مقایسه واکسن روسی و سایر واکسن‌های تولیدی در جهان

در روزهای اخیر خبرهایی از خرید واکسن‌های روسی در ایران به گوش می‌رسد. موضوعی که بحث‌های زیادی را در پی داشته است. حدود یک سال از زمان آغاز کرونا در جهان می‌گذرد و در این یک سال، چهره شهرها و سبک زندگی مردم در سراسر دنیا شاهد تغییرات چشمگیری بوده است. با این حال، کشف واکسن نوید بازگشت و ازسرگیری زندگی پیشین را احیا کرده و مدتی است که کشورهای مختلف شروع به واکسیناسیون کرده‌اند. در بسیاری از مناطق جهان این کار دغدغه مردم شده است. در حال حاضر نیز در مورد واکسن روسی سوالات و دغدغه‌هایی وجود دارد. در اینجا به بررسی و مقایسه واکسن‌های مختلف، میزان اثرگذاری آنها و میزان استقبال و خرید از هر واکسن در جهان می‌پردازیم. همچنین به اینکه کدام کشورها در صدر واکسیناسیون جمعیت قرار دارند نیز اشاره خواهیم کرد.

کدام کشورها بیشترین میزان واکسیناسیون کرونا را دارند؟

بر اساس اطلاعاتی که نیویورک تایمز ارائه کرده است، تاکنون نزدیک به 97 میلیون دوز واکسن در سراسر جهان تزریق شده است که حدود 1.3 دوز به ازای هر 100 نفر در دنیا است. به این ترتیب واکسیناسیون و مقابله با ویروس کرونا هنوز راه زیادی دارد. به نظر می‌رسد کشورهای ثروتمندتر با شدت بیشتری برنامه‌های واکسیناسیون را دنبال می‌کنند. در حال حاضر اسرائیل بیشترین میزان واکسیناسیون را نسبت به جمعیت در جهان در اختیار دارد. حدود یک سوم از جمعیت این کشور ( حدود 34 درصد) حداقل یک دوز واکسن زده‌اند و حدود یک پنجم از جمعیت آن هم به طور کامل واکسینه شده‌اند.

امارات متحده عربی در رده دوم واکسیناسیون جهان قرار دارد. حدود 32 درصد از مردم این کشور حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند. رتبه سوم متعلق به بریتانیا با 13.5 درصد و رتبه چهارم با 11 درصد مربوط به بحرین است. در رتبه‌های بعدی نیز به ترتیب ایالات متحده، مالت، دانمارک، ایسلند، رومانی و ایرلند قرار دارند که بین 3 تا 7.6 درصد از جمعیتشان اقلا یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند.

چه واکسن‌هایی بیشتر تزریق شده‌اند؟

در میان واکسن‌های مختلف فایزر/ بیون‎تک در 49 کشور به کار گرفته شده است و بیشترین فراوانی را در کشورهای جهان داشته است. عموما کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی متقاضیان آن بوده‌اند. واکسن مدرنا در 13 کشور به کار گرفته شده و آکسفورد در 7 کشور به کار رفته است. پس از این سه واکسن، سینوفارم با 5 کشور، واکسن روسی اسپوتنیک وی با تزریق در 4 کشور و سینوواک با 4 کشور قرار دارند. سینوفارم و بهارات هم صرفا در کشورهای سازنده یعنی به ترتیب چین و هند تزریق شده‌اند.

هر واکسن چقدر موثر است؟

در گزارش‌های منتشر شده از سوی نیویورک تایمز، میزان موثر بودن واکسن فایزر 95 درصد ذکر شده است. این واکسن 2 دوز دارد و فاصله بین این دو تزریق سه هفته است. این واکسن باید در دمای 70- درجه سانتیگراد نگهداری شود و واکسن آن از طریق تزریق عضلانی انجام می‌گردد. اثربخشی واکسن مدرنا 94.5 درصد است، تزریق آن در دو دوز و به فاصله 4 هفته انجام می‌گیرد و تزریق آن عضلانی است. این واکسن را می‌توان یک ماه در یخچال و 6 ماه در دمای 20 درجه زیر صفر نگه داشت. اثربخشی واکسن آکسفورد نیز بین 62 تا 90 درصد تخمین زده می‌شود. این واکسن حداقل تا 6 ماه در یخچال پایدار می‌ماند و فاصله تزریق دو دوز آن چهار هفته است.

