چرا سرمایه گذاری در شرکت‌‎های کوچک مناسب است؟

هنگام سرمایه گذاری در بازار سهام، گزینه‌های متفاوتی پیش روی افراد وجود دارد. برخی افراد شرکت‌های بزرگ بورسی را برای سرمایه گذاری انتخاب می‌کنند و برخی دیگر نیز تصمیم به خرید سهام کوچک می‌گیرند. بازدهی این سرمایه گذاری‌ها می‌تواند متفاوت باشد. اما شاید منطقی باشد که بپرسیم تفاوت سرمایه گذاری در بنگاه‌های کوچک با بزرگ چیست؟ آیا شرکت‌های کوچک برای سرمایه گذاری مناسب هستند؟ و اگر این طور است چرا؟

اثر شرکت کوچک چیست؟

اثر بنگاه کوچک (SFE) به این موضوع اشاره دارد که میانگین بازده بلندمدتی که یک سبد سهام متشکل از شرکت‌هایی با سرمایه کوچک کسب می‌کند، بیش از بازدهی است که یک سبد سهام متشکل از شرکت‌هایی با سرمایه بزرگ به دست می‌آورد. اثر بنگاه یا شرکت کوچک نظریه‌ای است که پیش‌بینی می‌کند شرکت‌های کوچک‌تر یا آن دسته از شرکت‌هایی که ارزش بازاری کمتری دارند، می‌توانند از شرکت‌های بزرگ‌تر عملکرد بهتری داشته باشند. اثر شرکت کوچک یک ناهنجاری ظاهری بازار است. آیا اثر شرکت کوچک واقعی است؟

البته، راستی آزمایی این پدیده منوط به انتخاب دوره زمانی است. بازه زمانی بررسی شده در مواقعی که سهام با سرمایه کوچک عملکرد بهتری از سهام بزرگ دارند، تا حد زیادی روی نتیجه به دست آمده تاثیر می‌گذارد. با این همه شرکت‌های کوچک این پتانسیل را دارند که بازدهی خوبی نصیب سرمایه گذاران خود کنند البته به این شرط که گزینه مناسبی انتخاب کرده باشند.

مفهوم اثر شرکت کوچک

شرکت‌های سهامی عام به سه دسته تقسیم می‌شوند: شرکت‌های با سرمایه بزرگ، شرکت‌های با سرمایه متوسط و شرکت‌های با سرمایه کوچک. بیشتر شرکت‌هایی که سرمایه کوچکی دارند، استارت ‌آپ‌ها یا شرکت‌های نسبتاً جوان دارای پتانسیل رشد بالا هستند. در این دسته از سهام، طبقه‌بندی‌های کوچک‌تری نیز وجود دارد. تئوری اثر شرکت کوچک بیان می‌کند که شرکت‌های کوچک‌تر نسبت به شرکت‌های بزرگتر فرصت‌های رشد بیشتری دارند. شرکت‌های با سرمایه‌ی کوچک می‌توانند فضای کسب‌وکار خود را با سرعت بالاتری رشد دهند، این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش قیمت بالاتر و سود بالاتری شود. البته باید توجه کرد که اثر شرکت‌های کوچک خالی از خطا نیست، زیرا سهام شرکت‌های با سرمایه‌ی کلان معمولاً در طول دوره رکود اقتصادی، عملکرد بهتری از سهام با سرمایه کوچک دارند.

مزایا و معایب شرکت‌های کوچک

سهام‌ شرکت‌های با سرمایه‌ی کوچک نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ بی‌ثبات‌تر هستند، اما به‌طور بالقوه بازدهی بالایی می‌توانند داشته باشند. شرکت‌های با سرمایه کوچک نسبت به همتایان بزرگتر خود فضای بیشتری برای رشد دارند. به عنوان مثال، رشد شرکت رایانش ابری Appian آسان‌تر از مایکروسافت است و اندازه آن راحت‌تر می‌تواند دو یا حتی سه برابر شود.

