سهام دلاری و غیر دلاری چیست؟

در میان بسیاری از موضوعاتی که در بازار سهام وجود دارد، سهام دلاری و غیر دلاری برای بسیاری از افراد سرمایه گذار از مفاهیم جذاب و کاربردی به حساب می‌آید. می‌دانیم که شرکت‌های پذیرفته شده در سهام که آن‌ها را به عنوان شرکت ناشر می‌شناسیم، در صنایع مختلفی از نفت و گاز گرفته تا فلزات، فناوری، خدمات و دارو فعال هستند و سهام آن‌ها هم بر اساس محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهند، ارزش‌گذاری می‌شود. فرد سرمایه گذار هم که سهام این شرکت‌ها را می‌خرد، در واقع در سود و زیان این شرکت‌ها شریک است و به همین خاطر است که گاهی سهام خریداری شده این شرکت‌ها منفی می‌شود و در شرایط رونق بازار یا موقعیت‌های دیگر با رشد همراه می‌شود.

فعالیت شرکت‌ها در ارائه خدمات و محصولات‌شان به تاثیرپذیری آنها به عوامل زیادی از جمله نوسانات نرخ ارز و رابطه آنها با دلار بستگی دارد. برخی فعالان بازار سهام یک دسته بندی دارند و سهام بعضی شرکت‌ها را به عنوان سهام دلاری به حساب می‌آورند و سهام تعداد دیگری از شرکت‌های ناشر را غیر دلاری محسوب می‌کنند. اما کدام سهام را می‌توان سهام دلاری یا غیر دلاری به حساب آورد؟ رابطه مستقیم، غیرمستقیم یا خنثای این شرکت‌ها با دلار به چه شکل است که باعث می‌شود سهام‌شان دلاری یا غیر دلاری به حساب بیاید؟ با شناخت بیشتر نسبت به مفهوم این دو نوع سهام، می‌توان به سوال‌های پیش آمده پاسخ داد.

سهام دلاری چیست؟

از صنایع مختلفی نام بردیم که شرکت‌های ناشر با توجه به فعالیت و تخصصی که دارند به طور معمول در یکی از این صنایع فعالیت دارند. بعضی از این شرکت‌ها به فراخور فعالیت‌شان، در حوزه صادرات فعال هستند. به این معنی که محصولات و خدمات این شرکت‌ها با ریال فراهم می‌شود اما در زمان صادرات محصولات خود، درآمد دلاری به دست می‌آورند. سهام این شرکت‌ها را سهام دلاری می‌نامند. شرکت‌هایی که سهام دلاری دارند، درآمد ارزی داشته و ارزش بالایی نیز در بازار در اختیار دارند. این شرکت‌‎ها با محاسبه هزینه‌های خود به ریال و درآمد دلاری از سود بسیار زیادی برخوردار می‌شوند. با این حساب هر نوسانی که در بازار ارز اتفاق می‌افتد می‌تواند به صورت مستقیم بر ارزش سهام دلاری این شرکت‌ها تاثیر بگذارد. البته گفتنی است که نوسانات قیمت دلار به تنهایی نمی‌تواند عامل افت و رشد قیمت سهام شرکت‌ها باشد.

تاثیر عوامل دیگر بر سهام دلاری

تصمیم‌های سیاسی و اتفاقات اقتصادی هم سهم قابل توجهی در روند بازارهای دارایی، به ویژه بازار سهام، دارند و قیمت دلار به تنهایی نمی‌تواند تاثیرگذار باشد هرچند در آن عوامل هم می‌تواند نقش داشته باشد. شرایط تورمی، گرانی‌ها، رکود و مسایل جهانی که رخ می‌دهد جدا از تاثیر دلار می‌توانند باعث افزایش درآمد و قیمت سهام شرکت‌های دارای سهام دلاری شوند. اما این سوال هم مطرح می‌شود که آیا تنها شرکت‌های ناشری که درآمد دلاری دارند دارای سهام دلاری هستند؟

آشنایی با شرکت های سهام دلاری

باید گفت شرکت‌هایی که درآمد دلاری دارند، تنها شرکت‌هایی نیستند که سهام‌‎شان را سهام دلاری می‌دانند. شرکت‌هایی که به هر نوعی با شرکت‌های خارجی در تماس هستند و خدمات و محصولات خود را از طریق روابط خود در خارج از کشور به فروش می‌رسانند هم از شرکت‌های سهام دلاری به حساب می‌آیند.

سرمایه گذاری در سهام دلاری

با این همه، ممکن است برای سرمایه گذاران بازار سرمایه این سوال پیش بیاید که سرمایه گذاری در شرکت‌هایی که سهام‌شان دلاری است مناسب است یا خیر؟ و یا این‌که چه زمانی برای سرمایه گذاری در سهام دلاری، زمان مناسبی به حساب می‌آید؟ با توجه به شرایط اقتصادی و تحریم‌ها و تنش‌های بین‌المللی که همگی باعث نوسانات در بازار ارز می‌شوند، می‌توان گفت که تا زمانی که قیمت دلار در بازار بالا می‌رود، می‌توان سرمایه گذاری در سهام دلاری را منطقی و سودده دانست. اما باید در نظر داشت که در زمان نبود این اتفاقات سیاسی و اقتصادی و با آرام شدن بازار ارز و افت دلار، باید منتظر افت قیمت سهام دلاری نیز بود.

