کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه گذاری چقدر است؟

حفظ قدرت خرید و نحوه سرمایه گذاری یکی از دغدغه‌های خانوارها محسوب می‌شود. اما با توجه به شرایط اقتصادی حال حاضر ایران این موضوع اهمیت دو چندان پیدا می‌کند. زیرا وجود شرایط تورمی باعث می‌شود قدرت خرید خانوارها کاهش یابد. در نتیجه خانوارها برای جلوگیری از کاهش قدرت خرید دارایی‌های خود، اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند. برای انجام هر سرمایه گذاری، سرمایه گذار باید مبلغی را به عنوان کارمزد معامله پرداخت کند. به عنوان مثال در بازار مسکن و خودرو به این کارمزد معاملاتی، حق کمیسیون گفته می‌شود و در بازار سکه و طلا حق اجرت نامیده می‌شود. یکی از کارمزد‌های انجام سرمایه گذاری، کارمزد معاملات در بورس اوراق بهادار و صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

کارمزد چیست و چرا گرفته می شود؟

کارمزد در لغت به معنای بهره است اما در اصطلاح سرمایه گذاری به معنی پولی است که در ازای انجام یک سری خدمات گرفته می‌شود. این خدمات ممکن است فقط در حد انجام معامله و استفاده از سیستم کارگزاری باشد یا اینکه از مشاوره و توصیه‌های سرمایه گذاری نیز استفاده شود. با توجه به خدمات ارائه شده کارمزد نیز متفاوت است. در مورد سرمایه‌گذاری در بورس ما از طریق کارگزاری‌ها اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنیم.این کارگزاری‌ها در ازای خدمات واسطه‌ای، برای ‌انجام هر خرید یا فروش مبلغی را به عنوان کارمزد از خریداران و فروشندگان دریافت می‌کنند. همچنین این کارگزاری‌ها هنگام خرید سهام، مالیاتی دریافت نخواهند کرد بلکه مالیات از فروش سهام گرفته می‌شود.

به ازای هر خرید مستقیم در بورس، 0.371 % از کل مبلغ را به عنوان کارمزد از خریدار دریافت می‌شود و به ازای هر فروش 0.88% از کل مبلغ به عنوان کارمزد از فروشنده دریافت خواهد شد. پس به ازای هر معامله که شامل خرید و فروش یک سهم است، حدودا 1.251% از کل مبلغ معامله شده از خریدار و فروشنده دریافت خواهد شد. اما بیشترین اختلاف در نرخ کارمزد خریدار و فروشنده در مقدار مالیات اخذ شده از فروشنده است زیرا همانگونه که گفته شد از خریدار مالیاتی دریافت نخواهد شد. نرخ مالیات به ازای هر معامله، در فروش سهام 0.5 درصد است.

در فرابورس نیز تقریبا همین درصدهای بورس برقرار هستند اما اختلافی جزئی هم وجود دارد. کارمزد فروشنده و کارمزد مالیات برای فروش نیز در فرابورس و بورس برابر هستند. البته در فرابورس کارمزد خریدار مقداری تفاوت دارد که تقریبا 0.363% است و نسبت به بورس اندکی کمتر است.

کارمزد صندوق‌های سرمایه گذاری چقدر است؟

صندوق‌های سرمایه گذاری از لحاظ نوع معاملات به دو دسته تقسیم می‌شوند، دسته اول صندوق‌های قابل معامله(ETF) هستند که همچون سهام یک شرکت در کارگزاری‌ها بصورت آنلاین قابل معامله هستند. اما دسته دوم، صندوق‌های (NON-ETF) غیر قابل معامله دربورس هستند. این صندوق‌ها بر اساس صدور و ابطال هستند و برای معامله آن‌ها یا باید از طریق سایت مخصوص یا اپلیکیشن آنها اقدام کرد یا بصورت حضوری به یکی از شعب صندوق مراجعه کرد. نکته قابل توجه این است که صندوق‌های قابل معامله شامل مالیات نخواهند شد، یعنی برای ورود سرمایه یا خروج سرمایه از آنها مالیاتی پرداخت نخواهد شد و فقط کارمزد معامله شامل آن‌ها خواهد شد. در ادامه به بررسی میزان کارمزد صندوق‌های قابل معامله مختلف خواهیم پرداخت.

