خودروی ژاپنی برای سرمایه گذاری بهتر است یا دلار؟

خودرو‌های ژاپنی در دهه‌های اخیر جزو بهترین، باکیفیت‌ترین و زیبا‌ترین خودروهای لوکس در جهان بوده‌اند. با این حال، به دلیل نوسانات ارزی و افزایش قیمت دلار در سال‌های گذشته و ممنوعیت واردات خودروهای لوکس از سوی دولت، این خودروهای زیبا و با کیفیت دیگر نتوانستند وارد کشور شوند.

همین افزایش قیمت دلار و ممنوعیت واردات خودرو به کشور باعث رشد زیادی در قیمت خودرو‌های ژاپنی شده است. از سوی دیگر این خودروهای ژاپنی به دلیل اینکه جزو لوکس‌ترین خودروهای موجود در ایران هستند، متقاضیان خاص خود را برای خرید دارند.

قیمت این ماشین‌های باکیفیت آنقدر بالا رفته است که خانوارهای سطح متوسط و بالاتر از متوسط دیگر توانایی خرید این خودروهای لوکس را ندارند اما هنوز اقشاری هستند که به این خودروها به چشم سرمایه گذاری نگاه می‌کنند.

در اینجا می‌خواهیم به این سوال اشاره کنیم که سرمایه گذاری در این خودروهای ژاپنی سودده‌تر بوده است یا سرمایه گذاری در دلار؟ در نهایت نیز روند رشد قیمت خودروهای ایرانی و ژاپنی را با هم مقایسه می‌کنیم.

تورم در ایران

طبق داده‌های بانک مرکزی شاخص قیمت مصرف کننده در پایان فروردین سال 1397 بیش از 112 بوده و در پایان آذر ماه سال 1401 به عدد 563 رسیده است. این اعداد به معنی این است که سطح عمومی قیمت‌ها در این بازه زمانی حدودا 5 برابر شده‌اند.

روند قیمت دلار در ایران

در اول فروردین سال 1397 قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد 4 هزار و 880 تومان معامله می‌شد. در 18 اردیبهشت سال 1397 دولت ایالات متحده آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها را اعلام کرد. این خروج یک طرفه آمریکا از برجام موجب متشنج شدن قیمت دلار در بازار ارز شد.

این اتفاق موجب شد دلار رشد زیادی را تجربه کند. در 27 مهر سال 1399 قیمت هر دلار آمریکا به حدود 32 هزار تومان رسید. با این حال، در اواسط مهر 1399 جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شد و دونالد ترامپ که یک طرفه از برجام خارج شده بود در این انتخابات شکست خورد.

انتخاب جو بایدن باعث شد که قیمت دلار روند افزایشی خود را از دست بدهد و گمانه‌زنی برای احیای برجام تقویت شود. این کاهش قیمت دلار ادامه یافت و در تاریخ 28 اسفند سال 1400 قیمت هر دلار آمریکا به 26 هزار و 250 تومان رسید.

اما در سال 1401 به دلیل گره‌های موجود در مسیر احیای برجام، قیمت دلار دوباره روند افزایشی به خود گرفت و در تاریخ 30 آذر 1401 قیمت دلار در بازار آزاد به 39 هزار 500 تومان نیز رسید. البته در دی ماه بهای دلار از 44 هزار تومان نیز فراتر رفت اما در حال حاضر حول و حوش 41 هزار تومان معامله می‌شود.

خودرو‌های ژاپنی مورد بررسی

در این مقاله سعی شده است خودروهای ژاپنی که در بازار طرفدار بیشتری دارند مورد بررسی قرار بگیرند. این خودرو‌ها شامل تویوتا راوفور، تویوتا پریوس، لکسوس RX 200 ، مزدا 3 جدید، میتسوبیشی اوتلندر و نیسان جوک هستند. در انتخاب این خودرو‌ها سعی شده است که از بیشتر شرکت‌های تولید کننده ژاپنی حداقل یک محصول انتخاب شود.

