بورس مسکن یا املاک چیست؟

بورس کالا به عنوان یکی از امکان‌های قابل توجه در بازارهای مالی دست‌مان را به اهداف مالی‌مان نزدیک‌تر می‌کند. یکی از نیروهای بالقوه‌ای که در این بازار وجود دارد، بورس مسکن یا املاک است. یکی از امکاناتی که تا به این لحظه در بورس کالا پذیرفته شده اما قابل معامله نیست، بورس مسکن و املاک است. هرچند هنوز این کار به فرجام نرسیده، اما باز هم بارقه امیدی است که بتوان در آینده از این امکان استفاده کرد و در بورس یکی از پرسودترین زمینه‌های سرمایه گذاری و بازارهای دارایی در کشور را خرید و فروش کرد. ورود بورس مسکن یا املاک به بورس کالا – در صورت اجرایی شدن – می‌تواند تا حد قابل توجهی به مرتب کردن بهم ریختگی اوضاع بازار مسکن بینجامد. این نوع بورس دارایی ویژگی‌ها و ابعاد خاص خود است که می‌طلبد به شناخت و توضیح آن بپردازیم.

نکته؛ به خاطر داشته باشیم که منظور از بورس مسکن، اموال غیرمنقولی است که در بازار فرعی بورس کالا پذیرفته شده است مانند بخش‌های تجاری، اداری و مسکونی. اما همان‌طور که اشاره کردیم در حال حاضر خبری از امکان معامله در این بورس نیست.

اوراق سلف مسکن

وقتی حرف از بورس می‎‌زنیم منظورمان همان بورس اوراق بهادار است؛ بنابراین بورس مسکن یا املاک هم – در صورت انجام معامله – باید از طریق اوراق خاص خود معامله شوند. اوراق این نوع بورس را به نام اوراق سلف مسکن می‌شناسند. این اوراق را می‌توان راه چاره‌ای برای خانه‌دار شدن در زمانی دانست که قیمت مسکن سر به فلک می‌کشد. اوراق سلف در بورس مسکن یا املاک به نوعی پیش فروش مسکن است که افراد از ازطریق آن می‌توانند خانه‌دار شوند. گفتنی است مبنای این اوراق می‎‌تواند قیمت شاخص یا فروش متری مسکن باشد.

فرآیند استفاده اوراق سلف مسکن

به این ترتیب که اوراق سلف مسکن در طرح‌های انبوه‌سازی مربوط به صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان قرار می‌گیرند و بعد از این که ملک یا زمین موردنظر طبق اساسنامه صندوق انتخاب شد، برای کسب پروانه ساخت در آن زمین نیاز است که جزئیات پروژه از تعداد و متراژ هر واحد گرفته تا موارد دیگر مشخص شود. بعد از آن انجام پیش فروش این دست واحدها در بازار سرمایه شروع می‌شود. قیمت پایه را کارشناس رسمی دادگستری با نظارت سازمان بورس و سازنده تعیین می‌کند. البته گفتنی است که ممکن است قیمت پایه کاهش یا افزایش داشته باشد.

یکی از مزایای ویژه این نوع پیش فروش از طریق اوراق سلف مسکن این است که خریداران این اوراق یا واحدهای سرمایه گذاری صندوق زمین و ساختمان خیال‌شان از بابت حفظ ارزش پول‌شان راحت است.

اهمیت بورس مسکن یا املاک

چرا بورس مسکن و املاک مهم است؟ این سوالی است که می‌توان با استناد به مقاله آخرین وضعیت قیمت مسکن در تهران به راحتی پاسخ داد. طبق آخرین گزارش‌های ارائه شده از کارشناسان حوزه اقتصاد متوسط قیمت هر متر خانه در تهران به 35 میلیون تومان رسیده است. به این معنی که برای خرید یک واحد آپارتمان 40 تا 50 متری باید نزدیک به 1.5 میلیارد تومان هزینه کنیم. این در حالی است که بورس مسکن یا املاک این امکان را به افرادی که تمایل به سرمایه گذاری در زمینه مسکن دارند، می‌دهد تا با پول کم‌تر از یک میلیون تومان هم بتوانند اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق زمین و ساختمان کنند و به این ترتیب بتوانند در بورس مسکن و املاک صاحب سهام مسکن شوند. از طرف دیگر همان قدر که قدرت خرید و صاحب سهام شدن سرمایه گذاران بیش‌تر شود و این امکان برای بیش‌تر افراد جامعه فراهم شود که بتوانند اقدام به سرمایه گذاری در این زمینه کنند، به همان میزان می‌توان افسار بر گردن افزایش بی رویه قیمت‌ها در مسکن انداخت و آن را تحت نظر و آرام نگاه داشت. در حال حاضر نهادها و سازمان‌هایی مانند بنیاد مستضعفان، تامین اجتماعی و دانشگاه آزاد و ستاد فرمان امام برای راه‌اندازی بورس مسکن و املاک اعلام آمادگی کرده‌اند.

مزایای بورس املاک

جالب است بدانیم که بخش عمده‌ای از چرخه اقتصادی کشور به مسکن و املاک تعلق دارد. به همین خاطر است که می‌توان با راه‌اندازی و اجرایی کردن بورس مسکن یا املاک سرمایه گذاران و مجریان اقتصادی را ترغیب به ورود فعال و نه دلال‌گونه به این بازار دارایی مهم کرد. بورس مسکن یا املاک به عنوان یک نوع شاهراه برای بهینه کردن خط معاملات و نوع سرمایه گذاری درست در املاک عمل می‌کند. اما فارغ از این توضیحات، مزایایی هم شامل حال این نوع از بورس می‌شود؛

• سهولت در سرمایه گذاری مسکن و املاک یکی از اولین مزایایی است که بورس مسکن و املاک دارد. برای مردم بسیار سخت است که بتوانند با این میزان افزایش قیمت مسکن، صاحب خانه شوند و برای برطرف کردن این مشکل بزرگ باید راهکارهایی اساسی مانند اجرایی شدن بورس مسکن و املاک مطرح شود.
• راه‌اندزی بورس مسکن یا املاک باعث می‌شود تا با توجه به استقبال بالا از این زمینه سرمایه گذاری، سرمایه بسیاری وارد بورس کالای کشور شود و به همین ترتیب زمینه رشد اقتصادی فراهم شود.

همگی می‌دانیم که خرید متراژی خانه بی‌معنی است. به عنوان مثال نمی‌توان با توجه به بودجه‌ای که داریم قصد خرید یک متر از خانه هفتاد متری را به صورت فیزیکی داشته باشیم. اما بورس مسکن این امکان را در قالب اوراق سلف مسکن و واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان فراهم می‌‎کند.

• کوتاه شدن دست دلالان و برطرف شدن نقاط کور معاملات مسکن که هر روز صدها فروشنده و خریدار را راهی مراجع قانونی می‌کنند با حضور بورس مسکن یا املاک از بین می‌روند. می‌دانیم که هیچ عملی در بورس انجام نمی‌شود مگر به تایید و نظارت سازمان بورس اوراق بهادار. این بورس نظارت و شفافیت در انجام معاملات دارد و با استفاده از فضای سرمایه گذاری آنلاین و ارائه اطلاعات از طریق فضای اینترنت، به صورت لحظه‌ای تمام مراحل معاملات را به صورت شفاف به نمایش می‌گذارد و فرصت هر نوع سوءاستفاده‌ای را از افراد سودجو می‌گیرد. همان طور که اشاره کردیم، هنوز چنین بورسی راه‌اندازی نشده است و فقط زمزمه‌های آن به گوش می‌رسد.