کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه گذاری چقدر است؟

حفظ قدرت خرید و پیدا کردن یک سرمایه گذاری مناسب یکی از دغدغه‌های خانوارها محسوب می‌شود. در شرایط اقتصادی حال حاضر ایران این موضوع اهمیت دو چندان پیدا می‌کند، چرا که تورم بالا باعث می‌شود قدرت خرید خانوارها کاهش یابد. در نتیجه خانوارها تلاش می‌کنند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری پیدا ‌کنند. برای انجام هر سرمایه گذاری، سرمایه گذار باید مبلغی را به عنوان کارمزد معامله یا حق‌العمل پرداخت کند. به عنوان مثال در بازار مسکن و خودرو به این کارمزد معاملاتی، حق کمیسیون می گویند و در بازار طلا و سکه حق اجرت یا کارمزد نامیده می‌شود. یکی از کارمزد‌های سرمایه گذاری، کارمزد معاملات در بورس اوراق بهادار و صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

چرا کارمزد خرید و فروش صندوق پرداخت می‌کنیم؟

سرمایه گذاران هنگام معامله صندوق های سرمایه گذاری درصد خاصی از مقدار معامله را به عنوان کارمزد معاملاتی پرداخت می‌کنند. این کارمزد دلایل مختلفی دارد و برای دسترسی به اپلیکیشن، مدیریت دارایی و حق الزحمه حسابرس هزینه می‌شود. البته هزینه‌های پرداخت شده تحت عنوان کارمزد فقط مختص به سه مورد گفته شده نیست و شامل هزینه‌های تأسیس، هزینه‌های برگزاری مجامع صندوق، کارمزد مدیر و کارمزد متولی نیز می‌شود.

درصد کارمزد خرید و فروش در صندوق ها چقدر است؟

پیش از این که به مقدار کارمزد اخذ شده از سوی صندوق‌ها اشاره کنیم، بهتر است در مرحله اول با کارمزد و معنای آن آشنا شویم. سپس به درصد کارمزد خرید و فروش در صندوق‌ها خواهیم پرداخت.

کارمزد چیست و چرا گرفته می‌شود؟

کارمزد در اصطلاح سرمایه گذاری به معنی پولی است که در ازای انجام برخی خدمات گرفته می‌شود. این خدمات ممکن است فقط در حد انجام معامله و استفاده از سیستم کارگزاری باشد یا اینکه از مشاوره و توصیه‌های سرمایه گذاری نیز استفاده شود. با توجه به خدمات ارائه شده کارمزد نیز متفاوت است. در مورد سرمایه‌گذاری در بورس ما از طریق کارگزاری‌ها اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنیم. این کارگزاری‌ها در ازای خدمات واسطه‌ای، برای ‌انجام هر خرید یا فروش، مبلغی را به عنوان کارمزد از خریداران و فروشندگان دریافت می‌کنند.

کارمزد خرید و فروش در بازار سهام چقدر است؟

به ازای هر خرید مستقیم در بورس، 0.371 درصد از کل مبلغ را به عنوان کارمزد از خریدار دریافت می‌شود و به ازای هر فروش 0.88درصد از کل مبلغ به عنوان کارمزد از فروشنده دریافت خواهد شد. پس به ازای هر معامله که شامل خرید و فروش یک سهم است، حدودا 1.251 درصد از کل مبلغ معامله شده از خریدار و فروشنده دریافت خواهد شد.

اما بیشترین اختلاف در نرخ کارمزد خریدار و فروشنده در مقدار مالیات اخذ شده از فروشنده است زیرا همانگونه که گفته شد از خریدار مالیاتی دریافت نخواهد شد. نرخ مالیات به ازای هر معامله، در فروش سهام 0.5 درصد است.

در فرابورس نیز تقریبا همین درصدهای بورس برقرار هستند اما اختلافی جزئی هم وجود دارد. کارمزد فروشنده و کارمزد مالیات برای فروش نیز در فرابورس و بورس برابر هستند. البته در فرابورس کارمزد خریدار مقداری تفاوت دارد که تقریبا 0.363درصد است و نسبت به بورس اندکی کمتر است.

کارمزد انواع صندوق‌های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه گذاری از لحاظ نوع معاملات به دو دسته تقسیم می‌شوند، دسته اول صندوق‌های قابل معامله ETF هستند که مانند سهام شرکت‌ها از طریق کارگزاری‌ها به صورت آنلاین قابل معامله هستند. اما دسته دوم، صندوق‌های (NON-ETF) غیرقابل معامله دربورس هستند. این صندوق‌ها صدور و ابطالی هستند و برای معامله آن‌ها یا باید از طریق سایت مخصوص یا اپلیکیشن آنها اقدام کرد یا به صورت حضوری به یکی از شعب صندوق مراجعه کرد.