صندوق سهامی(ETF)قابل معامله

یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری، صندوق‌های سهامی قابل معامله هستند. این نوع صندوق چون از نوع قابل معامله است، برای ورود و خروج سرمایه از آن مالیاتی پرداخت نخواهد شد بلکه صرفا کارمزد خرید و فروش دارد. صندوق‌های سهامی etf به ازای هر معامله، از خریدار 0.00116 کل مبلغ خرید و از فروشنده 0.0011875 کل مبلغ فروش را به عنوان کارمزد اخذ می‌کنند. اگر مبلغ فروش یا خرید را در مقدار تعیین شده ضرب کنیم، مبلغ کارمزد مشخص می‌شود. در مجموع از هر معامله 0.0023475 از کل مبلغ معامله شده صرف کارمزد می‌شود. به عنوان مثال اگر سرمایه گذاری بخواهد 10 میلیون تومان صندوق سهامی خریداری کند باید 11هزار و 600 تومان کارمزد بپردازد و فروشنده نیز به ازای یک معامله 10 میلیون تومانی باید 11 هزار و 875 تومان کارمزد بپردازد. البته شما می‌توانید بدون کارمزد کارگزاری هم صندوق بخرید. به عنوان مثال، با مراجعه به اپلیکیشن کیان دیجیتال و خرید صندوق درآمد ثابت کیان، صندوق سکه طلا کیان و صندوق شاخصی هم وزن کیان از طریق آن، 100 درصد تخفیف کارمزد کارگزاری به شما داده می‌شود.

صندوق سهامی مختلط

از دیگر صندوق‌های قابل معامله، صندوق سهامی مختلط هستند. صندوق سهامی مختلط به این دلیل، این نام گذاری را دارد که از ترکیب مختلفی از دارایی‌ها ساخته شده است. حجم بیشتر این صندوق از سهام شرکت‌ها تشکیل شده و بخشی از آنها نیز به سپرده بانکی، اوراق با درآمد ثابت و سایر دارایی‌ها اختصاص دارد. این صندوق به گونه‌ای عمل می‌کند که هم در دوران رونق و هم در دوران رکود، غالبا ریسک‌های سرمایه گذاری را پوشش می‌دهد.

به دلیل این که بیشتر حجم آن را سهام تشکیل داده است، با رونق بازار موجب سود آوری خوبی خواهد شد. همچنین به دلیل اینکه سرمایه گذاری‌های با درآمد ثابت در آن استفاده شده است، در دوران رکود برای سرمایه گذار سود آوری دارد. این صندوق نیز همانند صندوق سهامی قابل معامله برای ورود و خروج سرمایه از آن مالیاتی گرفته نمی‌شود. اگر سرمایه گذار قصد خرید صندوق سهامی مختلط را داشته باشد، 0.0006075 از کل مبلغ خرید خود را باید به عنوان کارمزد پرداخت نماید و فروشنده نیز باید 0.00066125 از مقدار کل مبلغ خرید شده را به عنوان کارمزد پرداخت کند. به عنوان مثال اگر خریدار بخواهد 10 میلیون تومان معامله انجام بدهد باید 6 هزار 75 تومان کارمزد پرداخت نماید. و فروشنده نیز به ازای معامله 10 میلیون تومانی باید 6 هزار و 612 تومان کارمزد پرداخت نماید.

صندوق با درآمد ثابت

همین طور که از نام صندوق سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت، هم مشخص است سرمایه‌گذاری در آن سود و عایدی ثابت و مستمری را به سرمایه گذار خواهد داد. طبق قانون باید حداکثر 85 درصد وحداقل 75 درصد از ترکیب صندوق‌های با درآمد ثابت را دارایی با درآمد ثابت تشکیل دهد. همچنین در این صندوق‌ها حداکثر 25 درصد و حداقل 15 درصد از ترکیب دارایی آن‌ها سهامی است. همچنین این صندوق‌ها مالیات ورود و خروج سرمایه ندارند.

در این نوع صندوق خریدار و فروشنده کارمزد ثابتی را پرداخت خواهند کرد. به ازای هر معامله خریدار و فروشنده باید 0.0001875 از کل مبلغ خرید و فروش خود را به عنوان کارمزد پرداخت کنند، به عنوان مثال اگر سرمایه گذار 10 میلیون تومان صندوق با درآمد ثابت خرید و یا فروش کند باید 1,875 تومان بابت کارمزد پرداخت نماید. همان طور که گفتیم، با مراجعه به اپلیکیشن کیان دیجیتال و خرید صندوق درآمد ثابت کیان از طریق آن، از تخفیف 100 درصدی کارمزد کارگزاری برخوردار می‌شوید.

صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان

ما همواره در تلاشیم که سقفی بالای سر داشته باشیم. امروزه با وجود فشار تورمی و افزایش یکباره قیمت مسکن و بیکاری بالا در جامعه این کار بسیار سخت شده است. اگر افراد متوسط جامعه همه‌ی درآمد خود را پس‌انداز کنند و هزینه‌ای نداشته باشند باز هم نمی‌توانند وارد بازار مسکن شوند زیرا درآمد‌ها به نسبت تورم مسکن بالا نمی‌رود. پس برای سرمایه گذاری در مسکن با پول کم چه باید کرد؟ یک راه سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان است. این کار می‌تواند گزینه بسیار خوبی باشد. اما باید به این نکته توجه کرد که، سرمایه گذاری در این نوع صندوق‌ها به معنی خانه‌دار شدن نیست بلکه دارندگان این صندوق فقط از سود ساخت و فروش ساختمانی که صندوق‌ها آن را خریداری کرده‌اند منتفع خواهند شد.

برای انجام معامله این صندوق‌ها سرمایه گذاران باید کارمزدی را پرداخت کنند. این کارمزد برای خریدار و فروشنده مقدار ثابتی است. خریدار و فروشنده این صندوق‌ها برای انجام هر معامله هر کدام به صورت مجزا باید 0.00018125 از کل مبلغ معامله شده را به عنوان کارمزد پرداخت کنند. این کارمزد در هنگام معامله از حساب آن‌ها کسر خواهد شد. به عنوان مثال اگر کسی بخواهد 100 میلیون تومان صندوق سرمایه گذاری ساختمان بخرد یا بفروشد باید 18 هزار و 125 تومان کارمزد بپردازد.

صندوق‌های سرمایه گذاری کالایی و طلا

صندوق سرمایه گذاری کالایی، اصولا مربوط به کالاها است که در حال حاضر طلا و زعفران در آن حضور دارند. کسانی که در این بازار سرمایه گذاری کرده‌اند نمی‌توانند کالا را بصورت فیزیکی در اختیار داشته باشند، بلکه فقط از معاملات آن‌ها می‌توانند استفاده کنند. برای انجام این معامله در ایران خریدار و فروشنده این صندوق‌ها مقدار ثابت و برابری کارمزد پرداخت می‌کنند. در هر معامله صندوق طلا خریدار و فروشنده هرکدام به اندازه 0.00125 از کل مبلغ خرید یا فروش خود باید کارمزد پرداخت نمایند اما این کارمزد برای صندوق‌های کالایی دیگر 0.00115 است. در نتیجه اگر خریدار و فروشنده صندوق به اندازه 100 میلیون تومان بخواهند معامله انجام بدهند. هرکدام از آنها باید 125 هزار تومان کارمزد پرداخت نماید و اگر بخواهند سرمایه گذاری در زعفران انجام دهند، به ازای 100 میلیون تومان 115 هزار تومان کارمزد پرداخت می‌کنند. همان طور که گفتیم در مورد صندوق سکه طلا کیان با خرید از اپلیکیشن کیان دیجیتال با تخفیف 100 درصدی کارمزد کارگزاری مواجه خواهید شد.

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله مختلف پرداختیم. همان طور که دیده می‌شود خرید و فروش صندوق‌های سرمایه گذاری با مقداری هزینه یا به اصطلاح کارمزد است. با این حال، برخی از صندوق‌های معتبر اقدام به حذف کارمزد کارگزاری برای صندوق‌های خود کرده‌اند. معامله هر صندوق در بورس کارمزدهای مختلفی دارد، از کارمزد بورس، سپرده‌گذاری، مدیریت فناوری حق نظارت سازمان و کارگزاری. بیشترین سهم کارمزد پرداختی برای خرید صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت، مربوط به کارمزد کارگزاری‌ها است که حالا دیگر با مراجعه به کیان دیجیتال لازم به پرداخت آن برای صندوق‌های قابل معامله کیان نیست. برای صندوق‌های طلا هم کارمزد کارگزاری بخش بزرگی از کارمزد پرداختی را تشکیل می‌دهد و پس از کارمزد سپرده‌گذاری بیشترین سهم را در میان کارمزدهای پرداختی دارد.