چطور با قانون 50/30/20 به اهداف مالی خود برسیم؟

شاید تا به حال به این فکر افتاده باشید که مخارج و پس‌انداز خود را نظم و ترتیب دهید ولی راه مناسبی برای آن نیافته باشید. توصیه ما به شما استفاده از یک قانون جالب و کارآمد به نام 50/30/20 است. این قانون ابتکاری راهی برای تقسیم و قرار دادن بودجه شما در سه دسته نیاز‌ها، خواسته ها و اهداف مالی است.

این دستور العمل می‌تواند به ما کمک کند که تا با جدیت بیش‌تر به دسته بندی بودجه خود بپردازیم. این قانون هم مانند قاعده 72 که در مطلبی جدا به آن پرداخته‌ایم به راحتی قابل فهم و اجرا است. در ادامه متوجه می‌شویم که چطور می‌توانیم از این قانون در زندگی خود استفاده کنیم و اصلا مفهوم 50/30/20 چیست؟

قانون 20/30/50 از کجا آمده است؟

الیزابت وارن، استاد رشته حقوق دانشگاه هاروارد به همراه دخترش آملیا وارن تیاگی در کتاب (All your Worth: The Ultimate Lifetime Money Plan) برای اولین بار به معرفی قانون 50/30/20 پرداخت. این قانون، رفته رفته، به یک قانون اساسی برای خانواده‌های طبقه کارگر تبدیل شد و عده بسیاری توانستند برنامه‌های آینده خود را طبق این قانون مشخص کنند. اندک پس انداز این قشر در این قانون توانست به آن‌ها امیدی برای موفقیت مالی در آینده را به وجود بیاورد.

20/30/50 را چطور به کار بگیریم؟

اول از همه باید درآمد ماهیانه خود را محاسبه کنیم. پرداخت و هزینه‌های خانه و مالیات را از آن کسر کنید و یک آستانه هزینه برای خانه خود مشخص کنید. 50 درصد برای نیازها، 30 درصد برای خواسته ها و 20 درصد برای اهداف مالی. بودجه خود را با توجه به درصدها مشخص کنید. در مسیر اجرای قانون 50/30/20 دقت داشته باشید که آیا در حال اجرای درست درصدها هستیم یا خیر.

هزینه‌ها را پیگیری کنیم و در صورت لزوم شرایط دست به تغییرات در هزینه‌های خود بزنیم اما راه را همان‌طور که باید ادامه دهیم. در ادامه بیشتر به سه دسته مطرح شده یعنی نیازها، خواسته‌ها و اهداف مالی می‌پردازیم.

دسته بندی نیازها

برای درک بیشتر قانون 50/30/20 به جزییات آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. از رقم بزرگ این قانون یعنی 50 شروع می‌کنیم. توجه داشته باشیم که 50 درصد این قانون به نیازهای ما مربوط می‌شود. لازم است به تعریف مفهوم نیاز بپردازیم تا بهتر متوجه شویم که 50 درصد این قانون به چه چیزهایی اشاره دارد.

نیاز، آن چیزی است که ما بدون آن نمی‌توانیم ادامه حیات بدهیم. به عنوان مثال ما بدون نوشیدن آب نمی‌توانیم بیش از چند روز دوام بیاوریم. در زندگی شخصی هر کدام از ما 3 نیاز اساسی به طور مشترک وجود دارد که 50 درصد قانون بودجه بندی را تشکیل می‌دهد. این سه نیاز شامل اجاره بها، مواد غذایی و خدمات تاسیساتی مانند برق و آب و گاز می‌شود که باید در بودجه بندی ما بالاترین جایگاه و اولویت را داشته باشند.

دسته بندی خواسته ها

در قانون 50/30/20 بعد از رسیدگی به نیازها و مشخص کردن جایگاه آن‌ها در برنامه بودجه بندی‌مان به سراغ عدد 30 در این قانون می‌رویم. 30 درصد از بودجه ما باید به خواسته‌مان اختصاص پیدا کند. بی شک این میزان کم‌تر از درصد نیازهای‌مان است اما حضورشان ضروری است.

