صندوق در صندوق یا فرا صندوق به چه معناست؟

شاید تا حالا عروسک‌های روسی زیبا و معروف «ماتریوشکا» را دیده باشید. این عروسک‌ها تو در تو هستند و هر کدام داخل دیگری قرار می‌گیرد. بزرگترین عروسکی که در بیرون قرار می‌گیرد، سایرین را در درون خودش جای داده است. در دنیای سرمایه‌گذاری و صندوق‌ها هم چنین ماتریوشکایی وجود دارد. صندوق در صندوق یا به عبارتی فراصندوق مشابه همین عروسک‌های تو در تو است و ابزار مناسبی برای سرمایه گذاری به حساب می‌آید. در مطالب دیگر در مورد صندوق سهامی، صندوق درآمد ثابت و صندوق مختلط توضیح داده‌ایم. در اینجا قصد داریم به فراصندوق بپردازیم.

صندوق در صندوق چیست؟

برخی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری «تلفیقی» از گزینه‌های دیگر هستند. مثلا صندوق‌های سهامی را در نظر بگیرید. صندوق های سهامی عمدتا سهام شرکت‌های مختلف را می‌خرند و بخش کوچکی از دارایی‌شان را نیز صرف خرید دارایی‌های دیگری مانند صندوق درآمد ثابت می‌کنند. صندوق در صندوق نیز یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری است که در انگلیسی به آن (Fund of Funds) یا به اختصار (FOF) می‌گویند. این صندوق به جای خرید دارایی‌ها، اقدام به خرید سایر صندوق‌های سرمایه گذاری می‌کند و پورتفوی آن از انواع صندوق سرمایه گذاری دیگر تشکیل می‌شود.

صندوق در صندوق‌ها چگونه کار می کنند؟

فعالیت اصلی صندوق در صندوق که آن را از دیگر انواع صندوق‌های سرمایه گذاری متمایز می‌کند این است که صندوق در صندوق یا همان فراصندوق تلاش می‌کند تا بهترین صندوق‌های سرمایه گذاری را پیدا کند و سبد خود را از بهترین‌ها تشکیل دهد. این شیوه که جزو سرمایه گذاری‌های غیرمستقیم به حساب می‌آید، می‌تواند جایگزین خوبی برای سرمایه نقد افراد باشد. صندوق در صندوق‌ها (FOF) انواع مختلفی دارند که هر کدام از انواع آن بنا بر ساختار و اهداف خود اقدام به تشکیل سبد خود می‌کند.

حداقل سرمایه مورد نیاز برای ایجاد صندوق در صندوق ها

برای سرمایه گذاری در صندوق در صندوق‌ها مانند خرید واحدهای سرمایه‌گذاری دیگر باید مبلغی حداقلی رعایت شود. حداقل مبلغ سرمایه گذاری در صندوق در صندوق که از صندوق‌های قابل معامله ۵۰۰ هزار تومان است. فراصندوق‌ از صندوق‌های قابل‌معامله در بورس است، به همین دلیل هم می‌توان با استفاده از پنل شخصی کارگزاری و انتخاب نماد مربوطه، اقدام به سرمایه گذاری در آن‌ها کرد. البته سرمایه گذاری در صندوق در صندوق‌ها حداقل و حداکثر دارد. فرد سرمایه‌گذار می‌تواند با حداقل سرمایه‌گذاری یعنی 500 هزار تومان شروع کند. همچنین به عنوان یک فرد حقیقی می‌تواند تا 5 درصد از کل دارایی‌های صندوق را خرید کنند.

انواع صندوق در صندوق (فراصندوق)

از طریق اساسنامه و امیدنامه انواع صندوق‌ها و فراصندوق‌ها می‌توان به اهداف و استراتژی و نوع آن‌ها پی برد. در مورد انواع صندوق در صندوق باید گفت ممکن است صندوق دسته خاصی را مشخص نکند و توان سرمایه گذاری در هر نوع از فراصندوق به یک اندازه تنظیم شده باشد.

