معیارهای انتخاب خرید خانه مناسب کدامند؟

یکی از مواردی که مالکیت آن در ایران همیشه مهم بوده مسکن است. در اقتصاد ایران به دلیل تورم شدید و بیماری هلندی، قیمت منزل مسکونی معمولا افزایش زیادی تجربه کرده است.

همین افزایش قیمت باعث شده که خانوارها در خرید منزل مسکونی خود بسیار حساس باشند. زیرا در صورت اشتباه کردن در انتخاب سرپناه خود، ممکن است سرمایه زیادی را از دست بدهند.

در سال‌های اخیر هم رشد قیمت مسکن به دلیل شدت گرفتن تحریم‌ها و بدتر شدن وضعیت اقتصادی رشد چشمگیری داشت. در این شرایط آشنایی با عوامل مهم در خرید مسکن اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. به همین دلیل، قصد داریم در ادامه به این سوال مهم که معیارهای انتخاب خرید خانه مناسب کدامند، بپردازیم.

برای انتخاب یک منزل مناسب سه اصل اساسی وجود دارد، قیمت واحد ساختمانی، خود منزل مسکونی و ارزش فروش دوباره آن در بازار، از شروط اصلی برای خرید مسکن هستند. هر کدام از این شروط چند زیر مجموعه دارند. برای جواب به این سوال مهم و روشن‌تر شدن موضوع ابتدا به بررسی قیمت منزل مسکونی می‌پردازیم.

قیمت واحد مسکونی و رشد آن

اولین موضوعی که در خرید واحد مسکونی باید به آن توجه کرد، قیمت آن واحد مسکونی است. خانوارها ابتدا باید برحسب توان مالی خود به انتخاب منزل مورد نیازی که در ذهن دارند اقدام کنند. در مناطق مختلف هر شهر قیمت متفاوت است و همگام با تحولات اقتصادی، هر منطقه‌ای رشد تقریبا متفاوتی را شاهد است.

البته رشد قیمت با میزان قیمت تفاوت دارد. به عنوان مثال، درست است که مناطق یک تا سه شهر تهران بالاترین میزان قیمت را به ازای هر متر دارند، اما در یک سال اخیر (منتهی به شهریور 1401) قیمت منطقه 16 بیشترین رشد را داشته است.

این مساله نشان می‌دهد برحسب هدف خرید خانه گزینه‌ها می‌تواند متفاوت باشد. یعنی اگر کسی بخواهد سرمایه گذاری کند، باید به رشد قیمت خانه توجه کند ولی برای خرید خانه مصرفی میزان قیمت اهمیت بالایی دارد.

خود ساختمان مورد نظر

دومین معیار انتخاب خرید خانه مناسب که خانوارها باید در هنگام خرید منزل به آن توجه کنند شرایط فیزیکی خود ساختمان است. شرایط فیزیکی ساختمان، خود از چند جنبه قابل بررسی است.

ساختار و نوع ساخت ساختمان

هر واحد مسکونی اندازه خاصی دارد که ممکن است برای برخی خریداران مناسب نباشد. مثلا خانواری که فقط از دو نفر تشکیل شده نسبت به خانواری که سه فرزند دارد اندازه متفاوتی از واحد مسکونی را در نظر دارد.

به همین دلیل ممکن است یک منزل مسکونی از لحاظ قیمتی مناسب باشد اما از لحاظ اندازه واحد مناسب خانوار پرجمعیت نباشد. به علاوه خانه ممکن است زیادی بزرگ باشد و با وجود ارزان‌تر بودن نسبی قیمت هر متر، در مجموع برای خانوار کم جمعیت گران تمام شود.

از سوی دیگر علاوه بر ساختار، نوع ساختمان و موقعیت قرارگیری آن نیز بسیار بااهمیت است. موقعیت قرارگیری ساختمان در تعیین قیمت واحد مسکونی اثرگذاری بسیار بالایی دارد.

مثلا اگر ساختمانی در کنار یک پارک زیبا باشد نسبت به ساختمان مشابهی که کنار یک سایت بازیافت زباله باشد قیمت متفاوتی دارد. از دیگر شرایط ساختمان می توان به مصالح به کار گرفته شده در ساخت آن توجه کرد. به دلیل اینکه نوع مصالح به کاربرده شده در ساخت ساختمان هزینه‌های متفاوتی دارد در تعیین قیمت تمام شده منزل مسکونی تاثیر می‌گذارد و باید به نوع مصالح به کار رفته توجه زیادی کرد.

قسمت بیرونی ساختمان

اشاره کردیم که زیبایی بصری ساختمان یکی از کلیدی‌ترین آیتم‌ها برای خرید آن است. حتی اگر موقعیت خانه مناسب باشد و مصالح به کاربرده شده در ساخت آن بسیار مقاوم باشند اما نمای ساختمان مناسب نباشد از ارزش ساختمان می‌کاهد. خانوارها باید توجه داشته باشند که هنگام خرید منزل مسکونی به نمای ساختمان توجه زیادی داشته باشند.