نکته قابل توجه این است که صندوق‌های قابل معامله شامل مالیات نخواهند شد، یعنی برای ورود سرمایه یا خروج سرمایه از آنها مالیاتی پرداخت نخواهد شد و فقط کارمزد معامله شامل آن‌ها می‌شود. در ادامه به بررسی میزان کارمزد صندوق‌های قابل معامله مختلف می‌پردازیم.

نحوه محاسبه کارمزد معاملات صندوق سهامی(ETF) قابل معامله

یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری، صندوق‌های سهامی قابل معامله هستند. این صندوق‌ها از نوع قابل معامله در بورس هستند و به ورود و خروج سرمایه از آن مالیاتی تعلق نمی‌گیرد بلکه صرفا کارمزد خرید و فروش دارد. صندوق‌های سهامی etf به ازای هر معامله، از خریدار 0.00116 کل مبلغ خرید و از فروشنده 0.0011875 کل مبلغ فروش را به عنوان کارمزد اخذ می‌کنند.

اگر مبلغ فروش یا خرید را در مقدار تعیین شده ضرب کنیم، مبلغ کارمزد مشخص می‌شود. در مجموع از هر معامله 0.0023475 از کل مبلغ معامله شده صرف کارمزد می‌شود. به عنوان مثال اگر سرمایه گذاری بخواهد 10 میلیون تومان صندوق سهامی خریداری کند باید 11هزار و 600 تومان کارمزد بپردازد و فروشنده نیز به ازای یک معامله 10 میلیون تومانی باید 11 هزار و 875 تومان کارمزد بپردازد.

البته شما می‌توانید بدون کارمزد کارگزاری هم صندوق بخرید. به عنوان مثال، با مراجعه به اپلیکیشن کیان دیجیتال و خرید صندوق درآمد ثابت کیان، صندوق سکه طلای کیان و صندوق شاخصی هم وزن کیان از طریق آن، 100 درصد تخفیف کارمزد کارگزاری دریافت کنید.

نحوه محاسبه کارمزد صندوق مختلط

از دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری، صندوق مختلط است. صندوق های مختلط ترکیب متعادلی از دارایی‌های درآمد ثابت و سهام دارد. حدود 60 درصد از حجم دارایی این صندوق در شرایط رشد بازار می‌تواند به سهام شرکت‌ها اختصاص یابد و 40 درصد دارایی آنها نیز به سپرده بانکی، اوراق با درآمد ثابت و سایر دارایی‌ها اختصاص پیدا کند.

در شرایطی که بازار سهام شرایط نامساعدی داشته باشد، این صندوق می‌تواند 60 درصد دارایی خود را به گزینه‌های درآمد ثابت اختصاص دهد و 40 درصد داراییش را به سهام تخصیص دهد. در واقع، این صندوق به گونه‌ای عمل می‌کند که هم در دوران رونق و هم در دوران رکود، کم‌ریسک‌تر عمل کند.

اگر سرمایه گذار قصد خرید صندوق سهامی مختلط را داشته باشد، باید 0.0006075 از کل مبلغ خرید خود را به عنوان کارمزد پرداخت نماید و فروشنده نیز باید 0.00066125 از مقدار کل مبلغ خریدش را به عنوان کارمزد پرداخت کند. به عنوان مثال اگر خریدار بخواهد 10 میلیون تومان معامله انجام بدهد باید 6 هزار 75 تومان کارمزد پرداخت نماید. و فروشنده نیز به ازای معامله 10 میلیون تومانی باید 6 هزار و 612 تومان کارمزد پرداخت نماید. صندوق‌های تضمین سرمایه نیز سازوکاری شبیه به صندوق‌های مختلط دارند.

نحوه محاسبه کارمزد صندوق با درآمد ثابت

همین طور که از نام صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت هم مشخص است سرمایه‌گذاری در آن سود و عایدی ثابت و مستمری را به سرمایه گذار خواهد داد. طبق قانون باید حداکثر 85 درصد وحداقل 70 درصد از ترکیب صندوق‌های با درآمد ثابت را دارایی‌های با درآمد ثابت تشکیل دهند. همچنین بخش کوچکی از دارایی این صندوق‌ها می‌تواند به خرید سهام اختصاص پیدا کند. سود پرداختی به این صندوق‌ها نیز مشمول مالیات نمی‌شود.

