اساسنامه و امیدنامه صندوق چیست؟

هر فعالیت مالی در زمینه سرمایه گذاری نیاز به شفاف سازی دارد و صندوق‌های سرمایه گذاری نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اما این که هر فعالیتی در هر مجموعه‌ای چطور شفاف سازی می‌شود بحثی جدا است که نیاز به فصول متنوع و گسترده برای توضیح دارد.

اما مقوله‌ای که در صندوق‌های سرمایه گذاری کار شفاف سازی را بر عهده دارد اساسنامه و امیدنامه است. اساسنامه‌ها و امیدنامه‌ها در تمامی صندوق‌های سرمایه گذاری مانند صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر طلا، صندوق‌های سهامی و دیگر صندوق‌ها به عنوان منشوری منسجم با اطلاعات کامل و توضیحات و قوانین لازم و مربوط به خود صندوق هر اطلاعاتی که برای آگاهی سرمایه گذاران و همچنین ارکان صندوق لازم باشد را در خود جا داده‌اند.

در این فرصت به معرفی اساسنامه و امیدنامه می‌پردازیم و به سوالات امیدنامه چیست؟ و اساسنامه چیست؟ به طور جداگانه پاسخ خواهیم داد.

منشور تمام قد صندوق‌های سرمایه گذاری

بی شک نام‌هایی مانند پروپوزال و بروشور را شنیده‌اید؛ تقریبا تمام ارگان‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌ها برای معرفی خودشان و همچنین شناساندن مرام‌نامه و قوانین کلی و درون سازمانی خود با چنین عناوینی به شما که می‌خواهید آن‌ها بهتر و دقیق‌تر بشناسید، برگه و یا صفحه اینترنتی را با نام بروشور و پروپوزال به شما ارائه می‌کنند تا به چند و چون و باید و نبایدهای آن‌ها آشنا شوید.

در صندوق‌های سرمایه گذاری وظیفه این نوع اطلاع رسانی کلی و جزئی به عهده اساس نامه و امیدنامه صندوق است. در پاسخ به دو سوال اساسنامه چیست؟ و امیدنامه چیست؟

می‌توان گفت که در واقع، اساسنامه‌ها و امیدنامه‌ها در صندوق‌های سرمایه گذاری مانند منشوری از قوانین، تبصره‌ها و توضیحات مفصل از صندوق ‌سرمایه گذاری مربوطه هستند که با مهر سازمان بورس به تایید رسیده‌اند. وجود اساسنامه‌ها و امیدنامه‌ها نه بر اساس سلیقه صندوق‌ها بلکه با دستور مستقیم سازمان بورس تهیه می‌شوند.

به این معنی که سازمان بورس تمام انواع صندوق‌های سرمایه گذاری در ایران را موظف کرده تا هر آن چه که سرمایه گذاران باید در مورد قوانین و تبصره‌ها و خط مشی صندوق بدانند را در قالب اساسنامه صندوق سرمایه گذاری و امیدنامه در معرض دید سرمایه گذاران قرار دهند.

بیشتر بدانید: انواع صندوق‌های سرمایه گذاری

امیدنامه صندوق سرمایه گذاری چیست؟

در پاسخ به سوال امیدنامه چیست؟ می‌توان گفت که امیدنامه صندوق سرمایه گذاری ادامه اطلاعات زیر جز صندوق است. از طرفی دیگر هم در پاسخ به سوال اساسنامه چیست؟

به نحوی می‌شود گفت که اساسنامه صندوق سرمایه گذاری حالتی کلی از قوانین، تبصره‌ها و سرفصل‌های توضیحی دارد و امیدنامه به طور خاص به معرفی سرفصل‌های کلی اساس نامه در مورد صندوق می‌پردازد و مختص به صندوق است؛ به این معنی که اگر در اساس نامه به عنوان متولی صندوق به عنوان یکی از ارکان حاضر در صندوق سرمایه گذاری اشاره شده باشد، در امیدنامه، نام متولی صندوق مربوطه آورده شده است.

با این حساب، هر موردی که لازم بوده به صورت مفصل در اساسنامه توضیح داده شده است و در امیدنامه تنها به صاحب عنوان و یا شرایط قانونی خود صندوق زیر مجموعه قوانین اساس نامه اشاره شده است. بنابراین، امیدنامه از اساسنامه قطر کم‌تری دارد.

خلاصه موارد مندرج در اساسنامه به اضافه اهداف و استراتژی‌های صندوق و ریسک‌های آن و همچنین مشخصات و نوع دارایی‌های صندوق در امیدنامه درج شده است.

همچنین، فرم‌های مربوطه، میزان حداکثری و حداقلی مشارکت‌ها در صندوق و رسیدهای صندوق از دیگر اجزای امیدنامه هستند. چگونگی محاسبات و دوره بندی‌هایی هم که صندوق سرمایه گذاری موردنظر برای خود برقرار کرده نیز به ترتیب و با جزئیات در امیدنامه گنجانده شده است.

بیشتر بدانید: صندوق سرمایه گذاری چیست؟

موارد ذکر شده در امیدنامه صندوق

در امیدنامه صندوق‌ سرمایه گذاری به طور خاص به مواردی پرداخته شده که مد نظر صندوق است و با تعریف مشخص جایگاه‌ها و خط مشی برای سرمایه گذاران مشخص می‌کند که مسیر سرمایه گذاری صندوق به چه شکل خواهد بود.

