مردم دنیا بیشتر در چه گزینه‌هایی سرمایه گذاری می‌کنند؟

سرمایه گذاری یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی است که در همه دنیا مورد توجه قرار دارد. از یک طرف افراد با سرمایه گذاری مناسب می‌توانند به سود معقولی دست پیدا کنند و از طرف دیگر، شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدکننده کالا یا خدمات نیز با جذب سرمایه رشد و توسعه یابند. این رشد و توسعه در مجموع می‌تواند کل اقتصاد یک کشور را به پیش براند و برای افراد جامعه سودمند باشد. البته سرمایه گذاری فقط به شرکت‌های تولیدکننده محدود نمی‌شود. برخی از سرمایه گذاری‌ها در فلزات ارزشمند یا کالاهای پرتقاضا انجام می‌شوند و برخی دیگر حتی به خرید کالاهای لوکس تخصیص داده می‌شوند. در دنیا مردم هر کشور با توجه به شرایط اقتصاد کلان و تجربه خود از وضعیت بازارها، اقدام به سرمایه گذاری در گزینه‌های مختلف می‌کنند. به همین دلیل هم گزینه سرمایه گذاری پرتقاضا در کشورهای مختلف متفاوت است. با این حال، یک سوال دیگر هم باقی می‌ماند. اگر دانش و شناخت خوبی از بازارها نداشته باشیم یا نتوانیم وقت کافی برای تحلیل بازارها بگذاریم، چطور می‌توانیم به سود دست پیدا کنیم یا خود را در برابر تورم حفظ کنیم؟ در ادامه شما را با مهمترین انواع صندوق های سرمایه گذاری در جهان آشنا می‌کنیم و خواهیم دید مردم دنیا بیشتر در چه گزینه‌هایی سرمایه گذاری می‌کنند.

سرمایه گذاری در مسکن در دنیا چقدر محبوب است؟

یکی از گزینه‌های محبوب سرمایه گذاری در ایران بازار مسکن و خرید خانه است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، در سال 1400 در مناطق شهری کشور 68 درصد از خانوارها صاحب خانه بوده‌اند. این در حالی است که اگر مناطق روستایی را هم اضافه کرده و میزان خانه داشتن در کل خانوارها را محاسبه کنیم، سهم از این هم بالاتر خواهد رفت. این نسبت از سهم داشتن مسکن در بسیاری از کشورهای ثروتمند دنیا بالاتر است. در زیر نمودار سهم خانوارهای دارای مسکن در سال 2020 نشان داده شده است. در این نمودار برای ایران اعداد سال 1400 در نظر گرفته شده است.

البته این نکته هم لازم به ذکر است که در این کشورها سهم خرید خانه با استفاده از وام‌های رهنی زیاد است و این سهولت در خرید مسکن، می‌تواند باعث این شود که به راحتی سهم خانوارها در مسکن در کشورهای ثروتمند بالا بیاید. این در صورتی است که بسیاری از افراد در ایران به مسکن به عنوان گزینه مهمی برای سرمایه گذاری خود نگاه کنند و حتی در مواردی وام‌های گرانی نیز برای خرید خانه گرفته‌اند. این پدیده به بیماری هلندی در اقتصاد ایران، تجربه تورم چشمگیر مسکن در طول دهه‌های اخیر و همچنین سهم بالای مسکن از بودجه خانوارها در ایران ارتباط دارد.

تفاوت کشورهای جهان در سرمایه گذاری در بازار پول و سپرده

یکی دیگر از گزینه‌هایی که افراد اقدام به قرار دادن پولشان در آن می‌کنند، بازار پول و سپرده است. این بازار ریسک کمی دارد. به همین دلیل هم گزینه مورد استقبال بسیاری از افراد سالمند و ریسک گریز یا ناآشنا به بازارهای مالی است. سهم سپرده و پول از دارایی‌‍‌های غیرملکی خانوارها به نرخ بهره کشورها نیز ارتباط دارد. به عنوان مثال، داده‌های کشورها در پایان سال 2021 نشان می‌دهد خانوارهای اهل ترکیه 73 درصد از دارایی خود را صرف سپرده یا ارز کرده‌اند. این در حالی است که در کشورهای دیگر مانند آلمان، فرانسه و ایالات متحده این نسبت بسیار پایین‌تر است. این میزان در آلمان به 39 درصد، در فرانسه به 29 درصد و ایالات متحده به 13 درصد می‌رسد. البته در سال 2022 و 2023 به دلیل تورم گسترده و رشد بازارهای موازی در ترکیه این نسبت می‌تواند کمتر شده باشد. البته صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند جایگزین بهتری با سود بالاتر نسبت به بانک‌ها برای افراد ریسک گریز باشند.

خانوارهای دنیا چقدر در سهام سرمایه گذاری می‌کنند؟

سرمایه گذاری در سهام به دو دسته تقسیم می‎‌شود. دسته اول مستقیم و دسته دوم غیرمستقیم است. در حالت مستقیم افراد و خانوارها خودشان دست به انتخاب سهام می‌زنند و سرمایه گذاری می‌کنند. در حالت غیرمستقیم خانوارها رو به انتخاب صندوق های سرمایه گذاری می‌آورند. در حالت دوم آنها انتخاب سهام و تشکیل سبد را به عهده متخصصان مالی شرکت‌های سرمایه گذاری می‌گذارند. نگاهی به سهم سرمایه گذاری خانوارها در حالت مستقیم نشان می‌دهد که به طور متوسط این میزان در کشورهایی مانند آمریکا بسیار بزرگ است. در این کشور حدود 40 درصد از دارایی مالی غیرملکی خانوارها صرف سهام می‌شود. به طور متوسط حدود 13 درصد از دارایی خانوار هم صرف سرمایه گذاری در صندوق‌های سهامی می‌شود. بنابراین در کشوری مانند آمریکا حدود 53 درصد از دارایی خانوارها صرف خرید سهام به طور مستقیم و غیرمستقیم می‌شود.