اطراف خانه

موقعیت قرارگیری ساختمانی که خانوارها می‌خواهند بخرند از عوامل مهم در خرید خانه است. زیرا موقعیت قرارگیری ساختمان و میزان دسترسی ساکنان آن به وسایل حمل و نقل عمومی، مراکز خرید و دیگر امکانات رفاهی مورد نیاز برای زندگی موثر است.

علاوه بر موقعیت ساختمان، همسایه‌ها و محلیت آن نیز مهم است. اگر ساختمانی در یک منطقه دیپلمات‌نشین باشد به احتمال بالا ویژگی‌های اجتماعی همسایه‌ها با سایر موقعیت‌ها متفاوت خواهد بود.

ارزش فروش دوباره ساختمان

در بالا به برخی از معیارهای انتخاب خرید خانه مناسب اشاره کردیم. خانوارها اکثرا هنگام خرید خانه فقط به خود ساختمان اهمیت می‌دهند و کمتر به شرایط آن ساختمان در مورد فروش آن در آینده فکر می‌کنند.

اما یکی از شرایط مهم ساختمان این است که در آینده شرایط این ساختمان چگونه خواهد بود. در واقع از آنجا که خانه جزو دارایی‌هایی با نقدشوندگی کمتر به حساب می‌آید بهتر است هنگام خرید به زمان فروش آن هم فکر کرد.

این نکته که خانه مورد نظر هنگام فروش، مشتری خوبی خواهد داشت یا با مشکل روبرو می‌شود، اهمیت بالایی دارد. برای این که بتوان در مورد آینده منزل خریداری شده نظر داد بهتر است به چند نکته مهم توجه کرد.

مقایسه قیمت منزل مسکونی

قیمت یک واحد مسکونی را باید در هنگام خرید نسبت به واحد‌های اطراف آن مقایسه کرد. اگر این واحد مسکونی گران‌تر از واحد‌های اطراف خریداری شود مدت زمان بیشتری طول می‌کشد که بهای این واحد مسکونی به قیمت خریداری شده آن برسد.

همچنین پتانسیل سرمایه گذاری این واحد مسکونی باید سنجیده شود که آیا این واحد می‌تواند در آینده رشد قیمتی مناسب داشته باشد یا خیر. در این بحث نکته دیگری هم وجود دارد که حائز اهمیت است. این نکته توسعه منطقه‌ای است که واحد مسکونی مورد نظر در آن واقع شده است. برای بررسی توسعه منطقه‌ای به دو نکته با اهمیت اشاره می‌کنیم.

وضعیت و برنامه‌های توسعه حمل و نقل در منطقه

یکی دیگر از معیارهای انتخاب خرید خانه مناسب توجه به وضعیت دسترسی و حمل و نقل آن در حال و آینده است. حمل و نقل عمومی و راه‌های ارتباطی همچون بزرگراه برای توسعه هر منطقه مسکونی اهمیت بالقوه‌ای دارد. هرگاه ناحیه‌‌ی خاصی از شهر دارای چنین برنامه‌هایی باشد به احتمال بالا در آینده توسعه چشمگیری خواهد داشت و نسبت به مناطقی که همچین برنامه‌هایی ندارد امکان رشد قیمت و راحتی فروش بیشتری دارد.

برنامه‌های ساخت و ساز

بدون ساخت و ساز و ساکن شدن مردم در یک منطقه قطعا توسعه چشم‌گیری در انتظار آن نیست. به همین دلیل اگر در منطقه‌ای برنامه‌های ساخت و ساز بیشتر باشد ممکن است برای سرمایه گذاری در آینده بهتر باشد چرا که می‌تواند رشد خوبی پیدا کند. به عنوان مثال مناطق پیرامون شهر تهران در سال‌های اخیر رشد خوبی داشته‌اند.

جمع بندی

به دلیل اینکه قیمت مسکن در سال‌های اخیر به شدت بالا رفته است، خانوار‌ها و افراد باید در مورد خرید مسکن به نکات زیادی توجه کنند. فرقی ندارد هدف از خریدن ساختمان سرمایه گذاری باشد یا ساکن شدن در آن، در هر صورت باید به معیارهای انتخاب خرید خانه مناسب توجه کرد.

در واقع، هنگام خرید مسکن باید علاوه بر قیمت خانه به بسیاری از شرایط مهم مانند خود مسکن و ارزش دوباره‌ فروش آن توجه شود. رعایت این نکات باعث می‌شود خانوارها در سرمایه گذاری خود دچار ضرر نشوند.