متاسفانه بسیاری از افراد در این زمینه دچار افراط و تفریط می‌شوند. عده‌ای آن‌قدر به تفریحات و برآورده کردن خواسته‌ها می‌پردازند که از برآورده کردن نیازهای‌شان جا می‌مانند. عده دیگر هم چنان به تفریط کشیده می‌شوند که در زندگی تبدیل به یک ماشین مکانیکی تولید پول می‌شوند و هیچ لذتی از زندگی نمی‌برند. خواسته‌های منطقی ما شامل 4 دسته می‌شوند؛ تفریحات، مسافرت‌ها، رستوران رفتن و استفاده از شبکه‌های مجازی و خدمات تفریحی در این فضا.

اهداف مالی

تمامی پس اندازهای ما چه برای خرید خانه و چه برای رفتن سفر خارجی جزو 20 درصد قانون 20/30/50 می‌شود. در برنامه ریزی بودجه طبق قانون 50/30/20 باید دقت داشت که 20 درصد پس انداز حکم نتیجه را دارد و به خاطر کم بودن میزان درصد نباید به آن بی‌توجهی شود. در واقع تمام زحمات ما در بودجه بندی و برنامه ریزی برای به دست آوردن همین 20 درصد است. البته ممکن است بر این واقعیت تاکیید شود که با توجه به میزان تورم موجود، تنها پس انداز 20 درصد با اجرای قانون 50/30/20 از آن‌چه که درآمدمان هست، نتوان به اهداف مالی که داریم دست پیدا نکنیم.

گفتنی است که تنها پس انداز کردن 20 درصد کافی نیست و باید فکری به حال حفظ ارزش پول پس انداز شده داشت. تورم باعث می‌شود قدرت پول نقد که در اختیار داریم کم شود. بنابراین بهتر است از 20 درصد اول پس انداز، شروع به سرمایه گذاری کنیم. سرمایه گذاری در زمینه‌هایی که می‌تواند هم ارزش وجه نقد را حفظ کند و هم با بیش‌تر شدن تورم، رشد کند و از جایگاه خوبی بخوردار باشد.

زمینه‌های سرمایه گذاری مانند سهام، اوراق بهادار و طلا می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری روی پس انداز 20 درصد باشد. این نکته مهم را خاطر نشان کنیم که هر خانواده بنابر شخصیت سرمایه گذاری و موقعیت مالی که دارد باید بعد از اجرای قانون 50/30/20 به انتخاب زمینه سرمایه گذاری مناسب بپردازد تا بتواند به اهداف مالی که دارد دست پیدا کند.

بانوان سرمایه گذار

از آن‌جا که بانوان نقش محوری خانواده را بر عهده دارند، می‌شود در گام اول به پیشنهاد زمینه سرمایه گذاری مناسب به بانوان سرمایه گذار که همیشه در تلاش برای آینده نگری و کنار گذاشتن پس انداز هستند پرداخت.

بارها تجربه کرده‌ایم زمانی را که خانواده در تنگنای مالی قرار گرفته است و در حالی هیچ پولی به جا نمانده سرمایه‌ای هم اندوخته نشده، این خانم خانه است که از طلای زینتی خود برای خارج کردن خانواده از بحران مالی می‌گذرد. جدا از این‌که این باید قدردان این فداکاری بود، این نکته قابل ذکر است که طلای زینتی که بانوان خریدار اصلی آن هستند در زمان خرید، کارمزد بالایی دارد اما در زمان فروش، طلافروش بدون در نظر گرفتن کارمزد پرداخت شده تنها پول هر گرم طلایی که در قطعه طلای زینتی استفاده شده است را به فروشنده می‌‎دهد.

