آشنایی با ریسک مالی و انواع آن

سرمایه گذاران در هر بازاری همواره نگران ریسک‌های موجود در سرمایه گذاری خود هستند. ریسک به معنی ازدست دادن پول و سرمایه نیست بلکه به مفهوم احتمال از دست دادن بخشی از دارایی فردی است که در یک بازار سرمایه گذاری کرده است.

ریسک در بازار‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال ریسک سرمایه گذاری در بازار طلا، بازار خودرو و بازار سهام بسیار با هم متفاوت است. در بازار خودرو ریسک به گونه‌ای است که ممکن است اصل سرمایه از بین برود به عنوان مثال اگر خودرویی دچار یک تصادف بسیار شدید شود، عملا سرمایه فرد از بین رفته است. اما در بازار طلا هرچند قیمت طلا نوسان داشته باشد تمام سرمایه از بین نخواهد رفت بلکه درصدی از سرمایه صاحب آن از دست خواهد رفت.

در بازار سهام نیز چنین ریسکی وجود دارد، زیرا در این بازار ممکن است به دلایل مختلف نوساناتی پیش بیاید و درصدی از اصل سرمایه در معرض ریسک قرار بگیرد. در این مطلب تمرکز بر آشنایی با ریسک بازارهای مالی است. برای پوشش ریسک های مالی لازم است انواع مختلف ریسک‌های مالی را بشناسیم. در ادامه این مقاله از کیان دیجیتال به بیان آن‌ها خواهیم پرداخت.

ریسک مالی در بازار چیست؟

ریسک در واقع به معنی احتمال یک رویداد ناخوشایند و از دست دادن همه یا مقداری از میزان سرمایه در یک سرمایه گذاری است. عواملی که می‌توانند بر ریسک مالی تاثیر بگذارند شامل اخبار سیاسی، تغییر سیاست‌های پولی بانک مرکزی و حتی تغییر نرخ ارز هستند. البته دامنه ریسک مالی گسترده‌تر از این مباحث می‌شود.

چرا شناخت انواع ریسک مالی اهمیت دارد

ریسک مالی علاوه بر انواع بازارها حتی می‌تواند بر سرمایه گذاران نیز تاثیر مخربی برجا بگذارد. این تاثیرات مخرب موجب می‌شود افراد دچار ضرر و کسب و کارها حتی ورشکسته شوند. به همین دلیل است که سرمایه گذاران و افراد باید با انواع ریسک های مالی آشنایی داشته باشند تا بتوانند با رصد دقیق این نوع از ریسک ها به رفع آن ها بپردازند و کسب کار خود را در امان نگه دارند.

انواع ریسک مالی

ریسک‌های مالی شامل ریسک نقدشوندگی، ریسک سرمایه‌گذاری، ریسک قانونی، ریسک اعتبار و ریسک سیستمی می شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

ریسک نقدشوندگی

ریسک نقدشوندگی به زبان ساده به این معنی است که آیا سرمایه گذار به آسانی می‌تواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند یا خیر. هرچقدر سرمایه گذار آسان‌تر بتواند دارایی خود را به وجه نقد تبدیل کند عملا سرمایه گذاری او ریسک نقدشوندگی پایین‌تری داشته است. به همین دلیل برای سرمایه گذاران در بورس بهتر است گزینه‌هایی را انتخاب کنند که در مواقع ضروری بتوانند سهام خود را با قیمت مناسب به فروش برسانند. بهترین راهکار برای این موضوع به خصوص برای افراد ناآشنا به بازار یا کسانی که وقت کمی دارند، خرید صندوق‌های سهامی معتبر مانند صندوق آوای سهام کیان و آهنگ سهام کیان است.

ریسک سرمایه گذاری

ریسک سرمایه گذاری مربوط به خطرات سرمایه‌گذاری و معامله‌گری است. انواع مختلفی از ریسک سرمایه‌گذاری وجود دارد اما اکثر آن‌ها بر اساس نوسانات قیمت بازار تعریف می‌شوند. در واقع می‌توان گفت ریسک سرمایه گذاری همان نوسانات قیمتی است که یک دارایی در شرایط مختلف با آن مواجه می‌شود.

