نقدشوندگی در بورس چیست؟

اگر معنی کلمه (Liquidity) را در یک فرهنگ لغات انگلیسی به فارسی پیدا کنیم معادل‌های فارسی نزدیک به مفهوم این کلمه به نوبت این‌طور نوشته شده است؛ آبگون پذیری، تسویه پذیری و نقدشوندگی. ما با آخرین معنی که در دانش مالیات فرهنگ لغات قرار دارد کار داریم؛ یعنی نقدشوندگی. اما دیگر کلماتی که به عنوان معادله‎های کلمه Liquidity ارائه شده‌اند نیز می‌توانند مفهوم نقدشوندگی را به نحوی تعریف کنند. به عنوان مثال آبگون پذیری یعنی آن‌چه که می‌تواند به راحتی از شکل جامد خود خارج شده و به حالت مایع دربیاید. در بازارهای مالی هم نقدشوندگی به دارایی گفته می‌شود که می‌تواند به سرعت به پول نقد تبدیل شود. یکی از ابعادی که هر فرد در ابزار و زمینه سرمایه گذاری موردنظرش به دنبال آن می‌گردد همین نقدشوندگی است. بورس، طلا و حتی اوراق قرضه و درآمد ثابت ممکن است به طور مستقل نتوانند به حد خوبی این ویژگی را داشته باشند. اما برخی ابزار سرمایه گذاری هستند که وجود این ویژگی را در این زمینه‎‌ها بهتر می‌کنند. اما پیش از معرفی ابزار مناسب باید سراغ تعریف و شناخت این مفهوم – به ویژه در بورس – برویم.

جریان نقدینگی در املاک و مستغلات

زمینه سرمایه گذاری املاک و مستغلات یکی از ابعاد لازم در نقدشوندگی را به خوبی به نمایش می‌گذارد. این وجه مهم چیزی نیست جز توان نقدینگی. اگر نقدشوندگی را قطرات خون در نظر بگیریم باید گفت که نقدینگی و دارندگی آن حکم پمپاژ این خون را دارد. گاهی می‌بینیم که به دلیل رشد تساعدی قیمت خانه در معاملات املاک و مستغلات رکود رخ می‌دهد. گویی که خون هست اما توانی برای پمپاژ آن وجود ندارد. به همین خاطر هم هست که نقدشوندگی در این زمینه سرمایه گذاری مهم حتی ممکن است برای چند سالی رنگ ببازد. ممکن هم هست که جریان از طرف دیگر بام بیفتد؛ یعنی به دلیل اتفاقات سیاسی و گشایش‌های احتمالی اقتصادی باز برای مدتی بنگاه‌ها خلوت شوند و خریداران و فروشندگان دست نگه دارند تا ببینند بالاخره اوضاع چه می‌شود. همین اتفاق به نظر ساده می‌تواند نقدشوندگی را در بازار به این مهمی تبدیل به رکودی کند که جریان چرخه رونق بازار مستغلات را تا مرز ترک برداشتن بخشکاند؛ بنابراین نتیجه می‌گیریم که نقدینگی و نقدشوندگی در تعاملی جدا نشدنی با یکدیگر هستند.

مانده در صف فروش سهام

نقدشوندگی در بورس اما معنی و مفهوم خاص خودش را دارد. بسیاری از ما به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کرده‌ایم. این روش مناسب کسانی است که از دانش و وقت کافی برای رصد و تحلیل سهام برخوردار هستند و بازار سهام را با ویژگی‌های آن می‌شناسند. اما اگر همین دانش و وقتی که از آن‌ها حرف زدیم را نداشته باشیم، ممکن است در انتخاب سهام دچار اشتباه شویم و در نقدشوندگی آن به مشکل بربخوریم. بی شک اگر جزو دسته کسانی باشیم که بدون در نظر گرفتن ملزومات برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس اقدام کرده‌اند، ممکن است با ریسک گیر افتادن در صف فروش طولانی مواجه شویم؛ یعنی خواسته‌ایم که سهمی را بفروشیم اما به دلیل روند نزولی آن سهم و بالا رفتن تعداد فروشنده سهام در صفی طولانی گیر افتاده‌ایم و قادر به این کار نیستیم چون خریداری یافت نمی‌شود. این اتفاق باعث می‌شود که ویژگی نقدشوندگی برای مدتی در این نوع از سرمایه گذاری در بورس از بین برود. از طرف دیگر، زمانی هم که سهام یک شرکت خاص با رشد قیمت رو به رو می‌شود امکان دارد که در صف خرید طولانی قرار بگیریم. با این اتفاقات بهتر است که از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس بهره ببریم. بارزترین ابزار سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس صندوق‌های سهامی هستند. اما چرا با انتخاب صندوق سهامی می‌توان از بابت نقدشوندگی در بورس آسوده خاطر باشیم؟

