ارز نیمایی چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

بسیاری از مردم در یکی دو سال اخیر به طور کلی با ارز و مفاهیم مربوط به آن آشنا شده یا دست کم نام آن را شنیده‌اند. اگر با هر هدفی دنبال تهیه ارز بوده‌اید، اصطلاحات متفاوتی مانند ارز رسمی، ارز نیمایی، دلار سنا و دلار بازار آزاد به گوشتان خورده است. این اصطلاحات به دلیل نظام ارزی چندنرخی ایران وجود دارند و هر یک مصارف خاص خود را داشته و به عده‌ای تخصیص پیدا می‌کند. در ادامه سعی می‌کنیم بگوییم ارز نیمایی چیست و شما را با آن بیشتر آشنا کنیم.

نظام‌های ارزی در ایران و جهان

به طور کلی دو نوع نظام ارزی در جهان وجود دارد. یکی از آنها نظام نرخ ارز ثابت است و دیگری نظام نرخ ارز شناور نامیده می‌شود. تا دهه 1970 میلادی خبری از نظام ارز شناور نبود و کشورهای مختلف برحسب پشتوانه طلای خود نرخ ارز را تعیین می‌کردند. با گذشت زمان و در سال 1971 نظام برتون وودز از هم پاشید و دیگر رابطه میان دارایی طلای بانک‌های مرکزی و نرخ ارز قطع شد. نظام‌های نرخ ارز شناور از این به بعد پدیدار شدند. در نظام‌های نرخ ارز ثابت قیمت پول یک کشور به یک دارایی مانند طلا، یا یک ارز معتبر جهانی یا سبدی از ارزها میخکوب می‌شود و برای یک بازه زمانی تغییراتی نمی‌کند. این در حالی است که در نظام‌های نرخ ارز شناور قیمت را بازار تعیین می‌کند به این معنی که میزان عرضه و تقاضا برای یک ارز بهای آن را مشخص می‌کند. در ایران نظام ارزی موسوم به شناور مدیریت شده وجود دارد که قرار است ویژگی‌های مثبت هر دو نظام ارزی را داشته باشد. با این حال، میخکوب کردن قیمت ارز در ایران سابقه نسبتا طولانی دارد.

انواع ارز در ایران

در ایران ارز با قیمت‌های متفاوتی وجود دارد که به دلیل نظام چند نرخی آن ایجاد شده است. بخشی از آن به صورت نرخ ارز رسمی تخصیص می‌یابد که معمولا مصارفی مانند واردات کالاهای اساسی دارد. با این حال امکان سوء استفاده از این ارز وجود دارد و برخی سودجویان انگیزه دارند تا به نحوی به این دلار ارزان دست پیدا کرده و آن را در بازار آزاد به چند برابر قیمت به فروش برسانند. ارزی که بیشتر مردم به آن قیمت ارزی مانند دلار را خریداری می‌کنند، دلار بازار آزاد است.

ارز نیمایی چیست؟

ارز نیمایی در واقع ارزی است که در سامانه‌ای به نام نیما معامله می‌شود. در سامانه نیما صادرکنندگان و واردکنندگان به صورت آنلاین دست به خرید و فروش ارز می‌زنند. ارز موردنیاز برای بعضی از کالاهای وارداتی از این طریق تامین می‌شود. اگر واردکننده‌ای بخواهد ارز موردنیاز خود را تهیه نماید، باید با صادرکننده دیگری توافق و ارز خود را از سوی او تامین کند. بنابراین فرق این ارز با سایر ارزها این است که به واردکنندگان و صادرکنندگان اختصاص دارد.

ارز نیمایی چه ویژگی‌هایی دارد؟

نکته مهم در سامانه امنیت آن است. علاوه بر این، سامانه نیما به گونه‌ای طراحی شده که نقش صرافی‌ها را همانند یک واسطه کرده و معاملات ارزی را ساده‌سازی کند. می‌توان گفت سامانه نیما واسطی است بین سامانه‌های جامع تجارت و واحد تجارت برون مرزی. مزیت دیگری که برای ارز نیمایی ذکر می‌کنند این است که حتی به رغم تحریم‌های اقتصادی می‌توان ارز مورد نیاز را از این سامانه تهیه کرد. علت آن هم این است که صرافی‌های مجاز بدون این که دچار دخالت مستقیم بانکی باشند، ارز را تامین می‌نمایند.

چطور در سامانه نیما ارز بخریم؟

کسانی که واجد شرایط و خواهان دریافت ارز نیمایی باشند، باید به سامانه جامعه تجارت رجوع کرده و در قسمت سفارشات غیر بانکی درخواست کنند تا ارز مورد نیازشان تامین شود. پس از ثبت سفارش و انجام امور لازم میان بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت به سامانه نیما ارجاع داده می‌شوید و می‌توانید ارز درخواستی خود را در صورت داشتن شرایط لازم، از سامانه نیما دریافت نمایید.