در مجموع، این صندوق در دنیا به 5 دسته تقسیم می‌شود؛

1.فراصندوق‌های سرمایه گذاری پوشش ریسک (Hedge Fund FOF)

2. فراصندوق‌های امانت‌داری سرمایه گذاری (Investment Trust FOF)

3.فراصندوق‌های سرمایه گذاری خصوصی (Private Equity FOF)

4.فراصندوق‌های سرمایه گذاری مشترک (Mutual Fund FOF)

5.فراصندوق‌های سرمایه گذاری خطر پذیر (VC FOF)

ساختار صندوق در صندوق‌ها

صندوق در صندوق‌ها یا همان فراصندوق‌ها به عنوان یکی از ابزارهای مالی نوین، مورد استقبال تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. البته زمان لازم است که این فراصندوق‌ها در فضای سرمایه گذاری ایران شناخته شوند. ساختار صندوق در صندوق‌ها همانند صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام است. در واقع، ساختار صندوق در صندوق‌ها به این صورت است که سبدی متشکل از صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی دیگر را دارند.

بازدهی صندوق در صندوق ها

اولین و مهم‌ترین مزیتی که فراصندوق دارد این است که بتواند با تشکیل یک سبد خوب، بازدهی مناسبی کسب کند. گرد آوردن سرمایه و استفاده آن‌ها برای خرید بهترین گزینه‌ها نه تنها خیال سرمایه گذار را از آینده سرمایه گذاری‌اش آسوده می‌کند بلکه این امید را می‌دهد که بازدهی قابل توجهی از سرمایه گذاری انجام شده نصیبش خواهد شد. بسیاری از مدیران صندوق‌های سرمایه گذاری برای تشکیل سبد به تحلیل اوراق بهادار می‌پردازند اما مدیر فراصندوق یک گام فراتر می‌رود و اقدام به تحلیل پرتفوی صندوق‌های دیگر می‌کند. البته صندوق در صندوق از مزایای دیگری هم برخوردار است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

اداره آسان:

صندوق در صندوق‌ها این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند که بتوانند چندین سبد را در یک ساختار با هم داشته باشند. متخصصین حاضر در فراصندوق‌ها با این تنوع یکپارچه می‌توانند به اداره آسان‌تر دارایی‌ها بپردازند.

امکان ورود به تمام صندوق‎‌های سرمایه گذاری:

تنوع در فراصندوق‌ها باعث می‌شود تا راهکارهای سرمایه گذاری و تغییر دارایی‌های سبد این نوع صندوق بتواند به راحتی به صندوق‌های دیگر نیز راه پیدا کند.

مدیریت حرفه‌ای بورس:

مدیریت فراصندوق‌ها به خاطر لایه در لایه بودن‌شان به طور معمول به دست مدیران حرفه‌ای و متخصصین مسلط به بازار سرمایه انجام می‌شود. بنابراین این یک فرصت برای سرمایه گذارانی است که در انتخاب ابزار مالی نوین حرفه‌ای دقت بالایی دارند.

معاف از مالیات:

معاملات صندوق در صندوق یا فراصندوق‌ها را می‌توان با معافیت از مالیات انجام داد.

نقدشوندگی مناسب:

از مزایایی که صندوق‌های سرمایه گذاری که صندوق در صندوق هم دارای این مزیت است می‌توان به نقدشوندگی مناسب اشاره کرد. این امکان برای سرمایه گذاران در فراصندوق وجود دارد که بتوانند برای خروج سرمایه خود از صندوق، بدون نگرانی ایجاد صف اقدام به نقد کردن واحدهای سرمایه گذاری در فراصندوق کنند.