بماند که در زمان خرید از ما مالیات هم به عنوان خریدار گرفته می‌شود. بنابراین بهتر است به جای قرار دادن تمام سرمایه در طلای زینتی، میزان لازم برای استفاده شخصی را بابت خرید طلای زینتی بپردازیم و باقی سرمایه را به صورت غیر مستقیم برای سرمایه گذاری در طلا استفاده کنیم که شامل کارمزد و مالیات هم نمی‌شود.

سوال این‌جا است که سرمایه گذاری غیر مستقیم در طلا به چه صورت است؟ با خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا می‌توان به صورت غیر مستقیم در این فلز گرانبها سرمایه گذاری کرد. این نوع سرمایه گذاری در طلا دارای مزایایی است که خرید فیزیکی طلا از این مزایا بهره‌مند نیست.

امنیت و شفافیت سرمایه گذاری در طلا

با خرید فیزیکی طلا و با حمل آن مکان‌هایی بیرون از خانه، خطر سرقت را به جان می‌خریم و با نگهداری قطعات فیزیکی طلا در خانه هم به طور مداوم باید اضطراب سرقت را در مواقعی که در خانه نیستیم تحمل کنیم. این در حالی است که با سرمایه گذاری در صندوق طلا می‌توان واحدهای سرمایه گذاری این صندوق را که بر مبنای اوراق بهادار سکه بورسی است خرید و گزینه سرقت و گم شدن را در سرمایه گذاری در طلا به طور کامل کنار گذاشت.

سرمایه گذاری در طلا بدون حباب

هر زمانی که نعره تورم تنوره می‌کشد و هر لحظه و هر بار که بر جان اقتصاد می‌تازد، جان از وجه نقد رایج می‌گیرد و از کنار این میزان تورم، شاهد بزرگ‌تر شدن حباب سکه هستیم. وزن سکه‌ امامی طرح جدید که 8 گرم و 133 سوت است با قیمتی بالای 30 میلیون تومان است. این یعنی سرمایه گذارانی که خرید فیزیکی سکه طلا را برای سرمایه گذاری در طلا انتخاب کرده‌اند برای هر سکه طلای طرح امامی، دوبرابر وزن طلای به کار رفته در آن پول می‌پردازند.

به این معنی که قسمت قابل توجه‎‌ای که در زمان خرید سکه طلا می‌پردازیم بابت حباب سکه است و نه وزن هر گرم طلا که در آن استفاده شده است. این در حالی است که با خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا می‌توان تا میزان قابل توجه‌ای از حباب به وجود آمده در سکه طلا فاصله گرفت.

خانواده ریسک گریز

خانواده‌ها و سرپرست‌های آن‌ها هم مانند هر فرد سرمایه گذار دیگری بنابر شخصیت سرمایه گذاری که دارند می‌توانند در دو دسته بندی ریسک گریز و ریسک پذیر قرار بگیرند. خانواده‌های ریسک گریز تلاش دارند با عمل کردن به قانون 50/30/20، آن‌چه که به عنوان پس انداز به دست آورده‌اند را در جایی مطمئن مانند حساب‌های بانکی قرار دهند و از بابت ریسک احتمالی زمینه‌های سرمایه گذاری راحت باشد.

اما باید گفت که حساب‌های بانکی نمی‌توانند با میزان بازدهی بسیار کمی که دارند به عنوان گزینه مناسب سرمایه گذاری به حساب بیایند. برای این‌که خانواده‌های ریسک گریز بتوانند از گزینه‌های کم ریسک و مطمئن و با بازدهی بیش‌تر از بانک به سرمایه گذاری بپردازند می‌تواند از ابزار مالی نوینی مانند صندوق درآمد ثابت کیان استفاده کنند. صندوق‌های درآمد ثابت با سبدی متشکل از اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی و مقدار بسیار کمی از سهام منتخب بازار می‌توانند با بازدهی بهتر و با ریسک بسیار کم گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری به شمار بیایند.