ریسک قانونی

ریسک‌هایی که در آن یک شرکت در یک دادرسی قانونی محکوم شناخته شود را ریسک قانونی می‌گویند. به عنوان مثال بعضی از شرکت‌ها به دلیل مشارکت در مسائل بدهکاری یا بستانکاری در دادگاه محکوم می‌شوند. این محکومیت شرکت باعث زیان بزرگ به شرکت و سهام آن خواهد شد. به همین دلیل سرمایه گذاران قبل از اینکه اقدام به سرمایه گذاری کنند برای پوشش چنین ریسک‌هایی باید سابقه قانونی و کیفری شرکت مورد نظر را بررسی نمایند و بخش‌های مربوط به بدهکاری یا بستانکاری آن را نیز بررسی نمایند. البته این ریسک شامل موارد قانونی کلی‌تر نیز می‌شود.

ریسک اعتبار

ریسک اعتبار به این موضوع اشاره دارد که اگر شرکتی مقداری دارایی را از شرکت دیگری قرض گرفته باشد و ناگهان دچار ضرر شود به دلیل اینکه شرکت قرض گیرنده نمی‌تواند بدهی خود را پرداخت کند، شرکت قرض دهنده نیز دچار ضرر شده است. اگر این موضوع را گسترده‌تر در نظر بگیریم و ریسک اعتبار را برای یک کشور فرض کنیم خواهیم دید که کل فضای اقتصادی کشور دچار بحران خواهد شد. این بحران بر همه‌ی شرکت‌ها تاثیر منفی خواهد گذاشت. بنابراین سنجش شرایط اعتباری یک شرکت پیش از سرمایه گذاری در آن اهمیت زیادی دارد.

ریسک سیستمی

گاهی اوقات شرکتی آن قدر بزرگ است و در شرکت‌های بسیاری سرمایه گذاری کرده است که با زیان آن شرکت تمام شرکت‌های دیگری که با آن شرکت بزرگ ارتباط داشته‌اند نیز ضرر خواهند کرد. به همین دلیل سرمایه گذاری در شرکت‌هایی که تحت سرمایه گذاری شرکت‌های بزرگ‌تری هستند و آن شرکت‌های بزرگ خطر ورشکستگی دارند، کار اشتباهی خواهد بود. سرمایه گذاران باید به این مسئله توجه داشته باشند.

ریسک سیستمی و سیستماتیک با یکدیگر تفاوت دارند. ریسک سیستماتیک مختص به ارتباط چند شرکت با یکدیگر نیست که ضرر یکی از شرکت‌ها منجر به زیان دیگر شرکت‌ها شود بلکه مسئله جامعی است. مثلا موقعی که در یک کشور جنگ شود دیگر یک یا چند شرکت نیستند که ضرر می‌کنند بلکه تمام بازار مالی زیان خواهد دید، به این نوع ریسک، ریسک سیستماتیک می‌گویند.

چطور ریسک مالی را کاهش دهیم

شاید برطرف کردن ریسک مالی برای همه شرکت‌ها انجام پذیر و حتی امکان پذیر نباشد. اما کاهش ریسک مالی با هزینه کم امکان پذیر است. برای کاهش ریسک مالی می‌توانیم به سبد سرمایه گذاری خود تنوع ببخشیم. تنوع در سرمایه گذاری باعث می‌شود زمانی که بازار خاصی وارد رکود یا ضرر شد سایر بازارهایی که در آنها سرمایه گذاری کرده‌ایم به جبران ضرر کمک کنند.

مدیریت ریسک مالی چگونه اتفاق می افتد؟

برای مدیریت ریسک مالی یک فرمول جامع و همه شمول وجود ندارد. اما می‌توان با شناسایی، رصد و بررسی ریسک‌هایی که ممکن است یک کسب و کار را تحت تاثیر قرار دهند، به پذیرش یا رفع این گونه ریسک‌ها پرداخت. برخی از ریسک های مالی را به‌ معنی واقعی کلمه نمی‌توان از بین برد بلکه باید آن را به نحوی پذیرفت.

جمع بندی

ریسک به مفهوم احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه فرد سرمایه گذار است که در یک بازار خاصی سرمایه گذاری کرده است. ریسک های مالی انواع مختلفی دارند. از جمله این ریسک ها می‌توان به ریسک بازار، ریسک نقدینگی، ریسک سرمایه گذاری، ریسک قانونی، ریسک اعتبار و ریسک سیستمی اشاره کرد.