در پاسخ به سوال امیدنامه چیست؟ بهتر است به جزئیاتی که در آن آمده است اشاره کنیم. قسمتی از مواردی که در امیدنامه صندوق ذکر می‌شود، موضوعات زیر هستند؛

• اهداف، خط مشی و استراتژی صندوق برای سرمایه گذاری
• انواع واحدهای سرمایه‌گذاری عادی و ممتاز
• حداقل و حداکثر واحدهای سرمایه‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران
• میزان هزینه‌هایی که به عنوان کارمزد به ارکان صندوق داده می‌شود و همچنین کارمزد فروش و خرید یا همان صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری
• توضیح ریسک‌های احتمالی که ممکن است سرمایه صندوق را متضرر کند
• نام بردن ارکان صندوق که در خود صندوق سرمایه گذاری کرده‌اند
• میزان حقوق‌ها و دستمزدها
• در اطلاعات مربوط به پرتفو صندوق، حدود و حوزه دارایی‌هایی که صندوق اجازه سرمایه گذاری در آنها را دارد مشخص شده است

اساسنامه صندوق سرمایه گذاری چیست؟

اساسنامه چیست؟ اساسنامه‌های صندوق‌های سرمایه گذاری همگی مجموعه‌ای از مواد قانونی هستند که برای صندوق‌ها تنظیم شده‌اند و برای اجرا در روند کار صندوق‌ها به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده‌اند.

به عنوان مثال می‌توان به ماده ۴۳ مندرج در صندوق درآمد ثابت کیان اشاره کرد که در آن به حضور بازارگردان اشاره شده است؛ این رکن از ارکان صندوق به یک یا چند شخص حقوقی اعطا می‌شود.

بازارگردان در این صندوق که می‌تواند هر شخص حقوقی باشد با ارائه تقاضا به مدیر صندوق و ارسال تقاضای خود به سازمان بورس، پس از تایید از طرف سازمان بورس و مجمع صندوق به سمت بازارگردان درمی‌آید و موظف به اجرای تعهدات خود خواهد بود.

وظیفه بازارگردان بر اساس امیدنامه و اساسنامه صندوق سرمایه گذاری این است که در همه احوال بازار، وضعیت دارایی‌های صندوق را متعادل نگه دارد و با ایجاد تعادل در دارایی‌ها باعث می‌شود که کار خرید و فروش از طرف سرمایه گذاران به راحتی و بدون به وجود آمدن مشکل انجام شود.

همچنین در ماده ۳ تمام اساسنامه‌ها یک تعریف مشترک از تشکیل صندوق‌های سرمایه گذاری آمده است. این ماده با این تعریف است که هدف صندوق‌های سرمایه گذاری، جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران برای خرید سهام، اوراق بهادار و اوراق بهار بادرآمد ثابت است که برای کاهش ریسک سرمایه گذاری انجام می‌شود.

معمولا موضوع فعالیت هر صندوقی هم در ماده ۴ اساس نامه ذکر شده است که به عنوان مثال این صندوق هدفش از جمع آوری وجوه سرمایه گذاران، خرید کدام موارد سرمایه گذاری است. آیا می‌خواهد صرفا اوراق بهادار بخرد؟ سکه بخرد؟، سهام؟ و یا ترکیبی از آن‌ها.

بیشتر بدانید: صندوق‌ سرمایه گذاری طلا چیست؟

موارد مورد تایید سازمان بورس در اساسنامه

تعدادی از موارد تصویب شده و به تایید رسیده از طرف سازمان بورس در اساسنامه صندوق سرمایه گذاری قرار می‌گیرد که به شرح زیر است؛

• حداقل و حداکثر میزان مشارکت در صندوق
• حساب‌های بانکی صندوق و نظارت بر دریافت و پرداخت‌ها
• ارزش خالص دارایی و قیمت صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری
• هزینه‌های صندوق
• ترکیب دارایی‌های صندوق
• مرجع رسیدگی به تخلفات و اختلافات
• مراحل ابطال واحد سرمایه گذاری
• مراحل پذیره نویسی و صدور واحد سرمایه گذاری
• اطلاعات مربوط به اساس نامه و امیدنامه صندوق‌های سرمایه گذاری کیان را می‌توان از طریق وبسایت کیان دیجیتال و صفحه مربوط به هر صندوق یافت

جمع بندی

در این فرصت توانستیم به مفهومی یکپارچه از امیدنامه و اساسنامه صندوق سرمایه گذاری برسیم و به دو سوال اساسنامه چیست؟ و امیدنامه چیست؟

پاسخ کامل بدهیم. شناخت ابعاد مختلف این دو قسمت جدا نشدنی از صندوق‌های سرمایه گذاری و مطالعه آن‌ها قبل از اقدام به سرمایه گذاری در صندوق موردنظر از اوجب واجباتی است که هر سرمایه گذار باید به آن‌ توجه داشته باشد.

باز هم تکرار می‌کنیم که اساسنامه‌ها و امیدنامه‌ها منشوری از مندرجات قانونی و قراردادی هستند که تمام صندوق‌ها موظف به اجرای بند بند آن‌ها هستند.