تورم سال‌های اخیر نشان داده است که تورم چطور به قاتل سریالی سرمایه‌های مردم تبدیل شده و دارایی و قدرت خرید آنها را چطور کاهش می‌دهد. این تجربه را همه ما داریم. اما چه راهکارهایی وجود دارد؟ بازار سهام به عنوان بهترین و پربازده‌ترین بازار در میان‌مدت و بلندمدت مطرح است و به بسیاری از مردم توصیه می‌شود در آن سرمایه‌گذاری کنند. اما تجربه یک سال اخیر بسیاری از افراد و ضرر کردن آنها تجربه ناخوشایند و متفاوتی به آنها داده است. ضررهایی قابل توجه به خصوص برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد آنها را از این بازار دلسرد کرد. با تمام این حرف‌ها، راهکاری برای سود بردن از این بازار وجود دارد. در ادامه به این راه اشاره می‌کنیم.

داستان یک افت طولانی

یک سال و نیم پیش بود که با داغ شدن اخبار رشد بورس، پای بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سهام باز شد. کسانی که تا پیش از مرداد 1399 وارد بازار شدند، سودهای قابل توجهی در دارایی خود مشاهده کردند. این اخبار دهان به دهان چرخید و پای تازه‌واردان دیگری هم به بازار باز شد. اما این رشد بالاخره متوقف شد و از مرداد ماه سال گذشته بازار شروع به ریزش کرد. شاخص کل بورس که تا 2 میلیون واحد هم رسیده بود، به مرور افت کرد و در ابتدای خرداد امسال به 1.1 میلیون واحد تنزل پیدا کرد. از اوایل تابستان بود که بازار سهام رشد خوبی را آغاز کرد و بخشی از افت 9 ماهه خود را جبران کرد و شاخص بورس تا پایان مرداد ماه امسال به 1.5 میلیون واحد برگشت.

با وجود این افزایش در دو ماه اخیر همچنان بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار سهام در ضرر هستند. اما چه راهی وجود دارد که سود مناسب با ریسک معقولی کسب کنیم؟

نگاهی به بازدهی بازار سهام: کارشناسان مالی درست می‌گویند؟

این که کارشناسان مالی می‌گویند بازار سهام پربازده‌ترین بازار سرمایه‌گذاری است، تا چه حد درست است؟ برای فهمیدن درستی یا نادرستی این مطلب کافی است بازده دارایی‌های مختلف را در یک بازه 4 ساله با هم مقایسه کنیم. اگر آخر خرداد سال 96 یعنی 50 ماه قبل پولتان را در جاهای مختلف سرمایه‌گذاری می‌کردید، به نظرتان کدام بازار سود بیشتری می‌داد؟ دلار؟ مسکن؟ طلا؟ یا بانک؟ پاسخ بورس است. اگر نگاهی به رشد ارزش سرمایه‌گذاری‌ها در این بازه بیندازیم، خواهیم دید که ارزش دلار بیش از 7 برابر و ارزش سکه امامی حدودا 10 برابر شده است. ارزش متوسط مسکن در شهر تهران نیز حدود 7 برابر شده اما پولی که در بانک مانده حدودا 2 برابر شده است. جالب است بدانید بورس در این بازه بیش از 19 برابر شده است! بنابراین کارشناسان مالی درست می‌گویند که بازار سهام پربازده‌ترین بازار در بازه میان‌مدت و بلندمدت است.

بنابراین، اگر بازار سهام بهترین بازار بوده و علاوه بر جبران تورم، دارایی و قدرت خرید سرمایه‌گذاران را افزایش داده، پس چطور در آن زیان دیده‌اند و چه راهی برای سود بردن از آن وجود دارد؟

نکاتی در مورد سرمایه‌گذاری در بازار سهام

در مرحله اول بهتر است بدانیم بازار سهام ریسک دارد. این ریسک برای همه وجود دارد اما برای کسانی که اطلاع درستی از بازار ندارند، بسیار بیشتر است. زمان خرید یا فروش یک دارایی، نحوه تشخیص یک شرکت معتبر، تحلیل شرایط بازار و اقتصاد کلان همگی نیاز به وقت و دانش دارد. موضوعی که بسیاری از افرادی که زمان کمی دارند یا تخصصی ندارند را با چالش روبرو می‌کند. بسیاری از کسانی که اکنون زیان دیده‌اند، در شرایطی نامساعد وارد بازار شده‌اند و البته شرایط کلی اقتصادی نیز به این وضعیت دامن زد. اما آیا راهی وجود دارد که بتوانیم از بازار سود ببریم، حتی اگر وقت و زمان کافی نداریم؟ به نظر می‌رسد راه آن سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سهام یا خرید صندوق‌های سهامی باشد. اما واقعا این گزینه سودآوری مناسبی دارد؟

بیشتر بخوانید: بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری با پول کم در سال 1400

مقایسه سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس و خرید صندوق‌های سهامی

