برای سرمایه گذاری در بورس از کجا شروع کنم؟

بورس یکی از روش‌های مرسوم سرمایه گذاری در کشور است. مروری روی بازدهی بازارها نشان می‌دهد در بلندمدت بازار سهام بهترین بازار برای سرمایه گذاری بوده است. به همین دلیل هم برخی تمایل دارند تا وارد آن شوند. از آنجا که این بازار با بازارهای سرمایه گذاری سنتی تفاوت دارد، شروع سرمایه گذاری در بورس و به طور کلی شروع کار با بورس برای بسیاری از افراد مبهم است. در این مطلب قصد داریم اشاره کنیم که برای سرمایه گذاری در بورس و بازار سرمایه، چه روش‌هایی وجود دارد. به طور کلی دو شیوه مستقیم و غیر مستقیم برای این کار در نظر گرفته شده، که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم.

بازدهی سرمایه گذاری در بورس

افرادی که در بازار اوراق بهادار سرمایه گذاری کرده‌اند، احتمالا بسیار شنیده‌اند که می‌گویند بازار اوراق بهادار در بلندمدت از سایر بازارها سوددهی بالاتری دارد. نماگرهای اصلی برای بررسی میزان بازدهی بورس، تغییرات شاخص کل بازار و شاخص هم‌وزن هستند. شاخص کل بازار در تاریخ 10 مرداد 1402 به عدد یک میلیون و 993 هزار واحد رفته است. این موضوع نشان می‌دهد که شاخص کل بازار در بازه زمانی پنج ساله بیش از 16 برابر شده است. یعنی اگر فردی در تاریخ 10 مرداد 1397 در بازار اوراق بهادار صد میلیون تومان سرمایه گذاری کرده بود، در تاریخ 10 مرداد 1402 سرمایه او به بیش از 1.6 میلیارد تومان رسیده بود. از سوی دیگر، شاخص هم‌وزن در این بازه زمانی 37.28 برابر شده است. یعنی این که اگر فردی در تاریخ 10 مرداد 1397 صد میلیون تومان در سهامی سرمایه گذاری می‌کرد که به اندازه شاخص هم‌وزن رشد می‌کرد، در تاریخ 10 مرداد 1402 سرمایه این فرد به بیش از 3.7 میلیارد تومان می‌رسید.

سرمایه‌ گذاری در بورس به طور مستقیم

یکی از راهکارهای شروع سرمایه گذاری در بورس ورود مستقیم به بازار سهام است. در این روش فرد سرمایه‌گذار خودش اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی می‌کند. برای شروع کار با بورس برای کسی که وارد مسیر سرمایه گذاری مستقیم می‌شود، لازم است که فرد، توانایی و دانش مالی و اقتصادی تحلیل بنگاه‌های اقتصادی کشور را داشته باشد و از اشراف کافی نسبت به بازارهای مالی و وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور برخوردار باشد. از سوی دیگر، زمان کافی در روز برای رصد اطلاعات بورس، سرمایه گذاری در بورس، انجام خرید و فروش سهام و همچنین توانایی و مهارت استفاده از ابزارهای تحلیلی و معاملاتی مرتبط را داشته باشد. در کنار این موارد، فرد سرمایه‌گذار باید از قدرت خودکنترلی بالایی در مدیریت سهام خود و تعیین استراتژی‌های خرید و فروش برخودار باشد تا بتواند به بهترین شکل ممکن هیجان خویش را در معاملات سهام در شرایط رکود و رونق بورس مدیریت کند.

ثبت‌نام در سجام

شاید برایتان این سوال پیش بیاید که اولین قدم شروع سرمایه گذاری در بورس چیست؟ پاسخ این است که اولین گام برای شروع کار با بورس برای تازه واردها، این است که ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کنند. زیرا طبق مصوبه سازمان بورس فقط کسانی که در سامانه سجام احراز هویت شده‌اند، می‌توانند کد بورسی دریافت کنند.