واکسن روسی چقدر اثربخشی دارد؟

اثربخشی واکسن روسی اسپوتنیک وی حدود 91 درصد اعلام شده است. این واکسن دو دوز دارد و به فاصله 3 هفته و با تزریق عضلانی صورت می‌گیرد. اسپوتنیک وی قابل نگهداری در فریزر است. این واکسن در روسیه به صورت ابتدایی استفاده شده و برای استفاده اضطراری در کشورهای الجزایر، آرژانتین، ارمنستان، بلاروس، بولیوی، گینه، مجارستان، ایران و برخی کشورهای دیگر نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. البته این واکسن هنوز در کشورهای زیادی بررسی نشده است و برخی به میزان اثربخشی آن ایراد وارد کرده‌اند.

کدام واکسن بیشترین متقاضی را دارد؟

در میان واکسن‌های موجود، بیشترین تقاضا مربوط به آسترازنکا/ دانشگاه آکسفورد است. در مجموع تقاضای این واکسن به بیش از 2.3 میلیارد دوز می‌رسد که 500 میلیون دوز از آن مربوط به کشورهای کم‌درآمد است. علاوه بر این، 128 میلیون دوز متعلق به کشورهای با درآمد پایین‌تر از متوسط، 460 میلیون دوز مربوط به کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط و یک میلیارد و 46 میلیون دوز هم متعلق به کشورهای پردرآمد است. برنامه جهانی کوواکس نیز 170 میلیون دوز از این واکسن خریداری کرده است.

پس از واکسن آسترازنکا، فایزر بیشترین متقاضی را دارد. این واکسن عموما از سوی پردرآمدها خریداری شده است. مجموع تقاضای فایزر در جهان حدود 1.2 میلیارد دوز است. از این میان، بیش از 923 میلیون دوز مربوط به کشورهای پردرآمد، 193 میلیون دوز مربوط به کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط، 50 میلیون دوز متعلق به کشورهای کم درآمد و 40 میلیون دوز هم متعلق به برنامه جهانی کوواکس است.

رتبه سوم بیشترین فروشندگان واکسن، شرکت جانسن و جانسن قرار دارد. مجموع تقاضای آن به یک میلیارد و 9 میلیون دوز می‌رسد که حدود نیمی از آن متعلق به برنامه جهانی کوواکس است. حدود 380 میلیون دوز از تقاضای آن هم متعلق به کشورهای پردرآمد بوده و سهم کشورهای کم‌درآمد تنها 120 میلیون دوز است.

واکسن روسی چقدر تقاضا دارد؟

در رتبه‌های بعدی بیشترین متقاضیان واکسن‌ها، به ترتیب سانوفی، مدرنا، سینوواک، نوواواکس، اسپوتنیک وی، کیورواک قرار دارد. اسپوتنیک وی که ساخت موسسه گامالیای روسیه است، هشتمین واکسن از نظر متقاضی است و تاکنون 339 میلیون دوز از آن در جهان سفارش داده شده است. بیشترین تقاضای این واکسن از سوی هند، ویتنام و ازبکستان بوده است. از این میزان، 100 میلیون دوز سفارش هند، 50 میلیون دوز مربوط به ویتنام و 35 میلیون دوز مربوط به ازبکستان است. پس از آن هم مکزیک، نپال، مصر، آرژانتین، مالزی، ونزوئلا و برزیل قرار دارند که بین 10 تا 32 میلیون دوز سفارش داده‌اند. کشورهایی مانند بولیوی، صربستان، قزاقستان و مجارستان هم بین 2 تا 2.6 میلیون دوز واکسن روسی خریداری کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: آسترازنکا در صدر تقاضای واکسن ها در جهان / ۵ واکسن پرطرفدار دنیا

جمع‌بندی

تاکنون کشورهای زیادی اقدام به خرید واکسن‌های کرونا کرده‌اند. برخی از کشورها مانند کانادا 5 برابر جمعیت خود واکسن تدارک دیده‌اند، در حالی که برخی دیگر تازه در ابتدای راه هستند. به نظر می‌رسد در حال حاضر واکسن‌ها بهترین راه برای بازگشت فعالیت‌های اقتصادی و از سرگیری رشد در جهان باشند. به همین دلیل نیز تدارک واکسن مناسب اهمیت زیادی دارد. با وجود این، توزیع واکسن‌ها در جهان به شدت با مسائل دیگری گره خورده است. واکسن‌های روسی در کشورهای زیادی به کار گرفته نشده‌اند و به همین دلیل هم مخالفانی دارند. از سوی دیگر موافقانی نیز در ایران دارند. باید منتظر بود و دید در نهایت واکسیناسیون در کشور به کجا خواهد رسید.