صندوق سهامی، رهایی از صف های طولانی

دلایل بسیاری را می‌توان برشمرد که صندوق‌های سهامی می‌توانند نقدشوندگی در بورس را به همراه داشته باشند. حضور متخصصین و تحلیل‌گران در صندوق سرمایه گذاری سهامی باعث می‌شود تا نقدشوندگی برای واحدهای سرمایه گذاری هر سرمایه گذار معنا داشته باشد. اما چطور؟ در پاسخ باید گفت که تحلیل‌گران و متخصصین حاضر در صندوق به صورت روزانه به تحلیل سهام منتخب و حاضر در سبد دارایی صندوق می‌پردازند و در صورت نزولی شدن سهام اقدام به فروش آن می‌کنند. آنها همچنین برای بهبود سرمایه شروع به خرید سهام ارزنده دیگری می‌کنند که در حال افزایش قیمت هستند. با این حساب هیچ گاه عدم نقدشوندگی شامل حال صندوق‌های سهامی نمی‌شود. یکی از وعده‌های این صندوق‌ها به سرمایه گذارانی که علاقمند به سرمایه گذاری در بورس هستند همین میزان نقدشوندگی بالای واحدهای سرمایه گذاری‌شان است.

روش‌های تحلیلی و انتخاب سهام

نقدشوندگی در بورس برای کسانی که به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری می‌کنند امکان‌پذیر است. اما به شرطی که از تحلیل بازار سر در بیاورند. به عنوان مثال تحلیل تکنیکال بر اساس نمودارها و کندل خوانی تابلوی هر سهم انجام می‌شود. کسانی که از تجربه و دانش کافی در بورس برخوردار هستند با مراجعه به وبسایت‌هایی مانند رهآورد به بررسی روزانه روند نمودار سهام می‌پردازند و دست آخر تصمیم می‌گیرند که ممکن است به زودی برای کدام سهم صف خرید و یا صف فروش تشکیل شود یا حداقل عایدی سهم خاصی تغییر کند. به این ترتیب نقدشوندگی در سهام‌شان احتمالا به گونه‌ای هوشمندانه رعایت شود. گفتنی است که برخی از تحلیل‌گران که اشراف خوبی به وضع بازار دارند علاوه بر تحلیل‌های تکنیکال می‌توانند از اتفاقات سیاسی و اقتصادی پی به اوضاع آینده سهام و بازارهای مالی ببرند و زودتر از دیگران دست به کار شوند.

نتیجه گیری

بی شک از مهم‌ترین ویژگی‌های یک سرمایه گذاری موفق نقدشوندگی آن است. ما سرمایه گذاری می‌کنیم اما باید در زمانی که احتیاج داشتیم بتوانیم نسبتا به سرعت به پول نقد دست پیدا کنیم. قابلیت نقدشوندگی با زمینه و ابزار سرمایه گذاری که انتخاب کرده‌ایم، رابطه مستقیمی دارد. به همین دلیل به افراد غیرحرفه‌ای، نیمه حرفه‌ای و حتی حرفه‌ای پیشنهاد می‌شود که از ابزار سرمایه گذاری مناسب و موفق برای ورود به زمینه‌های سرمایه گذاری استفاده کنند.