سرمایه گذاری خلاف جهت در بورس چیست؟

نمونه‌هایی از جانداران در طبیعت هستند که رفتارهایی در جهت خلاف روند عناصر طبیعی دارند. ماهی‌های آزاد برای بقا تلاش می‌کنند تا با طی کردن مسیر رودخانه در خلاف جهت آب به نقاطی امن‌تر، زلال‌تر و آرام‌تر برسند. این خلاف جهت روند حرکت کردن می‌تواند در زندگی ما و در ابعاد مختلفی مانند سرمایه گذاری نیز اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، سرمایه گذاری خلاف گرا یا خلاف جهت روند (contrarian Investing) از جمله این موارد به شمار می‌آید که به قصد دستیابی به بازدهی در بورس صورت می‌گیرد.

روش سرمایه گذاری خلاف روند به این صورت است که زمانی که افراد با شدت اقدام به خرید سهام می‌کنند، سرمایه گذار خلاف جهت گرا سهامش را می‌فروشد و در مواقعی که فروش گسترده در بورس اتفاق می‌افتد، این سرمایه گذار با استراتژی سرمایه گذاری خلاف جهت شروع به خرید می‌کند. ممکن است در برخورد اول با این سبک از سرمایه گذاری نتوانیم به درک درستی از آن برسیم. بنابراین به بررسی بیش‌تر و شناخت ابعاد مختلف این نوع سرمایه گذاری خواهیم پرداخت.

سرمایه گذاری خلاف جهت چگونه کار می‌کند؟

سرمایه گذارانی که از استراتژی سرمایه گذاری خلاف جهت استفاده می‌کنند در زمانی که بخش قابل توجهی از سرمایه گذاران نسبت به بازار سرمایه احساس منفی دارند و پس از این که بازار افت شدیدی کرد، شروع به خرید سهام شرکت‌های موردنظرشان یا خرید سهام صنایعی که می‌شناسند، می‌کنند. سرمایه گذاری خلاف جهت در موقعیت‌هایی که بازار سهام با افت شدیدی مواجه می‌شود و پس از فرونشستن موج فروش شدید، پیشنهاد به خرید سهام می‌کند. علت این توصیه آن است که در چنین شرایطی، ارزش سهم‌ها از ارزش ذاتی که دارند کم‌تر شده است و بعد از رونق دوباره بازار سرمایه می‌توان منتظر افزایش قیمت سهام موردنظر و در نتیجه سود بردن از خریدها بود. در موقعیتی که بورس نزولی شده است، برخی از سرمایه گذارانی که از استراتژی سرمایه گذاری خلاف جهت استفاده نمی‌کنند و تجربه زیادی ندارند، با این تصور که بازار سهام در نزول است و رشد ندارد، اقدام به فروش سرمایه خود می‌کنند و این موضوع موقعیتی برای فعالیت سرمایه گذاران خلاف جهت پدید می‌آورد.

هدف گیری سهام پریشان

دیوید درمان (David Derman) در کتابی که در مورد سرمایه گذاری خلاف جهت با نام ((استراتژی سرمایه گذاری خلاف جهت: نسل بعد)) نوشته، در مورد سرمایه گذاری خلاف جهت می‌گوید که در موقعیت‌هایی که سرمایه گذاران بازار سهام با شنیدن اخبار اقدام به فروش سهام ارزنده خود می‌کنند، می‌توان میزان قابل توجهی از سهام را در حال معامله دید که بر خلاف ارزشی که دارند خرید و فروش می‌شوند. سرمایه گذار خلاف جهت گرا هم که از ارزش ذاتی این سهام باخبر است اقدام به خرید این سهام پریشان می‌کند. رفتار گله‌ای که در بورس اتفاق می‌افتد تنها برای مدت کوتاهی می‌تواند اوضاع را تغییر دهد. اما به محض بازگشت رونق در سرمایه گذاری، می‌توان دید که سهام پریشان در حال بازگشت به جایگاه خود هستند. البته گفتنی است که تعدادی از سهام فروخته شده در شرایط نزول بازار که به نظر می‌رسد سهام نامناسبی هستند، ممکن است در نزول بمانند. این مهم که کدام یک از سهام از ارزش ذاتی خود فاصل گرفته‌اند و افت کرده‌اند را می‌شود با تحلیل و بررسی متوجه شد.

سرمایه گذاری خلاف جهت و سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش

شباهت میان دو سبک سرمایه گذاری خلاف جهت و سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش در این است که هر دو به دنبال سهامی هستند که قیمت‌شان از ارزش ذاتی که دارند پایین‌تر است. هم سرمایه گذاری خلاف جهت و هم سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش نسبت به رفتاری که بازار سهام نشان می‌دهد، حساس هستند.

نمونه‌های سرمایه گذاری خلاف جهت

از سرمایه گذاران خلاف جهت می‌توان نام وارن بافت را یادآور شد. او در مورد استفاده از سبک سرمایه گذاری خلاف جهت جمله معروفی دارد که می‌گوید؛ «زمانی که همه حریص هستند، شما بترسید و موقعی که دیگران می‌ترسند، حریص باشید.». وارن بافت در دورانی که بسیاری از شرکت‌ها در حال ورشکستگی بودند، شروع به سرمایه گذاری بر سهام شرکت‌هایی کرد که از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته بودند. از طرف دیگر، مایکل بری (Michael Burry) به عنوان صاحب یکی از صندوق‌های پوشش ریسک در ایالات متحده از دیگر سرمایه گذارانی است که از سرمایه گذاری خلاف جهت استفاده می‌کند.

سرمایه گذاری خلاف جهت برای سرمایه گذاران در بورس

با تمام آن‌چه که گفته شد ممکن است به عنوان شخصی غیر حرفه‎‌ای، نیمه حرفه‌ای و یا حرفه‌ای در بورس از خود بپرسیم که آیا می‌توانیم از سبک سرمایه گذاری خلاف جهت در بورس استفاده کنیم؟ در پاسخ به این سوال برای کسانی که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند می‌توان این پیشنهاد را داشت که بدون نیاز به داشتن دانش و زمان کافی و به کار گرفتن این سبک سرمایه گذاری می‌توانند اقدام به سرمایه گذاری موفق در بورس کنند. در واقع آنها می‌توانند هنگامی که حس می‌کنند بازار پتانسیل رشد دارد، از ابزار مالی نوینی به نام صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی از قبیل صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان بهره‌مند شوند و در آنها سرمایه گذاری نمایند. سرمایه گذاری در بورس از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی می‌تواند نیاز ما را به دانستن و اجرای سبک‌های سرمایه گذاری مانند سرمایه گذاری خلاف جهت را از میان ببرد، چراکه این صندوق‌ها تیمی از متخصصین و تحلیل‌گران بورس دارند و تمام مراحل بررسی و تحلیل بازار را آن افراد برای سبد متشکل صندوق انجام می‌دهند.