در این نوع صندوق خریدار و فروشنده کارمزد ثابتی را پرداخت خواهند کرد. به ازای هر معامله خریدار و فروشنده باید 0.0001875 از کل مبلغ خرید و فروش خود را به عنوان کارمزد پرداخت کنند، به عنوان مثال اگر سرمایه گذار 10 میلیون تومان صندوق درآمد ثابت خرید و یا فروش کند باید 1,875 تومان بابت کارمزد پرداخت نماید. همان طور که گفتیم، با مراجعه به اپلیکیشن کیان دیجیتال و خرید صندوق درآمد ثابت کیان از طریق آن، از تخفیف 100 درصدی کارمزد کارگزاری برخوردار می‌شوید.

نحوه محاسبه کارمزد صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان

ما همواره در تلاشیم که سقفی بالای سر داشته باشیم. امروزه با وجود فشار تورمی و افزایش یکباره قیمت مسکن و بیکاری بالا در جامعه این کار بسیار سخت شده است. اگر افراد متوسط جامعه، همه درآمد خود را پس‌انداز کنند و هزینه‌ای نداشته باشند باز هم نمی‌توانند وارد بازار مسکن شوند زیرا درآمد‌ها به نسبت تورم مسکن بالا نمی‌رود. پس برای سرمایه گذاری در مسکن با پول کم چه باید کرد؟

یک راه، سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان یا املاک است. این کار می‌تواند گزینه بسیار خوبی باشد. اما باید به این نکته توجه کرد که سرمایه گذاری در این نوع صندوق‌ها به معنی خانه‌دار شدن نیست بلکه دارندگان این صندوق فقط از سود ساخت و فروش ساختمانی که صندوق‌ها آن را خریداری کرده‌اند، منتفع خواهند شد.

برای انجام معامله این صندوق‌ها سرمایه گذاران باید کارمزدی را پرداخت کنند. این کارمزد برای خریدار و فروشنده مقدار ثابتی است. خریدار و فروشنده این صندوق‌ها برای انجام هر معامله هر کدام به صورت مجزا باید 0.00018125 از کل مبلغ معامله شده را به عنوان کارمزد پرداخت کنند. این کارمزد در هنگام معامله از حساب آن‌ها کسر خواهد شد. به عنوان مثال اگر کسی بخواهد 100 میلیون تومان صندوق سرمایه گذاری ساختمان بخرد یا بفروشد باید 18 هزار و 125 تومان کارمزد بپردازد.

نحوه محاسبه کارمزد صندوق های سرمایه گذاری کالا و طلا

صندوق سرمایه گذاری کالایی، اصولا مربوط به سرمایه گذاری در برخی کالاها است که در حال حاضر طلا و زعفران را شامل می‌شود. در واقع، کسانی که در این بازار سرمایه گذاری کرده‌اند، به معامله اوراق مربوط به آن‌ می‌پردازند. برای انجام این معامله در ایران خریدار و فروشنده این صندوق‌ها مقدار ثابت و برابری کارمزد پرداخت می‌کنند.

در هر معامله صندوق های طلا، خریدار و فروشنده هرکدام به اندازه 0.00125 از کل مبلغ خرید یا فروش خود باید کارمزد پرداخت نمایند اما این کارمزد برای صندوق‌های کالایی دیگر 0.0024 است. در نتیجه اگر خریدار و فروشنده صندوق به اندازه 100 میلیون تومان بخواهند معامله انجام بدهند. هرکدام از آنها باید 125 هزار تومان کارمزد پرداخت نماید و اگر بخواهند سرمایه گذاری در زعفران انجام دهند، به ازای 100 میلیون تومان 240 هزار تومان کارمزد پرداخت کنند.

همان طور که گفتیم در مورد صندوق سکه طلا کیان با خرید از اپلیکیشن کیان دیجیتال با تخفیف 100 درصدی کارمزد کارگزاری مواجه خواهید شد.

جمع‌بندی

در این مطلب به بررسی کارمزد معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله مختلف پرداختیم. همان طور که دیده می‌شود خرید و فروش صندوق‌های سرمایه گذاری مقداری هزینه یا به اصطلاح کارمزد دارد. با این حال، برخی از صندوق‌های معتبر اقدام به حذف کارمزد کارگزاری برای صندوق‌های خود کرده‌اند. معامله هر صندوق در بورس کارمزدهای مختلفی دارد، از کارمزد بورس، سپرده‌گذاری، مدیریت فناوری حق نظارت سازمان و کارگزاری. بیشترین سهم کارمزد پرداختی برای خرید صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت، مربوط به کارمزد کارگزاری‌ها است که حالا دیگر با مراجعه به کیان دیجیتال لازم به پرداخت آن برای صندوق‌های قابل معامله کیان نیست. برای صندوق‌های طلا هم کارمزد کارگزاری بخش بزرگی از کارمزد پرداختی را تشکیل می‌دهد و پس از کارمزد سپرده‌گذاری بیشترین سهم را در میان کارمزدهای پرداختی دارد.