گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

سرمایه گذاری در طلا دارای پیشینه تاریخی است و همواره یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری و حفظ ارزش توسط افراد جامعه بوده است. سرمایه گذاری در طلا در گذشته عموما به صورت خرید فیزیکی آن صورت می‌گرفت اما در سال‌های اخیر روش‌های نوینی برای سرمایه گذاری در طلا به وجود آمده است. خرید سکه از طریق بورس یکی از این روش‌ها است. اما به تازگی شرایط به نحوی تغییر کرده است که سرمایه گذاران می‌توانند در بورس کالا علاوه بر سکه، در شمش طلا نیز سرمایه گذاری کنند. در این مطلب به بررسی گواهی سپرده شمش طلا می‌پردازیم و ویژگی‌های سرمایه گذاری در آن را بررسی می‌کنیم.

سرمایه گذاری در طلا و سکه

خرید طلا و سکه از رایج‌ترین راه‌های سرمایه گذاری خانوارهای ایرانی برای جلوگیری از فرسایش قدرت خرید آن‌ها است. طی سال‌های گذشته تورم در ایران به دلیل تحریم‌های اقتصادی به شدت بالا رفته است. با این حال، رشد قیمت طلا و سکه در همین سال‌ها بسیار بالاتر از نرخ تورم بوده است. در نتیجه افرادی که در طلا و سکه سرمایه گذاری کرده‌اند، نه تنها توانسته‌اند تورم موجود را پوشش دهند بلکه سود مناسبی نیز کسب کرده‌اند. به بیان دیگر افراد با این کار توانسته‌اند قدرت خرید خود را افزایش دهند. نکته قابل توجه اینجاست، در مواقعی که قیمت دلار افزایش می‌یابد با به دلیل انتظارات تورمی تقاضا برای سکه و طلا افزایش می‌یابد، بازار برای جواب دادن به تقاضای ایجاد شده ناتوان می‌شود و به دنبال آن قیمت سکه و طلا حباب قیمتی پیدا می‌کنند. اما در این شرایط معمولا حباب قیمتی برای ربع سکه بیشتر از نیم سکه و سکه تمام می‌شود. این موضوع به دلیل آن است که ربع سکه قیمت پایین‌تری دارد و تقاضای بیشتری برای آن شکل می‌گیرد.

طلای آب شده و سرمایه گذاری

برخی از سرمایه گذاران برای اینکه گرفتار حباب قیمتی سکه نشوند به خرید طلای گرمی روی می‌آورند. اما این نوع طلا چندان مناسب سرمایه گذاری نیست. زیرا برای خرید طلای زینتی یا همان طلای گرمی، سرمایه گذار باید مالیات بر ارزش افزوده، اجرت ساخت و سود صنفی را نیز بپردازد که در هنگام فروش تمامی این موارد از قیمت طلای خریداری شده کسر می‌شود. سرمایه گذاران برای جلوگیری از این نوع ضررها اقدام به خرید طلای آب شده می‌کنند. طلای آب شده اجرت ساخت و مالیات بر ارزش افزوده ندارد و طلافروشان تنها با سود کمی آن را می‌فروشند. با این حال خرید طلای آب شده به صورت شمش نیز معایب خاصی دارد. از جمله این معایب می‌توان به ریسک سرقت فیزیکی آن اشاره کرد، زیرا خریدار باید شمش خریداری شده را به صورت فیزیکی در منزل یا جایی نگهداری کند و این نگهداری فیزیکی احتمال به سرقت رفتن سرمایه فرد را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، در بازار طلای فیزیکی ممکن است گاهی خلوص به اندازه کافی نباشد. به این صورت که در شمش طلای خریداری شده درصد بالاتری از فلز دیگری بجز طلا نسبت به سطح استاندارد آن وجود داشته باشد.

گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

گواهی سپرده شمش طلا همانند سایر گواهی‌های سپرده کالایی است. با این تفاوت که سرمایه گذاران به جای دیگر کالا‌ها روی شمش طلا سرمایه گذاری می‌کنند. دارایی پایه هر گواهی سپرده کالایی شمش طلا معادل 0.1 گرم (100 سوت) از شمش طلای یک کیلوگرمی با عیار معاملاتی 995 (از هزار، یعنی تقریبا خالص) است. سرمایه گذاران برای آن که بتوانند معامله گواهی سپرده شمش طلا انجام دهند باید از بورس کالا اقدام به دریافت کد نمایند.

گواهی سپرده شمش طلا از چه تاریخی قابل معامله است؟

طبق اطلاعیه بورس کالای ایران، کلیه فعالان بازار گواهی سپرده کالایی بورس کالای کشور از روز پنج شنبه مورخ 18 اسفند ماه سال 1401 می‌توانند اقدام به معامله گواهی سپرده کالایی شمش طلا نمایند.

هزینه‌های گواهی سپرده شمش طلا

کلیه تراکنش‌های مالی از جمله تسویه وجوه، کارمزدها و هزینه انبارداری از طریق اعتبار ریالی در دفاتر دارایی مشتریان نزد بورس کالای ایران صورت می‌گیرد. دفتر دارایی برای کلیه اشخاص ذی‌نفع معامله ایجاد می‌شود و کارکردهایی مانند تسویه وجوه کارمزدها و هزینه‌های انبارداری را خواهد داشت. نحوه کارکرد دفتر دارایی به این صورت است که مشتریان ابتدا می‌بایست وجه نقد را صرفاً به حساب کارگزار خود واریز نمایند. در مرحله بعد کارگزاران حداکثر ظرف یک روز کاری معادل وجه مذکور را در دفتر دارایی مشتری اعمال می‌نمایند. سپس مشتری می‌تواند نسبت به ثبت سفارش و معامله اوراق گواهی سپرده شمش طلا برای مشتری و پرداخت هزینه انبارداری و سایر هزینه‌های معاملات اقدام نماید. هزینه انبارداری در تاریخ شروع معامله به مبلغ 30 ریال روزانه به ازای هر گواهی سپرده کالایی برای نگهداری در انبار باید توسط مالک گواهی سپرده پرداخت شود.

در چه حالتی مالکان می‌توانند شمش فیزیکی دریافت کنند؟

از آنجا که مقدار هر گواهی سپرده شمش طلا 0.1 گرم از شمش طلای یک کیلوگرمی است، سرمایه گذار برای دریافت فیزیکی مقدار طلای خریداری شده باید حداقل 11 هزار گواهی سپرده کالایی ارائه دهد. در صورت مالکیت کمتر از این مقدار سرمایه گذار لازم است در بازار معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بورس کالا اقدام به خرید تعداد بیشتری گواهی سپرده شمش طلا نماید تا حداقل تعداد گواهی‌های لازم را در اختیار داشته باشد.

گواهی سپرده شمش طلا چه تاثیری بر صندوق‌های طلا دارد؟

در صورتی که صندوق‌های سرمایه گذاری با پشتوانه طلا در اوراق گواهی شمش طلا سرمایه گذاری کنند، این صندوق‌ها می‌توانند برای سرمایه گذاری گزینه‌های بهتری هم نسبت به قبل شوند. دلیل این موضوع هم آن است که صندوق‌هایی مانند صندوق طلای کیان می‌توانند پورتفوی خود را علاوه بر اوراق گواهی سپرده سکه، به گواهی سپرده شمش طلا هم اختصاص دهند. از آنجا که در شرایط رشد دلار، حباب شمش نسبت به سکه بسیار کمتر است، صندوق‌های طلا برای سرمایه گذاری می‌توانند به گزینه‌ای تبدیل شوند که بدون حباب چندانی بتوان در آنها با پول کم سرمایه گذاری کرد و سود مناسبی هم در شرایط تورمی برد.