چند برابر شدن قیمت خودروهای ژاپنی و ایرانی

در این بازه زمانی چهار سال و نه ماهه از اول فروردین سال 1397 تا آذر ماه سال 1401 قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد بیش از 8 برابر شده است. اما در همین بازه زمانی مشخص سطح عمومی قیمت‌ها در ایران 4.9 برابر شده‌اند. این اعداد نشان دهنده این است که قیمت دلار رشد بالاتری نسبت به سطح عمومی قیمت‌ها داشته است.

این درحالی است که قیمت تویوتا رافور در این بازه مورد بررسی بیش از 14 برابر شده است. در میان خودروهای ژاپنی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند، قیمت خودروی تویوتا پریوس کمترین رشد را داشته است. بهای هر تویوتا پریوس در بازار آزاد حدود 9.8 برابر شده است.

با توجه به این بررسی صورت گرفته قیمت همه خودرو‌های ژاپنی رشدی بیش‌تر از دلار و تورم را در بازار آزاد تجربه کرده‌اند. اما شاید مقایسه این که قیمت خودروهای ایرانی چقدر رشد کرده است نیز جالب باشد. در این بازه زمانی، قیمت 206 صندوقدار در بازار آزاد حدودا 10.9 برابر شده و بهای هر پراید 131 در این بازه چهار سال و نه ماهه نیز تقریبا 9.8 برابر شده است.

این بررسی نشان می‌دهد در مجموع (و جز در موارد معدود) سرمایه گذاری در خودرو‌های ژاپنی سودده‌تر از سرمایه گذاری در خودروهای ایرانی و دلار بوده است.

روند حرکت قیمت خودروهای ژاپنی و دلار

از اول فروردین سال 1397 تا پایان مهر 1399 بازه بسیار مهمی است. در این بازه زمانی دولت آمریکا به صورت یک طرفه از برجام خارج شد و قیمت دلار روند روبه رشدی را ثبت کرد. اما نکته حائز اهمیت این است که قیمت خودرو‌های ژاپنی نیز در این بازه زمانی رشد داشته‌اند و این رشد ماشین‌های ژاپنی هم راستا با افزایش قیمت دلار بوده اما با شیبی کمتر از رشد قیمت دلار.

پایان مهر 1399 تا پایان اسفند 1400 زمانی است که جو بایدن رئیس جمهور دموکرات آمریکا برنده انتخابات شد و زمام قدرت کاخ سفید را بر عهده گرفت. با ورود بایدن به کاخ سفید و شروع دوباره مذاکرات احیای برجام، دلار روند کاهشی را تجربه کرد و همزمان قیمت خودروهای ژاپنی نیز کاهش داشتند اما شیب کاهش قیمت دلار بالاتر از شیب کاهش قیمت خودروهای ژاپنی بود.

از اسفند 1400 تا آذر 1401 بازه‌ای است که مذاکرات برجام تقریبا ضعیف شده و عملا مشکلات زیادی در دستیابی به آن وجود دارد. به همین دلیل دلار افزایش قیمت دوباره خود را آغاز کرده است. و همزمان با شروع افزایش قیمت دلار، افزایش قیمت خودرو‌های ژاپنی نیز شروع شده است اما با یک تفاوت خاص نسبت به دوره‌های گذشته، تفاوت این دوره با دوره‌های دیگر این است که قیمت دلار و ماشین‌های ژاپنی با شیب برابری افزایش یافته‌اند.

(محور سمت چپ نشان دهنده میانگین قیمت خودروهای ژاپنی مورد بررسی ما برحسب میلیون تومان و محور راست نشان دهنده قیمت دلار برحسب تومان است.)

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی بازدهی خودروهای ژاپنی از سال 1397 به این سو پرداختیم و رشد آنها را با رشد قیمت خودروهای ایرانی مقایسه کردیم. علاوه بر این، رشد قیمت دلار را نیز با افزایش قیمت خودروهای ژاپنی سنجش نمودیم. همان طور که دیدیم افزایش قیمت خودروهای ژاپنی از رشد قیمت دلار پیروی می‌کند. از سوی دیگر، در شرایط افت دلار هم با شیب ملایمی به رشد خود ادامه داده است. همچنین در مقاله ای دیگر ما به بررسی خودروهای چینی و کره ای پرداخته ایم.