مدیریت دارایی‌های حرفه‌ای:

سرمایه گذاری در بازارهای دارایی مانند سهام و بازارهای دیگر که نیاز به داشتن دانش و زمان کافی دارند برای بسیاری از افراد سرمایه گذار دشوار است. بنابراین بهتر است برای سرمایه گذاری در این بازارهای دارایی از مدیریت حرفه‌ای در سرمایه گذاری برخوردار باشیم.

تنوع‌سازی در سرمایه‌گذاری:

فراصندوق یا صندوق در صندوق با رویکرد متنوع‌سازی، اقدام به تشکیل سبد دارایی می‌کند. با تنوع در سرمایه گذاری و تشکیل سبد از صندوق‌های سرمایه گذاری بررسی شده، ریسک سرمایه گذاری در این صندوق به اندازه قابل‌توجه‌ای کاهش می‌یابد.

سرمایه گذاری با حداقل سرمایه:

بسیاری از افرادی که علاقمند به سرمایه‌گذاری هستند، با این بهانه که پول کمی برای شروع سرمایه‌گذاری به ویژه سرمایه گذاری در بورس دارند، سرمایه گذاری را برای همیشه کنار می‌گذارند. امکان سرمایه گذاری با ابزار مالی نوینی مانند فراصندوق با 100 هزار تومان در بازار دارایی مانند بازار سرمایه، هر بهانه‌ای را از طرف افراد سرمایه‌گذار باطل می‌کند.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق در صندوق‌ها

برای سرمایه گذاری در صندوق در صندوق‌ها یا همان فراصندوق‌ها باید ابتدا کد بورسی داشت. پس از دریافت کد بورسی و طی کردن مراحل مختلف آن، از طریق پنل کارگزاری می‌توان اقدام به خرید یا فروش واحدهای صندوق در صندوق کرد.

ریسک های صندوق در صندوق ها

باید گفت که هر چند صندوق در صندوق‌ها از ساختاری انتخابی و هوشمندانه پیروی می‌کنند اما نباید ریسک را کنار گذاشت. معمولا عملکرد فراصندوق‌ها با کاهش ریسک در سرمایه گذاری همراه است اما با توجه به بالا و پایین شدن بازارها باید منتظر ریسک هم بود. از دسته ریسک‌های موجود در صندوق در صندوق می‌توان به 3 مورد زیر اشاره کرد؛

· ریسک نکول

· ریسک نوسان بازده بدون ریسک

· ریسک کاهش ارزش دارایی در صندوق‌ها

· ریسک نقدشوندگی

نکته؛ کارمزد صندوق در صندوق به صورت مضاعف است. به این معنی که یک بار کارمزد دریافت شده در صندوق محاسبه می‌شود و بار دیگر زمانی است که قرار باشد بر اساس اهداف و استراتژی، صندوق دیگری به صورت جداگانه از منبع سرمایه افراد سرمایه گذار به وجود بیاید. گفتنی است که این میزان کارمزد در برابر بازدهی و مزایای فراصندوق قابل چشم پوشی است.

نحوه سرمایه گذاری صندوق در صندوق ها

انجام سرمایه گذاری در صندوق در صندوق‌ها یا فراصندوق‌ها بی شباهت به دیگر انواع صندوق‌های سرمایه گذاری نیست. فراصندوق‌ها از دو نوع قابل معامله و غیر قابل معامله تشکیل شده‌اند که هر دو بر اساس قاعده صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری کار می‌کنند. این که ما کدام نوع را انتخاب کنیم بسته به اهداف و مسیر سرمایه گذاری‌مان دارد.

چطور در صندوق در صندوق سرمایه گذاری کنید؟

همان‌طور که اشاره شد، فراصندوق‌ها با خدمات حرفه‌ای و ساختاری که دارند از صندوق‌های سرمایه گذاری (etf) یا قابل معامله به حساب می‌آیند. بنابراین سرمایه‌گذاری در صندوق در صندوق را می‌توان با جستجوی نماد صندوق‌های قابل‌معامله پیدا کرد و اقدام به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری آن کرد.