سهام غیر دلاری چیست؟

بعضی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس هم هستند که بر خلاف شرکت‌هایی که درآمد دلاری دارند، محور فعالیت‌شان در داخل کشور است. این شرکت‌ها به طور معمول دارای درآمد ریالی هستند اما هزینه‌ برخی از آنها گاهی به صورت دلاری پرداخت می‌شود یا از تورمی که با افزایش نرخ ارز ایجاد می‌شود آسیب می‌بینند. مخارج این شرکت‌ها هم به صورت ریالی است و هم دلاری. گفتنی است که در زمان تاثیرپذیری بازارها از افزایش قیمت دلار، شرکت‌هایی که سهام غیر دلاری دارند، ممکن است با افت سوددهی روبرو شوند. البته برخی از آنها هم ممکن است به علت رشد دارایی‌هایشان بر اثر تورم، با افزایش ارزش روبرو شوند اما کمتر از سهام دلاری سود می‌کنند. در صورتی که شرایط و تصمیم‌های سیاسی و اقتصادی در موقعیت مناسبی باشند و دلار با کاهش همراه باشد، می‎‌توان انتظار رشد سهام غیر دلاری را در بلندمدت داشت. اما چه شرکت‌هایی سهام غیر دلاری دارند؟

آشنایی با شرکت‌های سهامی غیر دلاری

شرکت‌هایی که محصولات‌شان را در بازارهای داخلی به فروش می‌رسانند از شرکت‌های ناشر سهام غیر دلاری به حساب می‌آیند. برخی از این شرکت‌ها برای تامین مواد اولیه‌شان نیاز به خرید از خارج از کشور دارند و افزایش قیمت دلار ممکن است بر ارزش سهام آن‌ها تاثیر منفی داشته باشد. برخی دیگر از این شرکت‌ها نیز هزینه‌شان عمدتا ریالی است. ثبات بازار ارز و تقویت ریال در برابر دلار می‌تواند تاثیر مثبتی بر سهام غیر دلاری داشته باشد و موجب رونق شرکت‌های سهام غیر دلاری شود. ممکن است دلار به صورت مستقیم بر ارزش سهام غیر دلاری تاثیر نگذارد، اما از آنجا که درآمد شرکت‌های سهامی غیر دلاری به ریال است، افزایش قیمت دلار می‌تواند بر روند سودآوری و در نهایت بر ارزش سهام‌شان تاثیر داشته باشد.

سرمایه گذاری در سهام دلاری یا غیردلاری

سرمایه گذاری در سهام دلاری و غیر دلاری می‌تواند هر دو برحسب شرکت مورد نظر پتانسیل رشد داشته باشد و سرمایه گذاران از هر دو نوع سهام در پرتفوی شخصی خود داشته باشند. البته در این شرایط باید به شرایط بازارها و وضعیت کلی اقتصادی نیز توجه داشت. به این ترتیب، سرمایه گذاری متنوع در هر دو نوع سهام دلاری و غیر دلاری می‌تواند مناسب باشد. اما روش دیگری برای سرمایه گذاری در سهام شرکت‌های دلاری و غیر دلاری نیز وجود دارد که می‌توان از آن بهره‌مند شد.

راهکاری جایگزین برای سرمایه گذاری در سهام دلاری و غیر دلاری

در این‌که می‌توان با تنوع در سرمایه گذاری و قرار دادن سهام دلاری و غیردلاری در پرتفو شخصی از ریسک نوسانات تا اندازه‌ای جلوگیری کرد شکی نیست. اما بسیاری از افرادی که سرمایه گذاری در بورس را انتخاب می‌کنند، زمان و دانش کافی برای تحلیل و بررسی این که کدام شرکت ناشر در بازار سهام دلاری یا غیردلاری محسوب می‌شود را ندارند و از طرف دیگر، بررسی روزانه و آخرین گزارش‌های مالی هر کدام از این شرکت‌ها هم نیاز به مهارت و تخصص دارد. بنابراین بهتراست از ابزار مالی نوینی مانند صندوق‌های سهامی از جمله صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان برای سرمایه گذاری هوشمند در بازار سرمایه بهره‌مند شد. صندوق‌های سهامی با داشتن تیم متخصص و تحلیلگران باتجربه در بازار سهام، سبدی متشکل از سهام موفق و منتخب بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند و تنوع در سرمایه گذاری را به طور مناسب در نظر می‌گیرند. به همین دلیل، می‌توان با اطمینان به علمی بودن عملکرد این صندوق‌ها به راحتی مدیریت سرمایه را به آن‌ها سپرد. در حال حاضر ترکیب صندوق آوای سهام کیان به نحوی است که بیشتر با رشد دلار ارتباط دارد و سهام انتخاب شده در آن با افزایش دلار پتانسیل صعود دارند. این در حالی است که در حال حاضر صندوق آهنگ سهام کیان بیشتر با صنایع ریالی ارتباط دارد و با افت قیمت دلار در بازار می‌تواند پتانسیل بیشتری برای بازدهی داشته باشد. صندوق شاخصی هم وزن کیان هم صندوق دیگری است که هدف آن کسب بازدهی به اندازه شاخص هم وزن است. این صندوق سهام متعادلی از ریالی و دلاری دارد.