ارزش اسمی سهام چیست؟

بهترین راه برای درک بهتر مفهوم‌های انتزاعی مالی و سرمایه گذاری، این است که آن‌ها را در چارچوب‌هایی قرار داد و به این شکل به محاسبه آن‌ها پرداخت. مشخص کردن و ارزش گذاری کردن یکی از همین بهترین راه‌ها به حساب می‎آید. به عنوان مثال، ارزش اسمی سهام، نوعی از همین ارزش‌گذاری‌ها است که در بورس به عنوان ابزار کمکی در تصمیم گیری به کار می‌آید. معنای عباراتی مانند ارزش اسمی، ارزش ذاتی، ارزش بازار و دیگر عباراتی که در بازارهای دارایی مانند بورس به کار می‌روند، هر کدام دارای معنا و مفهوم مشخصی هستند. ارزش اسمی سهام هم دارای معنا و ابعادی هستند که قصد داریم در این فرصت به بررسی آن بپردازیم.

تعریف ارزش اسمی سهام

ارزش اسمی معمولا به قیمتی گفته می‌شود که هنگام انتشار برای هر ورق بهادار، از سهام گرفته تا اوراق بدهی یا واحد صندوق های سرمایه گذاری، تعیین شده است. در میان ارزش‌گذاری‌های که در بورس انجام می‌شود، 3 نوع ارزش رسمی و 1 نوع ارزش غیررسمی وجود دارد. در ادامه به این موارد اشاره شده است.

مبلغ ارزش اسمی

در کشورهای مختلف، مبلغ ارزش اسمی متفاوت است. به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا، مبلغ ارزش اسمی اوراق قرضه از 100 تا هزار دلار است. در حالی که ارزش اسمی سهام معمولا به اندازه 1 دلار یا کم‌تر از یک دلار است. به عبارت دیگر ارزش اوراق قرضه به طور روزانه کم‌تر یا بیش‌تر از ارزش اسمی آن است. عواملی که بر محاسبه مبلغ ارزش اسمی سهام تاثیر می‌گذارند شامل نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه می‌شود. باید گفت که ارزش اسمی سهام با ارزش بازار آن، ارتباط بسیار کمی دارد.

مبلغ ارزش اسمی سهام در بورس ایران، 1000 ریال یا 100 تومان به ازای هر سهم است. این در حالی است که ارزش اسمی در صندوق های سرمایه گذاری متفاوت است. ارزش اسمی هر واحد از یک صندوق در زمان پذیره نویسی معمولا در اسانامه آن ذکر می‌شود. با این حال، معمولا ارزش اسمی هر واحد صندوق به خصوص در مورد صندوق های قابل معامله در بورس 10 هزار ریال معادل با هزار تومان است.

مثالی از ارزش اسمی یک شرکت

برای این‌که به درک بهتری از ارزش اسمی یک شرکت دست پیدا کنیم، می‌توان محاسبه ارزش اسمی سهم در یک شرکت را محاسبه کرد. معمولا سرمایه ثبت شده شرکت را با توجه به قیمت اسمی آن که در ایران عموما هزار ریال است در نظر می‌گیرند و تعداد سهام منتشر شده شرکت مشخص می‌شود. مثلا شرکتی که 200 میلیارد تومان سرمایه دارد، در صورتی که قیمت اسمی 100 تومان باشد، در پذیره نویسی دو میلیون سهم منتشر می‌کند.

تفاوت ارزش اسمی با ارزش ذاتی

ممکن است که ارزش اسمی و ارزش ذاتی، در موقعیت‌هایی، با هم برابر باشند. اما در بسیاری از مواقع، اختلافی میان این دو ارزش وجود دارد. وضعیت مالی شرکت‌ها، تحریم، افزایش ارزش یا نزول آن باعث می‌شود تا میان ارزش ذاتی و ارزش اسمی در بازه‌های زمانی مختلف، فاصله بیفتد. ارزش ذاتی به میزان تقاضا برای خرید و فعالیت‌های موثر و سود و زیاد سهام مرتبط است. اما ارزش اسمی، همان‌طور که گفته شد، به میزان قیمت سهم در زمان پذیره‌نویسی مرتبط است. برای این‌که بتوان به ارزش ذاتی یک سهم دست پیدا کرد، باید در مورد تحلیل سهم آگاهی داشت. ممکن است ارزش اسمی یک سهم 100 تومان باشد اما مبلغی که در بازار برای خرید آن سهم پرداخت می‌شود، 300 تومان باشد. این اختلاف میان ارزش اسمی و ارزش ذاتی آن سهم است.

تفاوت ارزش اسمی با ارزش دفتری

ارزش اسمی، نشان‌دهنده قیمتی است که در عرضه اولیه سهام برای معامله آن در نظر گرفته شده است. اما ارزش دفتری به مبلغی گفته می‌شود که با تقسیم سرمایه شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.

کارایی ارزش اسمی

زمانی که یک شرکت تصمیم به افزایش سرمایه دارد، سهام منتشر می‌کند. به عنوان مثال برای 1 میلیارد تومان سرمایه، اقدام به منتشر کردن 10 میلیون سهم به ارزش 100 تومان می‌کند. این در حالی است که قیمت فروش هر سهم منتشر شده بیش از 100 تومان خواهد بود.