آشنایی با شرکت بورس اوراق بهادار تهران

برای اطمینان از مسیر سرمایه گذاری و سپردن دارایی‌ها به هر یک از بازارهای مالی موجود، نیاز به نهاد و سازمانی رسمی و دولتی است که به ما این تضمین و آسودگی خاطر را بدهد که همه فعل و انفعالات مالی بازار مالی انتخاب شده تحت نظارت است و جایی برای سوءاستفاده وجود ندارد. شرکت بورس اوراق بهادار تهران در اوایل سال 1345 هجری شمسی – یعنی اردیبهشت ماه – از طرف مجلس شورای ملی تاسیس شد و با حضور شرکت نفت پارس و توسعه صنعتی و معدنی به عنوان اولین ناشران سهام، یکی از نهادهایی شد که مجوز فعالیت هر سهمی را صادر می‌کند و بر تمام کنش‌ها و واکنش‌های موجود در بازار سهام نظارت دارد. اما خود این سازمان و تمام فعالیت‌‎هایش تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است.

ارکان بازار سرمایه ایران کدامند؟

این سوال از مهم‌ترین و اولین سوالاتی است که در ذهن کنجکاو مخاطبی نقش می‌بندد که در آغاز گمان می‌کند شرکت بورس اوراق بهادار تهران رکن بازار سرمایه ایران است. اما بعد از این که متوجه می‌شویم شرکت بورس و اوراق بهادار زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار است از خود می‌پرسیم پس ارکان بازار سرمایه ایران کدامند؟ در پاسخ باید گفت که بعد از اولویت شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس اوراق بهادار، جمع شرکت‌های فرابورس ایران، بورس کالای ایران، انرژی ایران و مدیریت فناوری بورس و شورای عالی بورس و سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه، همگی ارکان بازار سرمایه ایران را تشکیل می‌دهند. اما برای این که از بحث اصلی دور نشویم باید بگوییم که در میان ارکانی که نام بردیم شرکت بورس اوراق بهادار تهران به این دلیل به وجود آمد که ابزار متنوع و دسترسی آسان برای انجام معاملات به دنبال آن پدیدار شوند و از طرف دیگر بتوان بازاری منصفانه و کارآمد و البته شفاف برای خرید و فروش سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را به طور منسجم انجام داد.

نکته جالب در مورد شرکت بورس اوراق بهادار تهران این است که بیش از 300 شرکت که در 40 نوع صنعت مختلف فعالیت دارند، در بازار سهام و این شرکت حضور پیدا می‌کنند و از طرف دیگر 106 کارگزاری هم در تمام نقاط کشور تحت نظر شرکت بورس اوراق بهادار تهران هستند.

شرکت بورس تهران چه وظایفی دارد؟

با توضیحاتی که داده شد و شناختی که نسبت به شرکت بورس اوراق بهادار تهران پیدا کردیم این سوال پیش می‌آید که این شرکت با توجه به جایگاه ویژه‌ای که در میان ارکان بازار سرمایه ایران دارد، چه وظایفی را بر عهده دارد؟

· عضویت و فعالیت متقاضیان و پذیرش آن‌ها بر اساس ضوابط و نظمی که از طرف شرکت تعیین شده بر عهده شرکت بورس اوراق بهادار تهران است و از وظایف این نهاد به حساب می‌آید.

· نه تنها در زمان پذیرش بلکه نظارت لحظه‌ای بر عملکرد متقاضیان و شرکت‌های پذیرفته شده نیز از دیگر وظایف این شرکت است.

· سازمان‌دهی و اداراه بورس اوراق بهادار

· دسترسی راحت و منصفانه برای تمامی اعضا برای انجام معاملات

· سفارش‌ها و معاملاتی که در بورس انجام می‌شوند نیاز به جمع‌آوری اطلاعات دارند و همچنین پردازش این حجم از اطلاعات هم برای منسجم کردن معاملات بورس مهم است. هم پردازش و هم جمع آوری اطلاعات از وظایف شرکت بورس اوراق بهادار تهران است.

شرکت بورس در بورس

جالب است بدانیم که شرکت بورس اوراق بهادار تهران هم به عنوان شرکت سهامی عام در بورس حضور دارد. این شرکت شروع فعالیت خود در بورس را از سال 1385 شروع کرد. نماد این شرکت در تابلوی سهام با نام «بورس» شناخته می‌شود که از همان سال تا به امروز فعالیت خود را در بورس ادامه داده است و می‌توان نماد آن را در تابلو دید.

بازار اول و بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران

انتظاراتی که طبق قوانین و ضوابط از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌رود شامل شفافیت، نقدشوندگی و سودآوری و درصد سهام شناور آزاد می‌شود. اما برای نظم و شناخت بیش‌تر، بازار بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم‌بندی می‌شود. البته بازار اول خودش به دو قسمت اصلی و فرعی تقسیم می‌شود. تفاوت میان دسته اصلی و فرعی در بازار اول بر مبنای سرمایه ثبت شده، درصد حقوق صاحبان سهام و تعداد سهام‌دار و موارد دیگر صورت می‌گیرد. به طور کلی می‌توان گفت برای طبقه بندی یا دسته بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران دو معیار عمومی و اختصاصی برای دسته بندی وجود دارد. معیار عمومی شامل حال تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌شود. برای قرار گرفتن در دسته‌بندی اختصاصی باید معیارهای اختصاصی را مدنظر داشت.

وبگاه اینترنتی شرکت بورس اوراق بهادار تهران

اشاره به این نکته مهم کردیم که یکی از بهانه‌های اصلی به وجود آمدن شرکتی به نام شرکت بورس اوراق بهادار تهران این بود که بتوان از فناوری و امکان دسترسی آسان در ساختار آن استفاده کرد. به همین خاطر وبگاه اینترنتی شرکت بورس با امکاناتی که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد در اختیارمان قرار گرفته است؛

· این که چطور بتوان در بورس تهران پذیرفته شویم از بزرگ‌ترین مزایای این وبگاه است. از طرف دیگر، می‌توان شرایط شرکت‌های پذیرفته شده و حتی رد پذیرش شده را هم در آن مشاهده کرد.

· اطلاعات موردنیاز در مورد اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران که شامل تالارها و حسابرسان و کارگزارها است در این وبگاه وجود دارند.

· استفاده از فضای آموزشی فراهم شده در وبگاه در زمینه بازار سرمایه. گفتنی است که دسته بندی اطلاعات آموزشی در این وبگاه برای گروه‌های مختلف مخاطبان قرار داده شده است.

· معرفی محصولاتی که شرکت بورس در اختیار متقاضیان قرار داده است که شامل اوراق بدهی، اوراق مشتقه و همچنین سهام و صندوق‌های سرمایه گذاری می‌شود.

جمع بندی

در فرصتی که داشتیم به شناخت شرکت بورس اوراق بهادار تهران پرداختیم و متوجه شدیم که این شرکت جزو ارکان بازار سرمایه ایران به حساب می‌آید. امکانات و قابلیت‌هایی که به دنبال تاسیس شرکت بورس تهران به وجود آمده باعث شده تا متقاضیان و شرکت‌ها و سهامداران بتوانند به راحتی و در حالتی منسجم به اطلاعات بازار سهام و شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اطلاعات دیگر دست پیدا کنند. برای شناخت هر چه بهتر این شرکت می‌توان از تمامی اطلاعات ارائه شده در این مطلب استفاده کرد.