و خبرهایی که می‌شنویم ابزار بسیار مهمی هستند که می‌توانند به کمک آن افراد را ترغیب به خریدهای هیجانی و مبنی بر ترس کنند.

3. نوسانات بازار می‌توانند برای موقعیت‌سازی‌ها مناسب باشند. حرکت قیمت و جهت‌گیری آن باعث می‌شود تا بسیاری از افراد ناآشنا به بازارهای سرمایه دچار ترسِ از دست دادن شده و اقدام به فروش هر چه بیشتر دارایی‌های خود در آن بازار کنند.

غلبه بر ترس از دست دادن در سرمایه گذاری

هر آن‌چه که لازم بود در مورد FOMO یا ترس از دست دادن بدانیم را آموختیم. در چنین مرحله‌ای ممکن است این سوال برای‌مان پیش بیاید که برای غلبه بر ترس از دست دادن چه راهکارهایی وجود دارد؟ در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم.

تحقیق

برای این‌که بتوانیم متوجه این موضوع مهم شویم که آیا خریدمان بر اساس ترس از دست دادن است یا خیر باید قبل از هر اقدامی، شروع به تحقیق کنیم و از صحت تبلیغات مطمئن شویم. به عنوان مثال اگر یک صندوق سرمایه گذاری اعلام می‌کند که در حال رشد است، باید از منابع معتبر از اوضاع مالی آن صندوق مطمئن شویم و بدانیم که آیا در حال رشد است یا خیر؟

پایبندی به استراتژی‌های معاملاتی

FOMO بر خلاف انضباط در سرمایه گذاری است. برای این‌که تحت تاثیر احساسات برگرفته از ترسِ از دست دادن قرار نگیریم، باید بر اساس برنامه ریزی در سرمایه گذاری حرکت کنیم و پایبند به استراتژی‌های معاملاتی باشیم.

باخت را بپذیریم

یک سرمایه گذار واقعی باید منتظر متضرر شدن یا نزول ارزش سرمایه خود در هر زمینه سرمایه گذاری باشد. پذیرش باخت باعث می‌شود دچار FOMO نشویم و انتظار هر اتفاقی را داشته باشیم. کسانی که ضرر را نمی‌پذیرند، دچار ترس از دست دادن می‌شوند و بر اساس همان ترس شروع به تصمیم‌گیری نامعقول می‎‌کنند. البته پذیرفتن ضرر هم نباید نامحدود باشد و باید قبل از معامله برای خود حد ضرر تعیین کنیم.

صبر کنیم

کسی که بر اساس FOMO اقدام به معامله فوری کند، باید منتظر هر اتفاقی باشد. چراکه انتخاب او بر اساس منطق و تحقیق نبوده است. اگر دچار این ترس شدیم، بهتر است صبور باشیم و با تحقیق در مورد گزینه‌های سرمایه گذاری، بهترین کار را در وقت مناسب انجام دهیم.

دنبال کردن معاملات

معاملات خود را در پوشه اکسل یا نرم‌افزاری مشابه یادداشت کنید. بعد از مدتی متوجه خواهید شد که این معاملات بر اساس ترس و احساسات آنی بوده یا با تحقیق اقدام به سرمایه گذاری کرده‌اید. دنبال کردن معاملات اجازه ورود ترس‌ها و احساسات ناگهانی را به چرخه معاملات‌مان نمی‎‌دهد.

تسلط بر ترس به کمک صندوق های سرمایه گذاری

راهکارهایی که در حال حاضر، روانشناس‌ها و مشاوران به افراد برای تسلط بر اضطراب و ترس می‌دهند مانند گذشته نیست. پیش‌تر این طور به افراد پیشنهاد می‌شد که ترس‌ها و اضطراب‌های ناشی از اطراف را - حال ناشی از اتفاقات مربوط به سرمایه گذاری باشد و یا هر زمینه دیگری - باید سرکوب کرد. اما در دورانی هستیم که تسلط بر اضطراب‌ها و ترس‌های مانند fomo یا همان ترس از دست دادن پیشنهاد می‌شود و نه سرکوب آن‌ها. از راه‌های تسلط بر fomo یا ترس از دست دادن در فضای سرمایه گذاری این است که به سراغ انتخاب ابزار مالی نوین برویم و برای انجام سرمایه گذاری از این ابزار استفاده کنیم. اگر از بازار مالی نوینی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان، صندوق آهنگ سهام کیان استفاده کنیم می‌توانیم انواع ترس از دست دادن که در مواقع مختلف در بازار سرمایه به وجود می‌آیند را بدون این‌که تحت تاثیر قرار بگیریم پشت سر بگذاریم. زمانی که اقدام به سرمایه گذاری مستقیم می‌کنیم و تنها به خودمان با دانش و زمان که داریم تکیه می‌کنیم، باید انتظار این را هم داشته باشیم که در مواقعی که اوضاع مختلف بازار سرمایه، دچار ترس از دست دادن شویم و اقدام به خرید و فروش‌هایی کنیم که بیش‌تر بر اساس ترس و هیجان هستند تا منطق و دانش. بنابراین بهتر است مدیریت سرمایه را به ابزار مالی نوینی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی سپرد که با تیم متخصص و ساختار و سبد متشکل متنوعی که دارند می‌توانند به خوبی در هر شرایطی از بازار سرمایه با دانش و زمان کافی واکنش مناسب داشته باشند.

جمع‌بندی

اول از همه بپذیریم FOMO یک ترس طبیعی در ما است و هر لحظه امکان پدید آمدن آن وجود دارد. تنها می‌‎توان با شناخت این ترس و غلبه بر آن از معاملات هیجانی جلوگیری کنیم. محرک‌هایی که از «ترس از دست دادن» نیرو می‌گیرند می‌توانند بر مسیر سرمایه گذاری‌مان تاثیر بگذارند؛ بنابراین باید در مقابل محرک‌های این ترس ایستادگی کنیم. نکته آخر این که اگر بسیار مستعد ترس از دست دادن هستیم و می‌خواهیم از مزایای بازار سهام هم بهره‌مند شویم، می‌توانیم از صندوق های سهامی مانند صندوق اصل تضمین سرمایه کیان، صندوق آوای سهام کیان یا صندوق آهنگ سهام کیان استفاده کنیم. این صندوق ها با داشتن افراد متخصص به بازار سرمایه، مدیریت مناسبی در این بازار دارند. صندوق تضمین اصل سرمایه کیان هم در شرایط افت بازار سهام اصل سرمایه شما را حفظ خواهد کرد و علاوه بر آن، در صورتی که بازار رشد کند، از سود نیز برخوردار خواهید شد.