از سوی دیگر، ورشکستگی برای یک شرکت با سرمایه کوچک بسیار آسان‌تر از یک شرکت با سرمایه بزرگ است. در همان مثال قبلی، مایکروسافت دارای سرمایه فراوان، یک مدل تجاری قوی، و حتی یک برند قوی‌تر است که باعث می‌شود نسبت به شرکت‌های کوچکی که هیچ یک از این ویژگی‌ها را ندارند، کمتر مستعد شکست باشد. این یعنی به طور کلی شرکت‌های کوچک ریسک و بازدهی بالاتری نسبت به شرکت‌های بزرگ دارند.

طرفداران مالی رفتاری می‌گویند که اثر شرکت کوچک می‌تواند با تورش‌های سرمایه گذاران هم توضیح داده شود. این اثر ممکن است نشان دهنده اصلاح بازار نسبت به واکنش سرمایه گذاران باشد که باعث ایجاد بازنده و برنده می‌شود. نظریه دیگری معتقد است که سرمایه گذاران تمایل دارند سهام شرکت‌های با سرمایه کوچک را در مقایسه با سهام شرکت‌های دارای سرمایه بزرگ بیش از حد ارزش گذاری کنند.

اثر شرکت کوچک در بازه زمانی

اثر شرکت کوچک در طول زمان به طور قابل توجهی متفاوت است. از لحاظ تاریخی، این اثر دوره‌هایی را پشت سر گذاشته که عملکرد بهتر یا ضعیفی نسبت به شرکت‌های بزرگ داشته است. مهمتر از همه، در دو دهه پس از 1981، شرکت‌های کوچک عملکرد ضعیفی نسبت به شرکت‌های بزرگ در ایالات متحده و بریتانیا داشتند. شواهد جدیدتر به معکوس شدن این روند اشاره دارد.

با توجه به ریسک بالای این اثر، یک استراتژی سرمایه گذاری که سعی در بهره برداری از این اثر دارد، ممکن است فقط در دوره‌های نسبتا طولانی مدت نتیجه دهد. عملکرد بهتر سهام با سرمایه کوچک نسبت به سهام با سرمایه بزرگ یک مشاهده کاملاً مستند در تحقیقات مالی است. در ایالات متحده، سهام شرکت‎‌های با سرمایه کوچک در دوره 1927-2011 سه درصد در سال عملکرد بهتری نسبت به سهام شرکت‌های با سرمایه بزرگ داشتند. سهام‌ شرکت‌های با سرمایه کوچک جهانی نیز در افق‌های بلندمدت تمایل دارند از سهام با سرمایه بزرگ جهانی بهتر عمل کنند.

مزیت سرمایه گذاری در شرکت‌های کوچک با صندوق شاخصی هم وزن

در این مطلب دیدیم که سرمایه گذاری در شرکت‌های کوچک می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به شرکت‌های بزرگ داشته باشد. همین موضوع در بورس ایران و مقایسه بازدهی بلندمدت شاخص کل و شاخص هم وزن نیز دیده می‌‎شود. به این ترتیب، صندوقی که هدفش دادن بازدهی به اندازه شاخص هم وزن باشد، می‌تواند برای سرمایه گذاران در بلندمدت گزینه خوبی باشد. صندوق شاخصی هم وزن کیان صندوقی است که به همین منظور تاسیس شده است.

سخن پایانی

با توجه با توضیحات ارائه شده، اثر سهام کوچک بیان کننده این موضوع است که شرکت های نوپا و آن دسته که ارزش بازاری کمتری دارند، نسبت به سایر شرکت‌های برند و دارای سرمایه بالا توانایی رشد قیمتی بالاتری دارند. با این حساب، سرمایه گذاری در شاخص هم وزن می‌تواند در بلندمدت برای سرمایه گذاران بازدهی بالاتری در مقایسه با شاخص کل داشته باشد و سود خوبی عاید سرمایه گذاران کند.