بالاتر گفتیم که بازار سهام بهترین بازدهی را در بازارهای مختلف داشته است. بگذارید حالا این سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را با سرمایه‌گذاری مستقیم مقایسه کنیم. صندوق آوای سهام کیان که یکی از معتبرترین و بهترین صندوق‌های سهام است را در نظر بگیرید. مقایسه عملکرد ماهانه صندوق آوای سهام کیان و شاخص کل بازار سهام را از ابتدای سال 98 در نمودار مشاهده می‌کنید. در دو سوم ماه‌ها عملکرد صندوق آوای سهام کیان از عملکرد شاخص کل بورس بهتر بوده، یعنی یا در موقع رشد بیش از آن رشد کرده یا در موقع افت کمتر از آن افت کرده است. در 6 ماه اخیر تنها در یک ماه رشد شاخص کل بیشتر از رشد صندوق آوای سهام بوده است. از ابتدای سال 1398 تا مرداد 1400 یعنی در مدت 29 ماه، 20 ماه صندوق آوای سهام بهتر از شاخص کل عمل کرده است.

در بازه بلندمدت 50 ماهه سوددهی صندوق آوای سهام از شاخص کل بورس بسیار بالاتر هم می‌رود. گفتیم که در بازه 50 ماهه، ارزش سرمایه‌گذاری در بورس بیش از 19 برابر شده، خوب است بدانید که در این بازه ارزش صندوق آوای سهام کیان بیش از 30 برابر شده است.

مقایسه صندوق‌ها و بازدهی بورس در یک سال اخیر

شاید بگویید درست است که بازار سهام در بلندمدت سوددهی خوبی دارد، اما در یک سال اخیر وضعیت چطور بوده است؟ فرض کنید در یک سال اخیر و در اوج رشد بازار سهام، سرمایه خود را وارد بورس کرده بودید. آخر مرداد سال گذشته شاخص کل بازار سهام حدود یک میلیون و 757 هزار واحد بود. در پایان مرداد 1400 این عدد پس از افت چشمگیر و نیز رشد تابستانی، به یک میلیون و 515 هزار واحد رسید. این یعنی اگر شما در روزهایی که ورود به بازار خطرناک و شاخص بسیار بالا بود، وارد بازار شده‌اید و سبد سهام خود را طوری انتخاب کرده‌اید که نماینده‌ای از شاخص کل باشد، آخر مرداد ماه امسال یعنی پس از گذشت یک سال حدودا 14 درصد از سرمایه خود را از دست داده‌اید. مثلا اگر 100 میلیون تومان داشتید، این مقدار آخر مرداد امسال حدودا 86 میلیون تومان می‌شد.

بیشتر بخوانید: صندوق سهامی چیست؟

البته بسیاری از سرمایه‌گذاران خصوصا تازه‌واردان نمی‌‎توانند به اندازه شاخص کل بازدهی بگیرند و به همین دلیل احتمالا میزان زیان آنها بیش از این مقدار است. اما اگر در همان روزهای اوج بازار به جای سرمایه‌گذاری مستقیم، صندوق سهامی مانند آوای سهام کیان را خریده بودید، چطور؟ اگر آخر مرداد سال قبل صندوق آوای سهام کیان را می‌خریدید، پایان مرداد امسال نه تنها ضرر نکرده بودید، بلکه حدود 13 درصد هم سود کرده بودید. در این صورت، سرمایه‌گذاری 100 میلیون تومانی شما حدود 113 میلیون تومان شده بود! نکته جالب این است که حتی اگر در اوج بازار هم وارد شده بودید و حتی اگر به اندازه شاخص کل بازدهی می‌گرفتید، باز هم بسیار عقب‌تر از سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی مانند آوای سهام کیان بودید.

جمع‌بندی

در این مطلب به اهمیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام و مقایسه آن با سایر بازارها پرداختیم و دیدیم که بازار سهام در میان‌مدت و بلندمدت پربازده‌ترین بازار بوده است. سپس صندوق آوای سهام کیان را بررسی کرده و بازدهی آن را با بازار سهام در بلندمدت و کوتاه‌مدت مقایسه کردیم. علاوه بر این، در یک سال اخیر که وضعیت بازار سهام با ریزش همراه بوده است، حتی اگر به اندازه شاخص کل هم بازدهی گرفته بودید، باز هم حدود 14 درصد در زیان بودید. این در حالی است که اگر در این یک سال صندوقی مانند آوای سهام کیان را خریداری می‌کردید، در پایان مرداد امسال حدود 13 درصد سود کرده بودید. اختلاف این دو مورد حدود 27 درصد است! همان طور که دیدید، اگر دانش زیادی از بازار ندارید یا وقت شما اجازه نمی‌دهد، بهتر است در یک صندوق سهامی معتبر سرمایه‌گذاری کنید. زمان گویای رشد سرمایه‌گذاری شما خواهد بود. علاوه بر این، از یاد نبرید صندوق‌ها برعکس بازار سهام دچار مساله صف فروش نمی‌شوند و نقدشوندگی بالایی دارند.

بیشتر بخوانید: 4 نکته مهم گزارش تورمی مرداد 1400 / چرا باید جدی‌تر به سرمایه‌گذاری فکر کرد؟