شاخص ترس و طمع در بازار مالی

هر تصمیم مالی و سرمایه‌گذاری که گرفته می‌شود، برآمده از تحلیل قوه فکر و احساسات فرد سرمایه گذار است. شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) هم درست به همین موضوع اشاره دارد. افراد سرمایه گذار با توجه به داده‌هایی که شاخص‌ها و تحلیل بنیادی ارائه می‌دهند یا بر اساس احساساتی که دارند، تصمیم‌هایی در مورد ورود به بازارها می‌گیرند. البته این تصمیمات و احساسات همیشه درست و منطقی نیستند. شاخص ترس و طمع می‌تواند یکی از سنجه‌هایی باشد که سرمایه گذار برای تصمیم‌های مالی و سرمایه‌گذاری، از آن کمک بگیرد. گفتنی است که در نظر گرفتن شاخص ترس و طمع در کنار دیگر شاخص‌ها و تحلیل‌ها به کار می‌آید. اما برای شناخت این شاخص، نیاز به بررسی مفاهیم مرتبط با آن است. بنابراین در ادامه به بررسی و معرفی ابعاد شاخص ترس و طمع می‌پردازیم.

شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع شبیه یک دماسنج است و عددی را از 0 تا 100 نشان می‌دهد. عدد ذکر شده بیانگر آن است که شرایط بازار مورد نظر برای ورود مناسب است یا ریسک‌هایی دارد.

فاد و فومو چیست و چه تاثیری در شاخص ترس و طمع دارد

فومو (FOMO) در لغت به معنای ترس از دست دادن است. این ترس را در زندگی روزمره هم تجربه کرده‌ایم. زمانی که عزیزی از دست می‌رود یا تصور می‌کنیم که ممکن است او را از دست بدهیم، دچار فومو (FOMO) شده‌ایم. در بازارهای دارایی مانند بورس هم زمانی که قیمت یک سهم رو به افزایش می‌رود، فرد سرمایه‌گذار دچار (FOMO) می‌شود و این ترس را دارد که از فرصتی که برای خرید و دریافت سود به وجود آمده است، جا بماند. اما در مقابل فومو (FOMO)، فاد (FUD) وجود دارد. فاد به معنای «شک و تردید» است. این نوع احساس، به این معنی است که سرمایه‌گذار در مقابل ترس از دست دادن، حالتی از شک و تردید را هم برای خرید دارایی موردنظرش تجربه می‌کند. این دو احساس یعنی فاد (FUD) و فومو (FOMO) در شاخص ترس و طمع دارای جایگاه ویژه‌ای هستند.

شاخص ترس و طمع چطور اندازه گیری می شود

حالا که در مورد شاخص ترس و طمع توضیحاتی دادیم، این سوال به وجود می‌آید که چطور می‌شود این شاخص را اندازه‌گیری کرد؟ همان‌طور که اشاره شد، فاکتورها و دادهایی که برآمده از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال هستند، در تشکیل شاخص ترس و طمع تاثیر مستقیم دارند. به همین خاطر، شاخص ترس و طمع با در نظر گرفتن میانگین وزن مساوی برای عوامل گوناگون، ساختار خود را تشکیل می‌دهد. به طور میانگین مقدار 50 برای اندازه‌گیری این شاخص در نظر گرفته می‌شود. عدد 50 نشان می‌دهد که به طور معمول، هیچ اتفاق خاصی در بازار رخ نداده است. هر چه مقدار این عدد تغییر پیدا کند، نشان از به وجود آمدن ترس و طمع در بورس یا بازار ارزهای دیجیتال است.

عوامل تاثیرگذار در شاخص ترس و طمع

همان‌طور که اشاره شد، عدد 50 نشان‌گر حد وسطی از شاخص ترس و طمع است. این شاخص به دماسنجی می‌ماند که بازه‌ای از 0 تا 100 را نشان می‌دهد. هر چه درجه شاخص ترس و طمع به صفر نزدیک شود، نشان‌دهنده وجود ترس در بازار است و هر چه به 100 نزدیک شود، خبر از بالا رفتن طمع در بازار می‌دهد. اما عوامل تاثیرگذار بر حرکت درجه این شاخص کدام هستند؟ نوسانات بازار، حجم معاملاتی در یک بازه مشخص، رسانه‌ها، تسلط یا دامیننس بازار و تمایل یا ترند از عوامل تاثیرگذار بر این شاخص هستند.

رسانه‌ها

نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که اخبار و اطلاعاتی که هر روز منتشر می‌شوند، در شاخص ترس و طمع و تمایلات سرمایه گذاران بی اثر نیستند. شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌های خبری و اخبار روزانه تاثیر قابل‌توجهی در ایجاد شاخص ترس و طمع در زمینه‌های سرمایه‌گذاری مختلف دارند.

نوسانات بازار

شاید بتوان گفت که یک عامل مهم برای تغییر در شاخص ترس و طمع به طور مستقیم به نوسانات بازار ارتباط دارد.

حجم معاملات در یک بازه مشخص

حجم معاملات در بازار سرمایه بر اساس میزان پولی که در جریان معاملات قرار می‌گیرد، سنجیده می‌شود. در صورتی که خرید یا تقاضا افزایش پیدا کند، به این معنا است که حجم معاملات بالا رفته است. تغییراتی که در حجم معاملات صورت می‌گیرد بر شاخص ترس و طمع تاثیر می‌گذارد.

تسلط و دامیننس بازار

این نکته که بازار سرمایه در سلطه چه سهامی قرار دارد هم به عنوان عاملی تاثیرگذار در شاخص ترس و طمع اثر می‌گذارد. سهامی که قدرت بیش‌تری دارند و سهم قابل‌توجهی از معاملات و بازدهی را اختیار دارند، مشخص می‌کنند که شاخص ترس و طمع به چه سمتی حرکت کند.