دریافت کد بورسی

دومین قدمی که تازه واردان باید برای شروع سرمایه گذاری در بورس بردارند، این است که در یکی از کارگزاری‌های بورسی حساب کاربری داشته باشند. زیرا بدون داشتن حساب کاربری نمی‌توان اقدام به معامله مستقیم سهام شرکت‌های موجود در بورس کرد. ساخت حساب کاربری کار پیچیده‌ای نیست و همانند باز کردن یک حساب بانکی است.

نحوه کار با سامانه کارگزاری

افرادی که برای اولین بار می‌خواهند وارد بازار اوراق بهادار شوند، بعد از احراز هویت در سامانه سجام و دریافت کد بورسی از کارگزاری معتبر باید با نحوه کارکرد سامانه کارگزاری آشنا شوند. از جمله این کارها نحوه واریز وجه از شماره حسابی است که به سامانه کارگزاری متصل شده است. بعد از این کار، افراد باید به صورت فنی نحوه معامله در سامانه کارگزاری که انتخاب کرده‌اند را یاد بگیرند. این کارها اعمال مقدماتی برای شروع سرمایه گذاری در بورس به حساب می‌آیند و برای شروع کار با بورس الزامی هستند. برای انجام معاملات و شروع سرمایه گذاری در بازار اوراق بهادار سرمایه گذاران می‌توانند به کارگزاری توسعه معاملات کیان مراجعه کنند. سرمایه گذاران می‌توانند به آسانی در این کارگزاری احراز هویت خود را انجام دهند و کد بورسی دریافت نمایند.

تحلیل بازار

به دلیل اینکه سرمایه گذاری در بازار سرمایه به دانش اقتصادی نیازمند است، افرادی که می‌خواهند تازه وارد این بازار شوند بهتر است برای جلوگیری از ضرر، دانش مالی و اقتصادی خود را بالا ببرند تا بتوانند معاملاتشان را به درستی پیش بینی کنند و از این بازار سود مناسبی کسب نمایند. تحلیل بازار در سرمایه گذاری بازار سهام اهمیت چشمگیری دارد و به دسته‌های مختلفی مانند تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال تقسیم می‌شود. داشتن دانش مناسب از شرایط بازار و نحوه کارکرد آن برای کسانی که به روش مستقیم در بازار سهام سرمایه گذاری می‌کنند، لازم است و قبل از شروع سرمایه گذاری در بورس باید آموخته شوند.

در بالا به روش مستقیم سرمایه گذاری در بورس اشاره کردیم. با این حال، گاهی پیش می‌آید که افراد، فاقد توانایی‌های لازم برای سود بردن از این سرمایه گذاری هستند. در این شرایط است که گزینه دیگری را به آنها معرفی می‌کنیم.

سرمایه ‌گذاری در بورس به طور غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی

در صورتی که فرد سرمایه‌گذار وقت و تخصص لازم برای پیگیری و تحلیل مسائل مالی شرکت‌ها را نداشته ولی مایل به کسب بهترین بازده در بلندمدت باشد، می‌تواند به روش غیرمستقیم در بازار سهام فعالیت کند. در این روش، برای شروع سرمایه گذاری در بورس می‌توان از سبدگردانی اختصاصی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. باید توجه داشت که برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس افراد باید همانند سرمایه گذاری مستقیم در بورس ابتدا اقدام به احراز هویت کنند و سپس کد بورسی دریافت کنند تا بتوانند معاملات خود را در صندوق‌های سرمایه گذاری شروع کنند.

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق سبدگردانی اختصاصی

در سبدگردانی اختصاصی، متناسب با سطح ریسک، اهداف مالی و بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار سبدی از سهام برای وی تشکیل و مدیریت می‌شود. این‌کار توسط شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در بورس دارای مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و در قالب قرارداد مشخصی با سرمایه‌گذار انجام می‌شود. این کار شروع سرمایه گذاری در بورس را برای افراد ناآشنا به بازار یا کسانی که وقت کمی دارند، ساده می‌کند.