ایرلند در میان کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی کمترین مشارکت را در خرید صندوق های سرمایه گذاری دارد. خانوارهای این کشور به طور متوسط حدود یک درصد دارایی خود را در صندوق‌ها سرمایه گذاری می‌کنند. کانادایی‌ها نیز بیش از بقیه کشورها در صندوق های سرمایه گذاری مشارکت می‌کنند. حدود 22 درصد از دارایی غیرملکی خانوارهای کانادایی صرف صندوق ها و حدود 23 درصد از دارایی آنها نیز صرف خرید سهام می‌شود.

چقدر از آمریکایی‌ها صندوق سرمایه گذاری می‌خرند؟

طبق داده‌های شرکت ICI در سال 2022 حدود 68.6 میلیون خانوار آمریکایی صندوق های سرمایه گذاری مشترک خریداری کرده‌اند. بر اساس داده‌های این شرکت، 52.3 درصد از خانوارهای آمریکایی در سال 2022 صاحب صندوق های سرمایه گذاری مشترک هستند. این میزان در سال 1980 کمتر از 6 درصد و در سال 1990 تنها 25 درصد بود. با این حال، در هزاره جدید این سهم به شدت رشد کرده و در سال قبل میلادی برای نخستین بار از 50 درصد گذشته است.

چرا صندوق های سرمایه گذاری در دنیا جذاب هستند؟

در دنیا به چند علت سرمایه گذاری در صندوق ها را جذاب می‌دانند. دلیل اولی که متخصصان مالی عنوان می‌کنند، مدیریت حرفه‌ای دارایی است. در واقع، در صندوق های سرمایه گذاری تحقیق روی گزینه‌های انتخابی از سوی مدیران و متخصصان انجام می‌گیرد و دیگر نیازی نیست افراد این کار را با صرف وقت و هزینه انجام دهند. دیگر این که در این صندوق‌ها، به ویژه در صندوق های معتبر، اصل متنوع سازی دارایی در گزینه‌های مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد. همین موضوع موجب می‌شود ریسک سرمایه گذاری پایین بیاید. سومین موردی که باعث می‎‌شود صندوق های سرمایه گذاری در دنیا برای بخش بزرگی از سرمایه گذاران جذاب باشند، مقرون به صرفه بودن آنها است. اغلب صندوق ها را می‌توان با پول کمی خریداری کرد و به این ترتیب در طول زمان با سرمایه‌های کم هم می‎شود دارایی خود را افزایش داد. آخرین موردی که برای سرمایه گذاران در سطح دنیا جذاب است، مساله نقدشوندگی صندوق‌های سرمایه گذاری است. این صندوق ها را می‌توان به راحتی در زمان دلخواه (در صورت باز بودن بازار) به فروش رساند.

انواع صندوق های سرمایه گذاری در جهان کدامند؟

در دنیا صندوق های سرمایه گذاری مختلفی وجود دارند. از جمله این موارد می‌توان به صندوق های درآمد ثابت، صندوق های سهامی، صندوق‌های تخصیص دارایی، صندوق های شاخصی، صندوق‌هایی با هدف زمان، صندوق‌های بازار پول، صندوق‌های کالایی، صندوق های ESG (محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی)، صندوق‌های ترکیبی یا متوازن، صندوق‌های پوشش ریسک و صندوق در صندوق. برخی از انواع این صندوق‌ها در ایران نیز وجود دارند.

چه صندوقی را باید انتخاب کرد؟

انتخاب صندوق سرمایه گذاری مناسب، به اهداف سرمایه گذاری فرد و روحیه او بستگی دارد. برای همین هم گزینه‌های متفاوتی پیش روی وی قرار می‌گیرد. یکی از مهمترین موارد در این خصوص آن است که افراد میزان ریسک پذیری یا ریسک گریزی خود را بشناسند و مطابق با آن سرمایه گذاری کنند.

جمع‌بندی

همان طور که دیدیم، مردم دنیا به نحو متفاوتی در گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری می‌کنند. در کشورهایی که نرخ بهره بانکی بالا است، افراد ریسک گریز به سمت این گزینه‌ها جذب می‌شوند. صندوق‌های سرمایه گذاری و خرید مستقیم سهام هم از گزینه‌های دیگر سرمایه گذاری به حساب می‌آیند. البته گزینه‌های سرمایه گذاری دیگری مانند بیمه عمر و صندوق‌های بازنشستگی نیز وجود دارند. در کشورهایی فرانسه، دانمارک، ایتالیا و ژاپن بین 16 تا 33 درصد از دارایی غیرملکی خانوارها صرف سرمایه گذاری در بیمه عمر می‌شود. ایسلندی‌ها و هلندی‌ها نیز بیش از سایر کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در صندوق‌های بازنشستگی هزینه می‌کنند.