ممکن است عده‌ای از خانواده‌های ریسک گریز تمایل به گزینه سرمایه گذاری داشته باشند که با بازدهی بیش‌تر از بانک و ریسک بسیار کم بتوانند سود ماهیانه هم دریافت کنند. در این صورت می‌توان گفت صندوق ندای ثابت کیان با همان ساختار صندوق درآمد ثابت با ریسک پایین و بازدهی مناسب دارای تقسیم سود دوره‌ای هم هست و می‌توان برای دریافت سود ماهانه در این صندوق سرمایه گذاری کرد.

خانواده ریسک پذیر

ریسک پذیر و ریسک گریز بودن را جدا از قانون 50/30/20 می‌توان متوجه شد. این‌که ما شخصیتی ریسک گریز داریم یا ریسک پذیر را می‌شود با مراجعه به صفحه سنجش ریسک و پاسخ به سوالات آن دریافت. برای خانواده‌های ریسک پذیر می‌توان گزینه‌ای متفاوت برای سرمایه گذاری در نظر گرفت.

اگر نسبت به سرمایه گذاری اندوخته خود در زمینه‌هایی که بازدهی بالا دارند و البته ریسک بیش‌تری هم دارند اطمینان داریم، می‌توان از صندوق‌های سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان برای سرمایه گذار ی بهره‌مند شد. سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس که همان سرمایه گذاری در صندوق‌های سهامی باشد می‌تواند گزینه مناسب‌تری نسبت به سرمایه گذاری مستقیم در بورس از طریق پرتفو شخصی باشد. صندوق‌های سهامی دارای مزایایی هستند که برای تمام افراد فعال در بازار سهام از حرفه‌ای گرفته تا نیمه حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای می‌تواند گزینه مناسبی به حساب بیایند.

حضور تیم متخصص

صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان از تیم متخصص و تحلیل گران باتجربه بازار سهام بهره‌مند هستند. این افراد متخصص در صندوق با تحلیل و بررسی بازار سهام و رصد روزانه این بازار به انتخاب بهترین سهام برای تشکیل سبد صندوق می‌پردازند و با مدیریت صندوق باعث می‌شوند تا سرمایه گذاران علاقه‌مند به بورس نیازی به داشتن تخصص و زمان کافی برای فعالیت در این بازار نداشته باشند.

شفافیت و امنیت در سرمایه گذاری

بازار سهام دارای نقاط کوری هست که اگر آن‌ها را به خوبی نشناسیم، این امکان وجود دارد که در سرمایه گذاری مستقیم در آن متضرر شویم. به عنوان مثال ممکن است یکی از شرکت‌های ناشر که قصد خرید سهام آن را داریم، به تازگی اعلام وشکستگی کرده باشد. در این صورت ما به عنوان فرد سرمایه گذار ممکن است از این تغییر در رویه آن شرکت تا مدت‌ها مطلع نشویم و اقدام به خرید سهام آن کنیم و متضرر شویم.

این در حالی است که متخصصین حاضر در صندوق‌های سهامی به بررسی و رصد روزانه بازار می‌پردازند و قبل از هر خرید، با دقت به بررسی بازار می‌پردازند. با مدیریتی که وجود دارد، صندوق‌های سهامی در بازه‌های زمانی 3 تا 5 سال توانسته‌اند بازدهی قابل توجه‌ای ارائه دهند.

نتیجه گیری

این که در کدام دسته شخصیت سرمایه گذاری قرار گرفته‌اید و یا چه اهداف مالی را دنبال می‌کنید - در گام اول پس انداز - فرقی ندارد. مهم این است که قانون 50/30/20 را در برنامه ریزی‌های مالی‌مان قرار دهیم تا بتوانیم به طور مداوم به اندوختن بپردازیم. سپس آن‌چه که اندوخته‌مان هست را بنا بر شخصیت سرمایه گذاری و اهداف مالی که در ذهن داریم در زمینه سرمایه گذاری مناسب برای حرکت در مسیر سرمایه گذاری قرار می‌دهیم.

منبع: The Balance