تمایل یا ترند

ترند از واژه‌هایی است که برای کاربران فضای مجازی پرتکرار و پرکاربرد است. ترند به موضوعی اشاره دارد که به سرعت در حال دست به دست شدن و محبوب شدن است. در بازار سرمایه هم، دارایی که ترند می‌شود، تمایل بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران را به طرف خود جلب می‌کند. ترکیب تمایل و ترند باعث می‌شود تا شاخص ترس و طمع با توجه به تغییر رفتارهای سرمایه‌گذاران تاثیر بپذیرد.

بررسی حالات مختلف شاخص ترس و طمع

از آن‌جایی که شاخص ترس و طمع از ابعاد مختلفی تشکیل شده است، پس حالات مختلفی را می‌توان در شاخص ترس و طمع در نظر گرفت؛ ترس (Fear)، ترس بیش از اندازه (Extreme Fear)، حالت عادی (Neutral)، طمع (Greed) و طمع بیش از اندازه (Extreme Greed) از انواع حالات شاخص ترس و طمع به حساب می‌آیند.

حالت ترس (Fear)

زمانی که نشان‌گر شاخص ترس و طمع بین عدد 20 تا 40 برسد، نشان‌دهنده حالت ترس است. در چنین حالتی، سرمایه گذاران تمایل به خروج از بازار دارند.

حالت ترس بیش از اندازه (Extreme Fear)

در موقعیتی ترس بیش از اندازه اتفاق می‌افتد که شاخص ترس و طمع به زیر عدد 20 برسد. در این حالت، سرمایه‌گذاران تمایل به فروش سرمایه و خروج از بازار دارند. با این حال، در برخی مواقع این نقطه می‌تواند برای ورود به بازار هم مناسب باشد، البته به شرطی که شرایط ورود مهیا باشد.

حالت (Neutral) عادی

حالت (Neutral) عادی یا حالت خنثی به عددی بین 40 تا 50 در نمودار اشاره دارد. این حالت برگرفته از رفتار خنثی سرمایه‌گذاران است.

حالت (Greed)

حالت طمع (Greed) در شاخص ترس و طمع به عددی میان 50 تا 70 اشاره دارد. در حالت طمع، خریداران و سرمایه گذاران تمایل به سرمایه گذاری دارند.

حالت (Extreme Greed)

این حالت، عددی میان 70 تا 100 را در شاخص ترس و طمع در بر می‌گیرد. در حالت طمع بیش از اندازه، خرید و سرمایه‌گذاری با طمع بسیار زیادی همراه است. گاهی اوقات این نقطه می‌تواند زمان خروج از بازار باشد.

شاخص ترس و طمع در بورس

برای سنجش حرکات بازار سهام هم از شاخص ترس و طمع به عنوان سنجه استفاده می‌شود. بر اساس داده‌های شاخص ترس و طمع می‌شود متوجه این نکته مهم شد که آیا قیمتی که برای دارایی تعیین شده است منصفانه است یا خیر. تشخیص بر اساس شاخص ترس و طمع در بورس نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران تا چه اندازه از نظر روانی و احساسی حاضر به خرید سهم موردنظر هستند.

شاخص ترس و طمع در کریپتو

هر آن‌چه که در مورد شاخص ترس و طمع اشاره شد، در مورد بازار رمزارزها و فضای کریپتو هم در نظر گرفته می‌شود، چرا که نوسانات بازار رمزارز نیز مشابه بازار سرمایه هستند و تمایلات و رفتار سرمایه گذاران از این تغییرات و نوسانات تاثیر می‌پذیرد.

عدد شاخص ترس و طمع بیت کوین نشانگر چیست ؟

اعدادی که در شاخص ترس و طمع بیت کوین نمایش داده می‌شود شامل همان حالت‌هایی می‌شود که در مورد شاخص ترس و طمع نشان داد شد. عدد 0 تا 24 نشان‌دهنده ترس شدید (Extreme Fear)، 25 تا 44 نشان دهنده ترس نسبی (Fear)، 45 تا 54 حال خنثی ، 55 تا 74 طمع نسبی و 75 تا 100 نشان دهنده طمع شدید هستند و از حالت‌های شاخص ترس و طمع در بیت کوین به حساب می‌آیند.

شاخص ترس و طمع در طلا

طلا با توجه به سابقه‌ای که به عنوان یکی از بازارهای دارایی دارد، از نوسانات و تغییرات قیمتی متفاوتی برخوردار است. اما این نکته به این معنی نیست که شاخص ترس و طمع در طلا وجود ندارد. سرمایه گذاران در طلا هم با توجه به طمع و ترس که در طلا تجربه می‌کنند، شاخص ترس و طمعی را تشکیل می‌دهند.

سایت محاسبه شاخص ترس و طمع به صورت آنلاین

برای محاسبه شاخص ترس و طمع، سامانه‌های آنلاینی وجود دارند که می‌توانند به سرمایه گذاران برای انجام محاسبه هر چه راحت‌تر کمک کنند. البته گفتنی است که تنها با استفاده از شاخص ترس و طمع نمی‌توان به نتیجه‌گیری درستی برای سرمایه گذاری رسید.

اهمیت محاسبه شاخص ترس و طمع

رفتار و تمایلاتی که در بازارهای دارایی به وجود می‌آید باعث می‌شود تا در اقتصاد رفتاری بتوان محاسبه شاخص ترس و طمع را مهم دانست. اهمیت شاخص ترس و طمع در این است که رفتار سرمایه‌گذاران و آن‌چه که در بازارهای سرمایه اتفاق می‌افتد، می‌تواند در شاخص ترس و طمع نمود پیدا کند.