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس یکی دیگر از روش‌های غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس به حساب می‌آیند. آنها نیز ابزار مناسبی برای شروع کار با بورس محسوب می‌شوند. امروزه با پیچیده‌تر شدن تصمیم‌گیری‌های مالی، استقبال از سرمایه‌گذاری جمعی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر شده است. صندوق، یک نهاد مالی است که با جمع‌آوری دارایی‌های خرد افراد و سرمایه‌گذاری تخصصی آن‌ها در اوراق بهاداری مانند سهام شرکت‌ها، با هدف تامین بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران، فعالیت می‌کند. صندوق‌ها با در اختیار داشتن منابع مالی بیشتر، دانش و تخصص مدیریت دارایی، این امکان را فراهم می‌کنند که سرمایه‌گذاران حتی با منابع مالی اندک خود نیز بتوانند سرمایه گذاری در بورس کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شده و تحت نظارت دائمی این سازمان هستند. این صندوق‌ها توسط مدیران بورسی تائید صلاحیت شده مدیریت می‌شوند. با استفاده از صندوق‌های معتبر، شروع سرمایه گذاری در بورس راحت‌تر و کم‌ریسک‌تر می‌شود.

آشنایی با برخی صندوق‌های سرمایه گذاری و انواع مختلف آن

در این مطلب به نحوه شروع کار با بورس و شیوه‌های شروع سرمایه گذاری در بورس پرداختیم. حالا در انتها قصد داریم شما را با برخی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری آشنا کنیم. صندوق‌ها می‌توانند در گزینه‌های مختلفی سرمایه گذاری کنند اما نام آنها عمدتا برگرفته از گزینه‌ای است که بیشتر در آنها سرمایه گذاری کرده‌اند. به عنوان مثال، بیشترین میزان سرمایه گذاری صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان در بورس و سهام شرکت‌های مختلف است. به همین دلیل هم به آنها صندوق‌های سهامی گفته می‌شود. صندوق‌ها دسته‌های دیگری هم دارند. به عنوان مثال صندوق طلا کیان بیشتر دارایی خود را به خرید اوراق مشتقه طلا اختصاص داده است. صندوق درآمد ثابت کیان و صندوق ندای ثابت کیان هم از جمله نوع دیگری از صندوق‌ها به نام درآمد ثابت هستند که قسمت اعظم دارایی خود را روی اوراق درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده‌اند. این صندوق‌ها از نظر میزان ریسک با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، صندوق‌های درآمد ثابت ریسک کمتری در مقایسه با سایر گزینه‌ها دارند. در آغاز سرمایه گذاری در بورس می‌توان از تمام گزینه‌های بالا استفاده کرد.

سرمایه گذاری تضمینی در بورس

در ماه‌های گذشته نوعی دیگر از صندوق‌های سرمایه گذاری تاسیس شده‌اند که قابل توجه هستند. صندوق‌های تضمین اصل سرمایه به سرمایه گذاران این اطمینان را می‌دهند که سرمایه اولیه آن‌ها هنگامی که بازار روند نزولی دارد، تضمین می‌شود. این در حالی است که سرمایه گذارانی که در این نوع از صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده‌اند می‌توانند از سوددهی بازار سرمایه در شرایط رشد بازار بهره‌مند شوند. این صندوق‌ها برای افرادی که شخصیت سرمایه گذاری ریسک گریز دارند و می‌خواهند اصل سرمایه آنان حفظ شود بسیار مناسب هستند.

نحوه تضمین صندوق تضمین اصل سرمایه کیان به این صورت است که سرمایه گذار اگر در بازه زمانی 365 روز واحد‌های خریداری شده از صندوق را نگهداری کند و در پایان دوره زمانی قیمت هر واحد از صندوق پایین‌تر از قیمت اولیه باشد، گروه مالی کیان اصل سرمایه اولیه سرمایه گذار را تضمین خواهد کرد. در نتیجه سرمایه گذار با نگهداری واحد‌های خریداری شده صندوق تضمین اصل سرمایه کیان در بازه زمانی حداقل 365 روزه، هیچ گاه با از دست رفتن اصل سرمایه مواجه نمی‌شود.