نرخ ارز آزاد چیست؟

تمام کسانی که اسم ارز به گوششان خورده است یا به دلیلی دنبال تهیه ارزهایی مانند یورو و دلار بوده‌اند، با قیمت‌های مختلف آن روبرو شده‌اند. اگر جزو این افراد باشید، هنگام جستجو برای خرید دلار احتمالا به اسامی مختلفی برخورده‌اید؛ دلار دولتی یا رسمی، دلار آزاد، دلار نیمایی و دلار سنا. این نام‌گذاری‌ها ممکن است برای شما گمراه کننده باشند و تا حدودی متقاضیان را سردرگم کنند. در این مطلب به بررسی کلیاتی در مورد نرخ ارز در ایران می‌پردازیم و سپس توضیح می‌دهیم که ارز آزاد چیست.

بیشتر بخوانید: ارز نیمایی چیست؟

نرخ ارز به بیان ساده

نرخ ارز به زبان ساده عبارت است از مقدار پولی که باید در ازای دریافت یک واحد پولی خارجی پرداخت کنیم. به عنوان مثال، اگر نرخ ارز 30 هزار تومان باشد، شما باید 300 هزار ریال از واحد پول ملی بدهید تا یک یورو دریافت کنید. برخی نیز بیان دیگری از نرخ ارز ارائه می‌کنند که با فرض برابری قدرت خرید صورت می‌گیرد. اگر سبدی از کالاها در ایران 600 هزار تومان باشد و همان سبد را در آمریکا با 20 دلار بخریم، برابری نرخ ارز مساوی است با: 600/20 یعنی 30 هزار تومان.

بیشتر بخوانید: انواع ارز در ایران

نرخ ارز و عوامل موثر بر آن

یکی از مواردی که روی نرخ ارز موثر است، تورم یعنی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها است. تورم باعث می‌شود ارزش پول ملی کاهش پیدا کند و به این ترتیب واحدهای پولی بیشتری برای خرید مجموعه‌ای از کالاها و خدمات در یک کشور لازم باشد. به این ترتیب، اگر سطح تورم یک کشور در سال مشخصی بسیار بالاتر از کشور دیگری باشد، نرخ ارز آن دو نیز از هم فاصله بیشتری خواهند گرفت. یکی از دلایل مهم افزایش نرخ ارزهای معتبر در سال‌های اخیر نیز همین موضوع بوده است. البته در مورد رشد دلار می‌توان به مسایل دیگری از جمله تحریم‌های شدید اقتصادی، مذاکرات احیای برجام و انتظارات مردم هم اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: نرخ ارز شناور چیست؟

نظام‌های نرخ ارز در دنیا

در دنیا نظام‌های متفاوتی برای نرخ ارز وجود دارد. بسیاری از آنها دارای نظام شناور هستند، به این معنی که ارزهای مختلف تنها یک قیمت دارند و برای تعیین نرخ ارز سازوکار بازار، یعنی عرضه وتقاضا، لحاظ می‌شود. برخی از کشورها هم نظام نرخ ارز ثابت دارند یعنی به عنوان مثال قیمت دلار در یک عدد ثابت برای یک بازه زمانی تعیین می‌شود. تعدادی دیگر از کشورها نیز به نظام ارزی مدیریت شده معروف هستند که ترکیبی از دو نظام مطرح شده است. نظام ارزی ایران هم به عنوان شناور مدیریت شده مطرح است. در حال حاضر عملا چند نرخ برای ارز در ایران وجود دارد و دسته‌های مختلف با اسامی گوناگون وجود دارند که ارز را با قیمتی متفاوت به مصارف متنوع تخصیص می‌دهند. تمهیداتی برای این که هر یک از این ارزها به دست چه کسی برسد، اندیشیده شده اما معمولا ناکافی است و برخی از سودجویان از خلاهای موجود استفاده می‌کنند تا ارز را به قیمت‌های ارزان‎‌تر از بازار به دست آورده و در بازار به فروش برسانند.

بیشتر بخوانید: ارز سنا چیست؟

نرخ ارز آزاد چیست؟

نرخ ارز آزاد همان نرخی است که عرضه و تقاضا آن را تعیین می‌کند. اگر ارز را به منظور مصارف شخصی به عنوان مثال مسافرت یا مواردی از این قبیل می‌خواهید، باید آن را از بازار تهیه کنید. قیمتی که در این شرایط پرداخت می‌کنید، بالاتر از سایر نرخ‌هایی است که به گوشتان می‌خورد. به عنوان مثال حتما اسم دلار 4200 تومانی را شنیده‌اید. باید بدانید که این نرخ ارز بسیار محدود است و تنها به معدودی تعلق می‌گیرد. در حال حاضر نرخ ارز آزاد برای دلار حدود 30 هزار تومان است.

جمع‌بندی

همان طور که گفتیم ارز در ایران چند نرخی است. با این حال، مردم عادی برای احتیاجاتی مانند مسافرت باید ارز را به قیمت بازار آزاد تهیه کنند که بالاتر از سایر نرخ‌ها است.